5.08 Alvleesklier en bijnieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

De alvleesklier 

De bijnieren

5.08 De eilandjes van Langerhans en de bijnieren

Let op! Proefwerk

Volgende week donderdag (11 maart): Proefwerk

Thema 5. Blz.8 t/m 25

5.1 Het zenuwstelsel

5.2 Zenuwcellen en zenuwen

5.3 Het ruggenmerg

5.4 De hersenen

5.5 De weg die de impulsen afleggen

5.6 Het hormoonstelsel

5.7 De hypofyse en de schildklier

5.8. De eilandjes van Langerhans en de bijnieren

Terugblik

Wat is de functie van hormonen?

1. Hormonen verwerken de impulsen die afkomstig zijn van spiercellen
2. Hormonen zorgen voor het voedsel van het hormoonstelsel
3. Hormonen zorgen voor snelle reacties op prikkels
4. Hormonen regelen de werking van weefsels en organen die er gevoelig voor zijn.

Hoe heet de hormoonklier aangegeven met nr 2 (bij de keel)?

1. hypofyse
2. eierstok
3. bijnier
4. schildklier

Waarom kun je de hypofyse het 'regelcentrum' van het hormoonstelsel noemen?

Welke processen worden door het schildklierhormoon beïnvloed?

Leerdoelen:

• Je kunt beschrijven op welke manieren hormonen de cellen en weefsels van organismen kunnen beïnvloeden.
• Je kunt de werking van de alvleesklier en de bijnier en hun hormonen beschrijven. 

Alvleesklier: Eilandjes van Langerhans

Hormoon 1

Insuline

Hormoon 2

Glucagon

Insuline

• Als je teveel glucose in je bloed hebt wordt insuline afgegeven. 
• Insuline zorgt ervoor dat glucose als glycogeen wordt opgeslagen in de spieren en lever. Dit wordt dan bewaard voor later.
  
• De hoeveelheid suiker in je bloed is nu lager!

             glucose => glycogeen

Glucagon

• Als je te weinig glucose in je bloed hebt wordter glucagon afgegeven.
  
• Glucagon zorgt ervoor dat glycogeen wordt omgezet in glucose.
  
• De hoeveelheid suiker in je bloed wordt hoger.
  

          glycogeen => glucose

Diabetes (suikerziekte)

Er wordt te weinig insuline gemaakt

of

Lichaam reageert niet meer op insuline

De bijnieren.

- Bijniermerg

- Adrenaline

--> stressreactie: woede, angst, schrik

- Dissimilatie

--> glycogeen omgezet in glucose in lever en spieren

- Snelle, kortdurende werking.

Yeah een quizje!!!

Cellen in de alvleesklier 

die insuline & glucagon maken

Stoffen in het bloed die de werking van bepaalde organen regelen

Hormoon dat in de 

bijnieren wordt gemaakt

Klieren die adrenaline maken

Orgaanstelsel in het lichaam dat uit een aantal hormoonklieren bestaat

eilandjes van Langerhans

hormonen

adrenaline

hormoonstelsel

bijnieren

Een leerling krijgt tijdens het houden van een presentatie voor de klas een rode kleur. Zijn hartslag en ademhaling zijn versneld. Bij meting zou blijken dat bovendien het glucosegehalte van het bloed is gestegen. Al deze effecten worden veroorzaakt door hetzelfde hormoon.
Welk hormoon veroorzaakt deze effecten.

1. adrenaline
2. glucagon
3. insuline
4. schildklierhormoon

Alvleesklier

Glucose

Glycogeen

Insuline

Glucagon

Bloedsuikerpsiegel gaat omlaag

Bloedsuikerpsiegel gaat omhoog

Lever

Welke invloed heeft insuline op het glucosegehalte van het bloed?

1. door insuline daalt het glucosegehalte in het bloed
2. door insuline stijgt het glucosegehalte in het bloed

De hormonen insuline en glucagon hebben beide inlvoed op het glucosegehalte van het bloed.
Is de invloed van deze hormonen op het glucosegehalte van het bloed hetzelfde of tegengesteld?

1. hetzelfde
2. tegengesteld

Het bloed bij de mens bevat gemiddeld 0,1% glucose.
Wanneer maken de eilandjes van Langerhans veel insuline?

1. als glucosegehalte hoger is dan 0,1%
2. als glucosegehalte lager is dan 0.1%

Bij diabetes maken de eilandjes van Langerhans te weinig van een bepaald hormoon.
Van welk hormoon?

1. glucagon
2. insuline

In de afbeelding is de ligging van enkele hormoonklieren bij een vrouw getekend.
Hoe heet deel 4?

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

In de afbeelding is de ligging van enkele hormoonklieren bij een vrouw getekend.
Hoe heet deel 1?

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

Bij mensen met suikerziekte maken de eilandjes van Langerhans ...... insuline

1. te veel
2. te weinig

Waarom hebben hormoonklieren geen afvoerbuizen?

1. Omdat ze de hormonen rechtstreeks aan de doelcellen geven
2. Omdat ze hormonen aan het bloed afgeven
3. Omdat hormonen via de zenuwen gaan
4. Ze hebben wel afvoerbuizen

1. Het hormoonstelsel regelt processen in het lichaam door hormonen af te geven: dat gaat snel

2. Het zenuwstelsel regelt processen in het lichaam door impulsen: dat gaat meestal langzaam

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Hoe reageert je lichaam als het onvoldoende insuline kan produceren?

1. Je lever haalt suiker uit je bloed
2. Je nieren halen suiker uit je bloed
3. Je gaat meer suiker verbranden

De hypofyse maakt het groeihormoon

1. ja
2. nee

Geef het antwoord op de volgende dia

Geef hier het antwoord van de vorige dia.

Aan het (huis) werk

Quayn 3.8 De eilandjes van Langerhans en de bijnieren

Lezen? Blz 23.