1MH_Thema 5| bs. 6 Regeling

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Wat wordt er van jullie verwacht?

Doe je jas uit 

Pak je spullen op tafel 

Stop je telefoon weg 

Ga rustig zitten 

Waar gaat deze bassistof over?

• Het zenuwstelsel
  
• De hypofyse
  
• De schildklier
  
• De eilandjes van Langerhans
  
• Diabetes
  
• De bijnieren

Leerdoelen

9.6.1 Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen.

9.6.2 Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en uit de schildklier.

9.6.3 Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van Langerhans en uit de bijnieren.

5.6 Regeling

Hormoonklieren

• Hormonen zijn stoffen die de werking van organen regelen.
• In de afbeelding hiernaast zie je belangrijke hormoonklieren.

Leer deze!

In de alvleesklier liggen......

De eilandjes van Langerhans dit zijn groepjes cellen in de
alvleesklier.

Eilandjes van Langerhans

Eilandjes van Langerhans produceren insuline en glucagon (hormonen)

Hiermee regelen ze de glucosegehalte/ bloedsuikerspiegel

0

Terugkoppeling/Feedback

Regeling glucose gehalte

• Onder invloed van insuline wordt glucose in de spier en levercellen omgezet in glycogeen. 
• Hierdoor daalt de bloedsuikerspiegel. 
• Onder invloed van glucagon wordt glycogeen omgezet in glucose. 
• Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel. 
• Dit proces van bijsturen noem je terugkoppeling

Adrenaline

• Bij boosheid of schrik.
• Het hart gaat sneller kloppen en je gaat sneller ademen. 
• Glycogeen wordt in de lever omgezet in glucose. Het glucosegehalte van het bloed stijgt.  
• Adrenaline werkt kort en snel.

Hormoonstelsel

Hormonen regelen langzame processen (via bloed):

• groei
  
• ontwikkeling
  
• stofwisseling  
  
• voortplanting
  

Hypofyse

1. De hypofyse is een hormoonklier in de hersenen.
   
2. Het maakt het groeihormoon
   
3. De hypofyse beïnvloedt andere hormoonklieren (zoals de geslachtsorganen)
   

Het is een soort dirigent die het orkest aanstuurt.

Schildklier

• De schildklier maakt schildklierhormoon: 
  
• Schildklierhormoon regelt verbranding in de cellen
  
• Te weinig schildklierhormoon: Je bent koud en moe en wordt dikker.
  
• Te veel schildklierhormoon: Je hebt het warm, bent bewegelijk, valt af.
  

De bijnier

• De bijnier ligt boven de nier
  
• De bijnier maakt adrenaline
  
• Adrenaline = paniekhormoon
  

Zorgt voor:

=> snellere hartslag

=> snellere ademhaling

=> meer verbranding

Dus meer energie, meer glucose komt vrij

0

1

2

3

4

5

Alvleesklier

Bijnier

Teelbal

Schildklier

Hypofyse

Welke twee hormonen produceren de eilandjes van Langerhans?

1. Glucose en glycogeen
2. Glucose en glucagon
3. Insuline en glycogeen
4. Insuline en glucagon

Welk hormoon maken de eilandjes van Langerhans als het glucosegehalte in het bloed te laag is

1. Insuline
2. Glucagon

Welk hormoon maken de eilandjes van Langerhans als het glucosegehalte te hoog is in het bloed?

1. Insuline
2. Glucagon

Je hebt net een energy-drankje gedronken. Welk hormoon wordt gemaakt?

1. Insuline
2. Glucagon
3. Glycogeen
4. Adrenaline

Waar wordt adrenaline in je lichaam gemaakt?

1. In je nieren
2. In je alvleesklier
3. In je bijnieren
4. In je bloedvaten