5.3: Nederland na 1945

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

5.3 Nederland na 1945

• Buitenlandse koers tot WO II:
  
• neutraliteit
• Na WO II > actieve rol in de wereldpolitiek door:
• Koude Oorlog >
• angst voor opdringende communisme >
• hulp Marshallplan geaccepteerd (1947)>>>>>>>>>>>>>
• lid van de Navo (1949) 
• meedoen aan Europese samenwerking: EGKS , EEG en EU; Doel oa:
• voorkomen van oorlogen tussen Europese landen. 

5.3.1 Economische veranderingen

• Na WO II: jaren van Wederopbouw 
  
• Herstel werd gunstig beïnvloed door:
• 1.    Marshallhulp 
• 2.  Beleid Nederlandse regering olv Willem Drees:
•      Geleide loonpolitiek >  lage lonen,
•      minder werkloosheid + Nederlandse producten goedkoop in buitenland
• 3. Vondst aardgasbel in Groningen (1959)
  

Van wederopbouw naar stormachtige groei, crisis en groei

• Vanaf jaren '60 enorme economische groei >
  
• Opbouw verzorgingsstaat krachtig ter hand genomen:
• - lessen geleerd van crisisbeleid jaren '30 (bezuinigen > 
• - opkomst extreme partijen > WO II)
• - steeds meer geld beschikbaar > AOW (1957) en Bijstandswet (1965)
• Eind jaren '50: einde geleide loonpolitiek > lonen stijgen
• Gevolg: ontstaan van een consumptiemaatschappij
• Jaren '70: langdurige crisis (werkloosheid, regering te weinig inkomsten)
• Gevolg: 'Poldermodel' : regering, werkgevers en werknemers overleggen over de oplossing>
• nauwelijks stijging lonen, geen hogere belastingen, bezuinigen op de verzorgingsstaat
• Gevolg: Economische bloei (jaren '90) 

5.3.2: Culturele veranderingen in de jaren '60.

• 1. amerikanisering
• 2. Direct na WO II was nog sprake van Verzuiling
•      In jaren '60 sprake van Ontzuiling, door:
•      komst tv en secularisatie,                                                Korte video Verzuiling
• Jongeren hadden niets met verzuiling
• Ontzuiling te merken aan o.a.
• Radio Noordzee en Veronica >>>video-impressie
• 3. Tweede feministische golf

Verzuiling: het leven van ieder individu wordt bepaald door de 'zuil' (RK/Prot/Lib/Soc) waarin hij of zij is opgegroeid. Voorbeelden: eigen radio omroep, eigen krant, eigen politieke partij, partner binnen de eigen zuil eigen winkeliers.

Positie van de vrouwen

• Vrouwen waren achtergesteld aan mannen > oa.
  
• tot 1956 'handelingsonbekwaam'
• Man was kostwinner, de vrouw moeder en huishoudster
• Jaren '60: tweede feministische golf
• - Dolle Mina oa vrije abortus 
• - gelijke rechten dmv regeringsbeleid (o.a. onderwijs, scheiding)
• Belangrijk: anti-conceptie pil >
• meer invloed van de vrouw

Jongerencultuur

• Mogelijk door: meer onderwijs en meer geld
• Kenmerken levensstijl nozems:
  
• niet echt maatschappijkritisch
• spijkerbroeken, haardracht (kuiven), brommers, popmuziek
• Kenmerken levensstijl Provo's en Hippies:
• Maatschappijkritisch (oa anti-Vietnam oorlog)
• kledingstijl (flower power), drugs, muziek
• Vooral ook: verzet tegen gezag.
• Radiozender Veronica populair >>>>>>>>

 Beeldmateriaal over: 

1. de jeugdcultuur van de jaren '60.

(10 minuten)

2. digitale les over de jeugdcultuur in de jaren '60 

(17 minuten)

5.3.3:Nederland wordt een multiculturele samenleving:

• Immigratie door: 
  
• 1. dekolonisatie:
•     - mensen uit voormalig Nederlands-Indië 
•    - Surinamers (in 1975 onafhankelijk geworden)
• 2.  gestegen welvaart vanaf jaren '6o:  
•       gastarbeiders: Turken, Italianen, Marokkanen, Spanjaarden
•    Gevolg: Nederland werd een multiculturele samenleving
• Nederlanders werden minder tolerant (eind jaren '90:          
• Spanningen door terrorisme > anti-Islam gevoelens

Nederland blijft wel voorstander van Europese samenwerking:

• Verdrag van Maastricht (premier Lubbers belangrijk) >
  
• Basis voor EU en de Euro
• Verdrag van Schengen (1985):
• Vanaf 1993 Interne markt in Europa > afschaffen grenscontroles 
• Na Val van de Muur en opheffen SU:
• - uitbreiding Europese Unie met Oost-Europese landen >>>
• - verandering rol Navo (want: einde Koude Oorlog) >
• invloed Nederland in de Europa werd kleiner 

Digitale les over de jeugdcultuur vanaf de jaren '70.

Mooi overzicht (12 minuten)

5.4.1 Wereldwijde samenwerking