Start H4 en par. 4.1 Berlijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H4 Grenzeloos Europa?

EU?

Uitbreiding EU

De EU

De NAVO

Landen van de EU eurolanden 

Hebben alle landen van de EU de euro?

Aan het werk

Start blz. 72 

Maken opdracht: 4

§1 Berlijn 

H4.1 Berlijn

Je leert:

• Hoe Berlijn is opgebouwd
• Welke gevolgen de Muur had voor Berlijn
• Hoe Berlijn weer één stad is geworden
• Waardoor het aantal inwoners van Berlijn groeit

Benodigde voorkennis 

Je weet wanneer WOII was;
Je weet wat communisme is;
Je weet wat regionale ongelijkheid is;
Je kent de begrippen (sub- en re-)urbanisatie;

1939 - 1945

Politieke vorm waarbij de staat alle bedrijven bezit en bepaalt welke producten worden gemaakt

Verschillen in welvaart tussen het ene en het andere gebied

urbanisatie = het wegtrekken van mensen vanuit het platteland naar de stad.

suburbanisatie = trek van dichtbevolkte gebieden naar dunbevolkte gebieden. Mensen gaan wonen op het platteland of in de gebieden rondom de stad.

Re-urbanisatie = bevolkingsgroei in een stad na een periode van suburbanisatie. 

Geschiedenis van de stad Berlijn

• Ontstaan bij de rivier Spree   
• oudste deel ligt dicht bij de rivier
   
• verder gegroeid naar buiten door arbeidsmigranten

Berlijnse muur

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De Berlijnse Muur in aanbouw langs de Spree, 1961.

Maak mindmap op het bord

In Oost Duitsland en een deel van Berlijn vertrokken jonge gezinnen en mensen met werk en inkomen. 

Arme, werkloze en buitenlandse migranten blijven achter. Sociale ongelijkheid werd groter

Huiswerk

 §1 Berlijn

Opdrachten: 1,2,3 

De Berlijnse muur

Wanneer gebouwd en wanneer gevallen?

1961 gebouwd

1989 gevallen

(28 jaar heeft de muur de stad in tweeën gesplitst)

Door wie gebouwd en waarom?

Door de Sovjet-Unie, die na WO2 de macht had in Oost-Duitsland, en dus ook in Oost-Berlijn. Mensen probeerden Oost-Duitsland te ontvluchten, ze werden onderdrukt door het communistische regiem. De Sovjet-Unie wilde dat stoppen, daarom bouwden ze een muur. 

Was deze muur alleen in Berlijn?

Ja, de muur alleen in Berlijn. Er liep wel een hek door heel Europa heen. Dit werd ook het IJzeren Gordijn genoemd. Het was een scheidingslijn tussen het communistische 'Oostblok' en het kapitalistische 'Westen'. 

Was er een verschil tussen west en oost?

Ja,
Oost = armer, meer strenge leefregels, verplicht werken, politie bespioneerde je, geweld

West = rijker, moderne nieuwe dingen uit de VS, zoals Coca Cola. 

Waarom viel de muur?

Het regiem van de Sovjet-Unie was wankel in die tijd. Er waren veel protesten in de gehele Sovjet-Unie. Een politicus zei in 1989 dat de muur wat hem betreft weg mocht. De mensen van Berlijn reageerden hier direct op en bestormden de muur. 

Maak mindmap op het bord

Wil je meer leren over de Berlijnse muur,

kijk dan eens op:
https://npokennis.nl/longread/8001/5-vragen-en-antwoorden-over-de-berlijnse-muur

De Berlijnse muur

Maak mindmap op het bord

Regionale ongelijkheid

Regionale ongelijkheid

De stad is verandert 

Voor de muur	Tijdens de muur	Na de muur
- historische binnenstad - groei door arbeidsmigranten	- scheiding - ongelijkheid - twee stadscentra	- weer 1 stad - nieuwe inrichting gebied om de muur - CBD gebouwd - arme wijken verbeteren - 1) suburbanisatie - 2) re-urbanisatie door jongeren

1 in Oost-B, 1 in West-B

Herenigd Berlijn

Op 9 november viel de Berlijnse muur. Oost- en west Berlijn werden na 28 jaar weer één stad. Om er weer één stad van te maken moest er veel gebeuren:

•  Onbebouwde gebieden langs de muur moesten opnieuw ingericht worden
• Central business district (CBD): gebied met kantoren, winkels en uitgaansgelegenheden (+nieuw parlementsgebouw)
• Woonwijken in Oost-Berlijn waren slecht onderhouden. (stedelijke vernieuwing): Opknappen van woonwijken. 
• Gentrificatie: woonwijken werden duurder waardoor er rijkere inwoners kwamen

Wat gebeurde er met de woonwijken in Oost-Berlijn na de val van de muur?

Werk, studie, familie, voorzieningen

Rust, ruimte, milieu, groen, kindvriendelijker,mogelijk door auto

Verhuizen tussen stad en platteland

Westerse landen: 19e eeuw urbanisatie, daarna suburbanisatie en re-urbanisatie
Niet-westerse landen: nu urbanisatie

Re-urbanisatie

Suburbanisatie en re-urbanisatie

Na de val van de muur verlieten veel inwoners van Berlijn de stad. Vooral gezinnen gingen in de dorpen en voorsteden wonen, waar ruimte en rust was. (Suburbanisatie)

• In Berlijn groeit de bevolking door: re-urbanisatie: Veel jongeren trekken naar de stad. 
• Door veel jongeren ook veel geboorten: zorgt voor een natuurlijke bevolkingsgroei

Urbanisatie, suburbanisatie en re-urbanisatie

Urbanisatie (ruraal-urbane migratie) = Verhuizen van platteland naar stad

Suburbanisatie = verhuizen van de stad naar het (omringende) platteland)

Re-urbanisatie = terug verhuizen naar de stad na een periode van suburbanisatie

Wat is het verschil tussen suburbanisatie en re-urbanisatie

In Berlijn zijn relatief weinig historische gebouwen, hoe komt dat?

1. Zijn gesloopt voor nieuwbouw
2. Zijn verwoest tijdens de oorlog
3. Berlijners houden niet van geschiedenis
4. Moesten plaats maken voor de Muur

Wat vind je veelal in het cbd?

1. Zwembaden
2. Kantoren
3. Sportscholen
4. Universiteiten

Wat was het gevolg van re-urbanisatie voor de stad Berlijn?

Welk begrip past het beste bij de foto?

1. Oude stadscentrum
2. Nieuwe woonwijk
3. Cityvorming
4. Gentrificatie

Suburbanisatie is

1. de trek naar de stad
2. verhuizen naar het platteland in de buurt van de stad
3. het verhuizen naar de periferie
4. verhuizen naar de grootste stad

Huiswerk

 §1 Berlijn

Opdrachten: 7, 8, 10, 11