Waarneming

• Anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie&fysiologie

Thema 12: Waarneming

Hoofdstuk 32: Zintuigcellen

Hoofdstuk 33: Zintuigen

Waarneming

Waarneming (perceptie), het proces waarbij een levend wezen zich bewust wordt van signalen uit de omgeving (zien, horen, etc.)

Bron: Wikipedia

Zintuigcellen

Prikkels die je waarneemt, noem je sensorische informatie. Zintuigcellen vangen deze sensorische informatie op. 

Deze zintuigcellen zitten verpakt in zintuigorganen; de zintuigen. 

Wat zijn de algemene kenmerken van zintuigcellen?

-Prikkels kunnen vertaald worden in impulsen

-Ze hebben een specifieke gevoeligheid

-Ze kunnen specifieke informatie duiden

-Ze hebben een specifiek bereik

-Ze kunnen zich aanpassen

Zintuigcellen kunnen worden ingedeeld op basis van de herkomst van een prikkel. Er zijn drie typen zintuigcellen:

• Exteroceptoren
• Interoceptoren
• Proprioceptoren

Exteroceptoren

Vangen prikkels van buiten het lichaam op. Liggen aan de buitenkant van het lichaam, op de grens met de buitenwereld. Vaak in groepjes, in een specifiek orgaan

Interoceptoren

Vangen prikkels vanuit het lichaam zelf op. Ze liggen in de wand van holle organen (monholte, darmkanaaal, longen, urinewegen, bloedvaten). Spelen een rol bij de regulatie van vegatatieve stelsels.

Proprioceptoren

Registreren informatie over stand en houding van lichaamsdelen. Liggen in spieren, pezen, gewrichten en evenwichtsorgaan. 

Zintuigcellen kun je indelen op basis van het soort prikkel waar ze gevoelig voor zijn. Op basis daarvan zijn er vijf verschillende zintuigcellen:

1. Chemoreceptoren: gevoelig voor chemische prikkels, bijv. reukstoffen
2. Mechanoreceptoren: gevoelig voor mechanische prikkels, bijv. druk
3. Thermoreceptoren: gevoelig voor temperatuurveranderingen
4. Fotoreceptoren: gevoelig voor licht
5. Pijnreceptoren: gespecialiseerd in pijngewaarwording