§1.3 Denken en doen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

§1.2 De eerste mensen

Pak voor je: 

Informatieboek bladzijde 10 en 11

Werkboek bladzijde 10 en 11

https://www.entoen.nu/nl/hunebedden

Paragraaf 1.2 ging over?

Jager- verzamelaar

landbouwrevolutie

Landbouwsamenleving

nomaden

Huiswerkcontrole

§1.2, vraag 1, 2, 3

geschiedeniswerkplaats.digitaal.noordhoff.nl

§1.3 Denken en doen 

Informatieboek bladzijde 12 en 13

Werkboek bladzijde 12 en 13 

Wat gaan we doen? 

- Welkom! 

- Start §1.3

- Aan de slag! 

- Exitticket 

Verering van voorouders

Hunebedden gebouwd tussen 3400 en 3200 v. Chr. 

Zijn grafheuvels

Hiermee eerden ze voorouders

Lagen spullen die mee gingen naar het hiernamaals

Dood en begraven

• Graven worden steeds uitgebreider: grafheuvels en hunebedden

• Als je heel erg belangrijk was kreeg je  grafgiften mee. 

• Doden kregen bezittingen mee: vermoedelijk geloven in leven na de dood

Hunebedden

• Hunebedden werden gebruik als een graf. Er zijn overblijfselen zoals kleding, sieraden maar ook wapens en gereedschap gevonden bij de overledenen in deze hunebedden. Men werd dus begraven met eigendommen om deze  te kunnen gebruiken in het hiernamaals. 

https://www.youtube.com/watch?v=DxSek1dcDiw

Verering van goden in de natuur

Mannetje van Willemstad (4500 v. Chr.)

Kunst of godenverering?

• Natuurverschijnselen werden toegeschreven aan goden.
• Verklaring voor vervelende of enge gebeurtenissen.
• Offeren om goden tevreden te stellen.

Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars

In een samenleving van jagers en verzamelaars bestond weinig verschil in macht!

Alles werd gedeeld door iedereen. 

Grote verschillen tussen boeren

Jager-verzamelaars leefden als nomaden in kleine groepen. Daardoor waren er maar kleine verschillen in:

 

Bezit

Boeren konden veel bezitten en sommige boeren werden rijker dan andere. Bezittingen werden niet altijd meer gedeeld.

Aanzien

Mensen met meer bezit of macht kregen meer aanzien/werden belangrijker voor andere mensen.

Macht

Er kwamen dorpshoofden met meer macht.

Grote verschillen tussen boeren

Door de uitvinding van de Landbouw ontstonden er verschillen in bezit, aanzien en macht!

Grote verschillen tussen boeren:

Hoe komt dit? 

- De oorzaak (waardoor iets gebeurt) is de vaste woonplaats. 

- Het gevolg (iets wat door iets anders gebeurt) is dat mensen meer bezittingen gaan verzamelen. 

Grote verschillen tussen boeren

Gevolg van ongelijkheid:

• Ruzie en jaloezie

Oplossing: 

• Aanstellen leider

Ontstaan sociale verschillen

Door het verschil in bezittingen nam ook de kans op oorlog tussen stammen toe.

Aan de slag! 

- Lees de tekst 'Verering van voorouders' en Verering van goden in de natuur' op bladzijde 12 van je informatieboek. 

- Maak vraag 1, 2ab en 3 op bladzijde 12 en 13 van je werkboek. 

Aan de slag! 

- Lees in je informatie boek op bladzijde 13 de stukjes ' Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars' en 'Grote verschillen tussen boeren'. 

- Maak in je werkboek op bladzijde 12 en 13 vraag 1, 2ab en 3, 5 en 6.

• Huiswerk: §1.3, vraag 1, 2ab, 3, 5 en 6
  

Scan de QR code en vul de vragen in! 

Kun je niet scannen? link: 

exitticket.nl/ticket/ti6414r4

De Man van Tollund

Op 6 mei 1950, toen de familie Højgaard in het veen turf aan het steken was, werd de man gevonden. Eerst dacht men dat het een verdwenen jongeman was, dus de politie werd erbij gehaald. De politie schakelde een archeoloog in die na onderzoek vaststelde dat het lichaam al 2300-2400 jaar oud was.

Wie is de Man van Tollund?

De Man van Tollund is omstreeks 350 v.Chr. om het leven gekomen. Hij was toen waarschijnlijk ongeveer 30-40 jaar oud.

Moord...?

Van offering tot vondst

Reconstructie

Waarom zouden mensen offeren?