Basisstof 3, beenverbindingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Donderdag 9 februari, les 1 + 2, m3e

1.  Aanwezigheidscontrole + hw-controle

2. Korte herhaling basisstof 1 + 2, het skelet en been- en kraakbeenweefsel

3. Bottenbingo

4. Uitleg basisstof 3, beenverbindingen

5. Aan de slag met het huiswerk

Huiswerk voor donderdag 16 februari, les 1 + 2: 

• Leer basisstof 3, beenverbindingen van thema 5
• Maak opdracht 1 t/m 3 + 5 t/m 7 van basisstof 3, beenverbindingen

Donderdag 9 februari, les 1 + 2, m3e

1.  Aanwezigheidscontrole + hw-controle

2. Korte herhaling basisstof 1 + 2, het skelet + been- en kraakbeenweefsel

3. Bottenbingo

4. Uitleg basisstof 3, beenverbindingen

5. Aan de slag met het huiswerk

Huiswerk voor donderdag 16 februari, les 1 + 2: 

• Leer basisstof 3, beenverbindingen van thema 5
• Maak opdracht 1 t/m 3 + 5 t/m 7 van basisstof 3, beenverbindingen

Het skelet

•  Een volwassene bestaat uit 206 botten
• Een ander woord voor het skelet is het beenderstelsel
• Botten kunnen bestaan uit been en kraakbeen
• Het lichaam bestaat uit een hoofd, een romp en ledematen

Ledematen

Hoofd

Romp

Functie's skelet

Stevigheid

Het skelet geeft stevigheid, zonder skelet zou je er zo

<<<< uit komen te zien

Vorm

Het skelet geeft je lichaam vorm

bijv. Vorm van je gezicht

Brede/smalle schouders

Lange/korte vingers

Beweging

Aan het skelet zitten pezen en spieren. Samen zorgen die er voor dat je kunt bewegen.

Bescherming

Het skelet zorgt voor extra bescherming van belangrijke organen zoals

Borstkas: Hart, longen

Schedel: Hersenen

Ledematen

Het spaakbeen en de ellepijp worden vaak door elkaar gehaald.

Bij de pols zit de ellepijp aan de kant van de pink.

Pijpbeenderen

Mergholte met geel beenmerg

Koppen met rood beenmerg

Platte beenderen

Rood beenmerg

2 type beenderen:

Rood beenmerg = aanmaak bloedcellen

Geel beenmerg = opslag vet

Waar zijn botten verder van gemaakt?

Kalkzouten: geeft stevigheid

Collageen (lijmstof): geeft buigzaamheid

Botweefsel: botcellen + tussencelstof met veel kalkzouten en een beetje lijmstoffen

Kraakbeenweefsel: kraakbeencellen + tussencelstof met veel lijmstof en een beetje kalkzouten

Verzamelnamen:

• Schedel -->  al de botten in het hoofd samen
• Wervelkolom --> de ruggengraat  
• Borstkas --> de borstwervels, ribben en het borstbeen samen 
• Schoudergordel --> de schouderbladen en de sleutelbeenderen samen 
• Bekken --> ook wel bekkengordel genoemd

Wat wordt er beschermd door de borstkas

1. maag en nieren
2. hart en longen
3. hersenen
4. darmen en maag

Wat wordt er beschermd door de schedel?

1. longen
2. hart
3. darmen
4. hersenen

Welk deel bestaat uit kraakbeen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. geen enkel deel

Uit hoeveel botten bestaat jouw skelet?

1. 106
2. 206
3. 176
4. 306

Sleep naar de botten die je 

ziet op de röntgenfoto:

Spaakbeen

Opperarmbeen

Ellepijp

middenhands

beentjes

handwortel

beentjes

vingerkootjes

Mensen hebben een:

1. Inwendig skelet
2. Uitwendig skelet
3. Geen skelet
4. Inwendig en uitwendig skelet

Uit welke delen bestaat het skelet?

1. hoofd, ledematen en armen
2. romp, ledematen, armen en benen
3. hoofd, romp en ledematen
4. hoofd,romp, ledematen, armen en benen

Uit welke delen bestaat de borstkas?

1. borstwervels, ribben, borstbeen, hart, longen
2. borstwervels, ribben, borstbeen, hart
3. borstwervels, ribben, borstbeen
4. borstwervels, ribben, borstbeen, hart, longen en maag en lever

Botten krijgen hun stevigheid
vooral door de tussencelstof.

1. Juist
2. Onjuist

Hoe heet het
groene bot?

1. Sleutelbeen
2. Dijbeen
3. Schoudergordel
4. Schouderblad

Waar vind je
GEEN kraakbeen in je lichaam?

1. Het oor
2. De neus
3. De onder- en bovenkaak
4. De wervelkolom

Hoe heet het groen gekleurde bot?

1. Heiligbeen
2. Staartbeen
3. Heupbeen
4. Dijbeen

Sleep de nummers naar de juiste naam

Beenderen van de hand

vingerkootje

ellepijp

handwortel-

beentje

spaakbeen

middenhands-

beentje

1

2

3

4

5

Donderdag 9 februari, les 1 + 2, m3e

1.  Aanwezigheidscontrole + hw-controle

2. Korte herhaling basisstof 1 + 2, het skelet + been- en kraakbeenweefsel

3. Bottenbingo

4. Uitleg basisstof 3, beenverbindingen

5. Aan de slag met het huiswerk

Huiswerk voor donderdag 16 februari, les 1 + 2: 

• Leer basisstof 3, beenverbindingen van thema 5
• Maak opdracht 1 t/m 3 + 5 t/m 7 van basisstof 3, beenverbindingen

Donderdag 9 februari, les 1 + 2, m3e

1.  Aanwezigheidscontrole + hw-controle

2. Korte herhaling basisstof 1 + 2, het skelet + been- en kraakbeenweefsel

3. Bottenbingo

4. Uitleg basisstof 3, beenverbindingen

5. Aan de slag met het huiswerk

Huiswerk voor donderdag 16 februari, les 1 + 2: 

• Leer basisstof 3, beenverbindingen van thema 5
• Maak opdracht 1 t/m 3 + 5 t/m 7 van basisstof 3, beenverbindingen

§5.3 Beenverbindingen

Beenverbindingen

vergroeiing

naadverbinding

gewrichten

 kraakbeen

Na deze uitleg kun je:

1. de vier typen beenverbindingen noemen en uitleggen.
2. de bouw van een gewricht beschrijven.
   
3. de werking van een kogelgewricht, een scharniergewricht en een rolgewricht beschrijven.

Beenverbindingen 

Er zijn vier verschillende verbindingen:

vergroeid - naadverbinding - kraakbeenverbinding - gewricht

Vergroeid

Plek in het lichaam:

- Heiligbeen

- Staartbeen

Geen beweging mogelijk.

Naadverbinding

Je schedelbeenderen zijn verbonden met een naadverbinding. 

De naden zijn kronkelig.

Er is geen beweging mogelijk. 

Bij een baby zitten de schedelbeenderen nog niet helemaal aan elkaar gegroeid. 

Er is dan nog een beetje beweging tussen de schedelbeenderen mogelijk. 

Kraakbeenverbinding

Wanneer twee botten met kraakbeen verbonden zijn, noemen we dit een kraakbeenverbinding.

De ribben met het borstbeen en de ruggenwervels zijn hier voorbeelden van. 

Er is weinig beweging mogelijk.

Gewrichten

Gewrichten zijn plekken waar botten bij elkaar komen, waar nog veel beweging tussen zit. 

Je hebt 3 soorten gewrichten:

• kogelgewricht
• scharniergewricht
• rolgewricht

Kogelgewricht

De kop van het bot beweegt in de kom van het andere bot. 

Voorbeelden:

schouderblad + opperarmbeen   

heupbeen + dijbeen

Er is veel beweging mogelijk. 

Scharniergewricht

Een scharniergewricht kan botten alleen maar laten buigen of strekken. 

voorbeeld: knie, vingers

Er is veel beweging mogelijk. 

Rolgewricht

Een rolgewricht zorgt ervoor dat twee beenderen langs elkaar kunnen bewegen.

Voorbeeld: je onderarm (spaakbeen/ellepijp) 

Er is veel beweging mogelijk. 

De bouw van een gewricht

Gewrichtssmeer

Tussen de kraakbeenlaagjes zit gewrichtssmeer. 

Gewrichtssmeer zorgt ervoor dat de beweging soepel verloopt. 

Gewrichtssmeer wordt afgegeven door het gewrichstkapsel

Nummer 1 is de gewrichtskogel

1. Waar
2. Niet waar

De ribben en het borstbeen zijn verbonden door gewrichten

1. Waar
2. Niet waar

Hoe zit het staartbeen vast aan het heiligbeen?

1. naden
2. vergroeid
3. kraakbeen
4. gewrichten

Welke beenverbindingen zijn beweeglijk

1. 1, 2 en 3
2. 1 en 2
3. 2 en 3
4. 1 en 3

noem de 4 beenverbindingen?

Wat is de functie van gewrichtssmeer?

1. Slijtage voorkomen
2. Splinteren voorkomen
3. Schok voorkomen
4. Soepeler laten bewegen

Een naadverbinding is

1. een beetje beweeglijk
2. beweeglijk
3. niet beweeglijk

Een kogelgewricht zit in de

1. onderarm en onderbeen
2. schouder en heup
3. opperarmbeen en ellepijp

Donderdag 9 februari, les 1 + 2, m3e

1.  Aanwezigheidscontrole + hw-controle

2. Korte herhaling basisstof 1 + 2, het skelet + been- en kraakbeenweefsel

3. Bottenbingo

4. Uitleg basisstof 3, beenverbindingen

5. Aan de slag met het huiswerk

Huiswerk voor donderdag 16 februari, les 1 + 2: 

• Leer basisstof 3, beenverbindingen van thema 5
• Maak opdracht 1 t/m 3 + 5 t/m 7 van basisstof 3, beenverbindingen