6.2 Particulier of collectief

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Ga rustig naar je plek. Pak je boek en ga rustig lezen

Wat gaan we doen vandaag?

• Behandelen Hoofdstuk 6 paragraaf 2 (25 min)
  
• zelfstandig werken (15 min)
• Wat hebben we geleerd (5 min)

6.2. Collectief en particulier

Terugblik

Collectief goed: Ja of Nee?

Collectief: Ja of Nee?

6.2. Collectief en particulier (B) /
5.2. Particulier en Collectief (K)

Aan het eind van deze paragraaf kun je:

• uitleggen wat er bedoeld wordt met de collectieve sector en
    voorbeelden noemen.
• uitleggen wat de sociale zekerheid is en solidariteitsbeginsel is *.
  
• uitleggen wat er bedoeld wordt met de particuliere sector en
    voorbeelden noemen.
• uitleggen wat een kartel is *.
  
• uitleggen wat nationalisatie en privatisering is *.
  

Wat gaan we leren?

• De collectieve sector zijn
    instellingen die afhankelijk zijn van geld
    dat ze uit de belastingen en sociale
    premies krijgen.
  
• Deze bestaat uit:  mensen die werken voor
    de overheid, mensen die werken voor de
    gesubsidieerde instellingen (school,
    bibliotheek) en mensen die werken bij de
    instellingen die zorgen voor de sociale
    zekerheid.

Collectieve sector

• De particuliere sector zijn alle bedrijven
    die naar winst streven (winkels,
    restaurants, taxibedrijven etc.).

• Zij zijn afhankelijk van de
   verkoopopbrengsten en moeten dus winst
   maken. Anders gaan ze failliet.
  
• Zij mogen zelf weten hoe en wat ze
    produceren, zolang ze zich maar houden
    aan de regels van de overheid.

Particuliere sector

• De collectieve sector (overheid) winkelt
    bij de particuliere sector.
    Voorbeeld: het schoonmaakbedrijf dat bij
    de gemeente schoonmaakt, het bedrijf dat
    voedsel levert voor de personeelskantine.
  
• De overheid is ook (mede-)eigenaar van
    sommige bedrijven in de particuliere
   sector, bijvoorbeeld sommige banken, maar
   ook de NS en Schiphol.
• De overheid deelt mee in de winst van de
   bedrijven.
  

Waar winkelt de overheid?

• Een sociale uitkering is een
    bedrag dat de overheid betaalt
    om de gevolgen van bijvoorbeeld
    ziekte, werkloosheid en
    ouderdom op te vangen.
  

• Sociale premies is geld dat de
    overheid vraagt voor de sociale
    verzekeringen. Iedereen met een
    inkomen betaalt hier aan mee.
  

Sociale uitkeringen en sociale premies

• Sociale zekerheid zijn alle maatregelen
   waarmee de overheid ervoor zorgt dat
   iedereen verzorging of inkomen krijgt die
   daar zelf niet voor kan zorgen.
• Solidariteitsbeginsel het uitgangspunt dat
    mensen met een inkomen meebetalen aan
    uitkeringen en zorg voor mensen die geen
    inkomen hebben of geen zorg kunnen
    regelen.

Sociale zekerheid *

• Een kartel is een groep
   bedrijven die samen
   afspraken hebben om
   de concurrentie te
   verminderen.
• Dit is verboden!
  

Kartel *

• Privatisering is het overgaan van
    instellingen van de collectieve
    naar de particuliere sector
•  Nationalisatie is het overgaan
     van bedrijven of instellingen van
     de particuliere naar de
     collectieve sector.
  

Privatisering en Nationalisatie *

1989

2013

VRAGEN?

opdrachten maken

Huiswerk

• Maken opdrachten paragraaf 2

• Lees de theorie 
• Maak de opdrachten 

Wat heb je geleerd?

Gatentekst

1) _______ is het systeem van de overheid dat mensen zonder inkomen ondersteunt. Dit gebeurd op basis van het 2) _______. Dit betekent dat degenen die meer verdienen meer betalen, zodat degenen die minder verdienen of kwetsbaarder zijn, ook kunnen rekenen op ondersteuning. 3) _______ zijn voor gezamenlijk gebruik, waarvoor de overheid zorgt, zoals parken, havens en veiligheid. De collectieve sector en sociale zekerheid worden betaald van belastinggeld en 4) _______. Bedrijven en huishoudens die bestaan zonder geld van de overheid noemen we de 5) _______. 6) _______ werken voor de overheid en voeren taken uit om ons te helpen. Als de overheid taken aan de particuliere sector geeft noemen we dat 7) _______. Andersom noemen we wat dat 8) _______.

Vul in in de tekst!

• Collectieve
   goederen
• Sociale zekerheid *
• Privatisering *
  
• Particuliere sector
• Ambtenaar
• Sociale premies
• Nationaliseren *
• Solidariteitsbeginsel
  * 

Gatentekst

SOCIALE ZEKERHEID is het systeem van de overheid dat mensen zonder inkomen ondersteunt. Dit gebeurd op basis van het SOLIDARITEITSBEGINSEL. Dit betekent dat degenen die meer verdienen meer betalen, zodat degenen die minder verdienen of kwetsbaarder zijn, ook kunnen rekenen op ondersteuning. COLLECTIEVE GOEDEREN zijn voor gezamenlijk gebruik, waarvoor de overheid zorgt, zoals parken, havens en veiligheid. De collectieve sector en sociale zekerheid worden betaald van belastinggeld en SOCIALE PREMIES. Bedrijven en huishoudens die bestaan zonder geld van de overheid noemen we de PARTICULIERE SECTOR. AMBTENAREN werken voor de overheid en voeren taken uit om ons te helpen. Als de overheid taken aan de particuliere sector geeft noemen we dat PRIVATISERING. Andersom noemen we wat dat NATIONALISEREN.