HEY 8.1 Onderhandelen

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.1 Onderhandelen

Deelvraag

Welke factoren zijn van invloed op onderhandelingen?

Door samenwerking kan een gevangenendilemma worden voorkomen

1. juist
2. onjuist

Is hier sprake van een gevangendilemma?

1. Nee. De uitkomst is optimaal
2. Nee. Er is sprake van korting
3. Ja. Want er is sprake van een supoptimaal evenwicht
4. Ja. Want ze hebben beiden een dominante strategie

Onderhandeling

Proces waarbij twee of meer partijen proberen om tot een gezamenlijke overeenkomst te komen. 

Afhankelijk van de hoeveelheid aanbieders in een markt. 

Onderhandelen

Welke factoren zijn van invloed op onderhandelingen?

•  Het belang voor de partijen
• De (relatieve) grootte van de onderhandelingspartijen
• De mate van samenwerking binnen de onderhandelingspartijen
• De mogelijke alternatieven van de partijen
• Verdeling surplus (arbeidsmarkt: werkgevers vs werknemerssurplus)

Verzonkenkosten

• Investering die bij het stoppen van de productie of het verbreken van de samenwerking niet meer kunnen worden terugverdient.
• Verhogen de geloofwaardigheid bij samenwerking
• Kunnen leiden tot berovingsprobleem

Berovingsprobleem

 Door verzonken kosten / specifieke investering ontstaat een berovingsprobleem. Degene die een specifieke investering heeft gedaan, wordt ‘chantabel’. Een ander kan dreigen deze persoon te ‘beroven’ van zijn investering. 

Invloed van verzonken kosten op economiespellen

Verzonken kosten zijn kosten die niet kunnen worden terugverdiend als een speler besluit om zich terug te trekken uit een spel.

Verzonken kosten kunnen de uitkomsten van economiespellen beïnvloeden. Spelers kunnen vast blijven houden aan een bepaalde uitkomst vanwege de gemaakte verzonken kosten.

Leg uit hoe verzonken kosten de uitkomsten van economiespellen kunnen beïnvloeden. Bespreek ook waarom spelers vast kunnen blijven houden aan een bepaalde uitkomst vanwege de gemaakte verzonken kosten.

Oplossing: sociale normen

Sociale normen kunnen helpen om het berovingsprobleem op te lossen. Als er sociale normen zijn die het stelen van investeringen afkeuren, is de kans dat iemand investeert groter.

Leg uit hoe sociale normen kunnen helpen om het berovingsprobleem op te lossen. Bespreek ook waarom sociale normen hierbij kunnen helpen.

Wat is het berovingsprobleem?

1. Het probleem van hoe je investeringen kunt stelen van anderen.
2. Het probleem van hoe je iemand kunt overhalen om te investeren in een individueel project.
3. Het probleem van hoe je iemand kunt overhalen om in een gezamenlijk project te investeren, zonder dat deze investering gestolen kan worden door anderen.
4. Het probleem van hoe je iemand kunt overhalen om helemaal niet te investeren.

Een berovingsprobleem ontstaat bij het bestaan van

1. een gevangenendilemma
2. een prijzenoorlog
3. meeliftgedrag
4. verzonken kosten

In welke situatie wordt er een berovingsprobleem beschreven?

1. Philips investeert in Rosanna, een werknemer bij Philips, door middel van een cursus. Hierdoor kan Rosanna hogerop komen. Na een jaar neemt Rosanna ontslag.
2. Philips ontslaat Rosanna, een werknemer bij Philips, waardoor er bij Philips een personeelstekort ontstaat. Wel bespaart Philips op deze manier geld voor een nieuw project
3. Philips koopt een werknemer van het bedrijf Sony over.
4. Philips onderhandelt met Sony. Philips wil dat Sony nog een maand wacht met het uitbrengen van hun nieuwe televisie. Philips probeert een deal te sluiten door aan Sony geld te geven

Bij welk voorbeeld gaat het niet over 'Onderhandelen'?

1. Werkgever en werknemer
2. Overheid en burger
3. Koper en verkoper
4. Politieke partijen

Aan de slag

8.1 Onderhandelen

Maken opdr. 1 t/m 5

Nakijken