Kapitel 2 - Grammatik A & B - Het persoonlijk voornaamwoord (ontleden)

• Duits
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Persoonlijk voornaamwoord

Welke voorzetsels hoorde bij de 3e naamval?

Welke voorzetsels hoorde bij de 4e naamval?

Ohne ... (jou) weiß ich nicht, was ich machen soll.

1. mich
2. du
3. dich
4. dein

Gehst du mit ...... (ons) nach Berlin?

1. wir
2. ons
3. uns
4. sie

Du bist nach ..... (hem) an der Reihe.

1. er
2. ihm
3. ihr
4. ihn

Durch ... (hem) habe ich viel gelernt

1. er
2. es
3. ihr
4. ihn

Mit ..... (wie) hast du gestern geredet?

1. wie
2. wer
3. wem
4. wen

Diesen Samstag spielen wir gegen ... (jullie).

1. ihr
2. euch
3. uns
4. Sie

Grammatik A

Ontleden: het persoonlijk voornaamwoord als onderwerp en lijdend voorwerp

Ontleden

De naamvallen worden in het Duits niet alleen gebruikt na een voorzetsel, maar ook om aan te geven of het om het onderwerp, meewerkend voorwerp of een lijdend voorwerp in de zin gaat. 

Als er geen voorzetsel in een zin staat, dan moet je ontleden om de juiste naamval te bepalen. 

De 1e naamval of Nominativ gebruik je als het persoonlijk voornaamwoord het onderwerp in de zin is.

Ik ga naar de dokter. 

Ich gehe zum Arzt. 

Ik is het onderwerp in de zin. 

Het onderwerp vindt je door de vraag te stellen: wie/wat+gezegde?

Wie gaat? = ik = ich

Wat is het onderwerp in deze zin:
Kann ich dich morgen besuchen?

Wat is het onderwerp in deze zin:
Er sieht sie immer in der Schule.

De 4e naamval of Akkusativ gebruik je als het persoonlijk voornaamwoord het lijdend voorwerp in de zin is.

De dokter opereert mij.  

Der Arzt operiert mich. 

mij is het lijdend voorwerp in de zin. 

Het lijdend voorwerp vindt je door de vraag te stellen: wie/wat+gezegde+onderwerp?

Wie opereert de dokter? = mij = mich

De 3e naamval of Dativ gebruik je als het persoonlijk voornaamwoord het meewerkend voorwerp in de zin is.

De dokter geeft mij tabletten.  

Der Arzt gibt mir Tabletten. 

mij is het meewerkend voorwerp in de zin. 

Het meewerkend voorwerp vindt je door de vraag te stellen:

aan wie/voor wie+gezegde+onderwerp(+lijdend voorwerp)?

Aan wie geeft de dokter tabletten? = aan mij = mir

Stappenplan persoonlijk voornaamwoord

Stap 1: VOORZETSEL - Staat er een voorzetsel in de zin? Dan volg je die op. Een voorzetsel is dominant. 

Stap 2: ONTLEDEN - als er geen voorzetsels staat in de zin, moet je gaan ontleden. 

1. Wie of wat + gezegde? = onderwerp

2. Wie of wat + gezegde + onderwerp? = lijdend voorwerp

3. Aan wie/voor wie + gezegde + onderwerp +(lijdend voorwerp)? = meewerkend voorwerp

Ich gebe (hem) mein Buch.

1. er
2. ihm
3. ihn

Ich kenne (u) doch!

1. Sie
2. Ihnen

Ich habe (jullie) hier noch
nie gesehen.

1. ihr
2. euch

Er trainiert (hen) schon lange.

1. sie
2. ihnen

ik - Zeigen Sie _____ den Weg, Frau Müller?

jij - Wir verstehen ________ nicht.

jullie - Die Polizei hat _______ gestern vom Unfall erzählt.

ich - Uta, kannst du ________ erklären, wie dieses Gerät funktioniert?