HER SA_H4_MiddellandseZeegebied

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

1. Hoe komt het dat het plaatsvind in Haïti?

2. Vinden er meer aardbevingen plaats in Haïti dan in Cuba denk je?

3. Waarom is de ravage in Haïti zo erg?

Platentektoniek

• Welke 2 typen platen?
• Welke 3 hoofdbewegingen?

Wat is het verschil tussen jonge en oude gebergten?

oceanisch / continentaal

convergent / divergent / transform

Jong vs oud

Dit kan je herkennen doordat jongere gebergten spitsere toppen en diepere dalen hebben. 
Hier heeft verwering en erosie nog niet veel werk kunnen doen en dus nog niet afgevlakt! 

Alpine plooiingsfase (jong)

Caledonisch. (oud)

Alpine plooiingsfase

Hierdoor zijn de Pyreneeën, de Karpaten en de Alpen gevormd. 

fysische dimensie: natuur, weer, klimaat, reliëf, natuurrampen

sociaal-culturele dimensie:  mens, analfabetisme, taal, godsdienst

demografische dimensie: bevolkingsdichtheid, bevolkingsspreiding, bevolkingsgroei, leeftijdsopbouw, verstedelijking, geboortecijfer, sterftecijfer, migratie

politieke dimensie: regeringsvorm, bestuur, corruptie

economische dimensie: BNP/BBP, inkomen, koopkracht, beroepsbevolking                                (1d)

Bedenk nu zelf vanuit iedere dimensie een vraag over de lesstof tot nu toe. 

Wissel nu de vragen met je buur, en beantwoord zijn/haar vragen. 

Bespreken opdr. 5 blz 123

MK.  Examentraining blz 146

Blz 114: Beantwoord de deelvragen 

Middellandse zeegebied eigenlijk alles

je ziet hier 

convergent maar ook

transform: bij Turkije

divergent: Arabisch schiereiland

en veel vermoedelijke plaatgrenzen --

Afrikaanse plaat met Euraziatische plaat (Convergent)

Middellandse Zee (Thetys Zee) wordt kleiner / verdwijnt

Stukken afgebroken: microplaten; eigen bewegingsrichting (fig 4.1 p. 132)

Alpiene plooiingsfase:

Apulische plaat beweegt noordelijk -> Alpen

Iberische plaat -> Pyreneeën

Convergent

Afrikaanse plaat met Euraziatische plaat (Convergent)

Middellandse Zee (Thetys Zee) wordt kleiner / verdwijnt

Stukken afgebroken: microplaten; eigen bewegingsrichting (fig 4.1 p. 132)

Alpiene plooiingsfase: 

Apulische plaat beweegt noordelijk -> Alpen

Iberische plaat -> Pyreneeën

Complex systeem 

Microplaten

Wat zie je hier voor plaatgrens?

Wat verwacht je dat er gebeurd?

Conclusie?

Divergentie

Arabische plaat met Afrikaanse plaat

Plaat beweegt twee kanten op

• wordt opgerekt
• zakt deels weg
• Loopt vol met water (Rode zee)

Transform - Anatolische plaat

Transforme breukzone in Turkije

In Turkije loopt eigenlijk 1 grote transforme breukzone. Hier ontstaat er met enige regelmaat ontzettend zware aardbevingen. Omdat de huizen niet aardbevingsbestendig zijn (vooral in arme, rurale gebieden), storten veel gebouwen in en vallen er veel slachtsoffers.

1

Er wordt al jaren verwacht dat er op korte termijn een aardbeving gaat plaatsvinden in Istanbul, de grootste stad van Turkije. De bevolkingsdichtheid is hier erg hoog. Ook zijn veel huizen niet aardbevingsbestendig gebouwd. De combinatie van slechte bouw en een hoge bevolkingsdichtheid leidt ertoe dat er waarschijnlijk veel slachtoffers zullen vallen bij een aardbeving.

2

Oefenen voor toets

Examentraining p. 127 Opgave Turkije

Klaar leren voor toets

De Alpen

Eerst een continent - continent botsing waardoor de Alpen zijn gevormd.

Naderhand een subductie zone ontstaan. 

De Alpen

Worden nog altijd omhooggeduwd door de convergente bewegingen. 

Zijn gevormd in de Alpine plooiingsfase en dus de jongste gebergten 

Alpine plooiingsfase (jong)

Caledonisch. (oud)

Jong vs oud

Dit kan je herkennen doordat jongere gebergten spitsere toppen en diepere dalen hebben. 
Hier heeft verwering en erosie nog niet veel werk kunnen doen en dus nog niet afgevlakt! 

Alpine plooiingsfase

Hierdoor zijn de Pyreneeën, de Karpaten en de Alpen gevormd. 

Arabische plaat

Noordoosten van Afrika ontstonden veel breuken, hierdoor zijn de Rode Zee en de Golf van Aden gevormd. 

Arabische plaat 

De Arabische plaat moest uiteindelijk botsen met het huidige Turkije. Hierdoor zijn de Taurus o.a. ontstaan. 

Aan het werk! 

Ga nu aan de slag met de opdrachten. 

Maak in ieder geval 1 t/m 3. 

Kijk eventueel nog de vorige paragrafen na! 

Wat gaan we doen? 
Kort herhalen 

Uitleg over breuklijnen in Turkije 

Aan het werk met de examenopgaves. 

Doelen: 

Je begrijpt door middel van de breuklijnen waarom Turkije aardbevingen heeft. 

Rifting (scheuren van het opp.)

Rifting (scheuren van het opp.)

Turkije

Zeer seismisch actief gebied. 

Turkije ligt in totaal op 4 platen!

Platentektoniek

De Arabische plaat duwt de Anatolische plaat weg naar het westen. 
Hierdoor ontstaat er een transforme breuklijn die zich 2,4 cm per jaar verplaatst. 

Platentektoniek

Door de westelijke beweging van Turkije wordt Griekenland momenteel in elkaar geduwd. 

Turkije lag vroeger op de plaats waar nu Iran / Syrië liggen. 

De Appenijnen

Appenijnen. 

Plooiing

Dit gaat gepaard met veel aardbevingen. 

Aan de slag

Werk nu verder met de examenopgaven. 

1. Hoe komt het dat het plaatsvind in Haïti?

2. Vinden er meer aardbevingen plaats in Haïti dan in Cuba denk je?

3. Waarom is de ravage in Haïti zo erg?

fysische dimensie: natuur, weer, klimaat, reliëf, natuurrampen

sociaal-culturele dimensie:  mens, analfabetisme, taal, godsdienst

demografische dimensie: bevolkingsdichtheid, bevolkingsspreiding, bevolkingsgroei, leeftijdsopbouw, verstedelijking, geboortecijfer, sterftecijfer, migratie

politieke dimensie: regeringsvorm, bestuur, corruptie

economische dimensie: BNP/BBP, inkomen, koopkracht, beroepsbevolking                                (1d)

Bedenk nu zelf vanuit iedere dimensie een vraag over de lesstof tot nu toe. 

Wissel nu de vragen met je buur, en beantwoord zijn/haar vragen. 

Bespreken opdr. 5 blz 123

MK.  Examentraining blz 146

Blz 114: Beantwoord de deelvragen 

Geografische vragen: 

Beschrijvende: 

Verklarende: 

Voorspellende: 

Waarderende: 

Probleemoplossende: