H2 Paragraaf 1 : Recht en rechtvaardigheid

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HOOFDSTUK 2                          RECHTSSTAAT

Leerdoelen

Waarom is het goed dat we een rechtsstaat hebben? 

Begrippen: 

rechtsnormen, rechtvaardigheid, rechtsstaat, grondwet, dictatuur, leerplicht, publiekrecht, privaatrecht

waar denk je aan bij het begrip rechtstaat?

Staat waarin regels er zijn voor burgers en de overheid. Voor iedereen gelijk en zorgt er voor dat je je veilig kunt voelen in ons rechtssysteem.

Waarom een rechtsstaat?

1. Bescherming van burgers tegen de staat

2. Gevoel van onrechtvaardigheid voorkomen

"een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en wilekeur van de overheid"

Moeilijke begrippen; staat; grondrechten; machtsmisbruik

Rechtvaardigheid 1/2

In 1789 had de Franse Revolutie met veel geweld een einde gemaakt aan de absolute monarchie: regerings vorm waarbij de koning alle macht heeft.

Burgers kwamen in opstand tegen de alleenheerschapppij en wilden gelijke rechten en vrijheid. Dit zie je terug in een grondwet: "wat zijn de grondrechten en hoe moet het land geregeerd worden"

Rechtvaardigheid 2/2

Belang van de rechtsstaat is duidelijk de burgers beschermen door grondrechten tegen de overheid. 

Rechtsnormen helpen hierbij: gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgesteld.

> maatschappelijke leven ordenen (allemaal aan dezelfde kant rijden)

> gedeelde waarden en normen (niet zomaar vechten zie je terug in wettelijke verbod op mishandeling, verbod op discriminatie)

Rechten en plichten

Rechten (heb je recht op) & plichten (moet je doen).

> geldt voor overheid én burgers! Koning, schoonmaker, docent, rechter. 

voorbeeld: leerplicht, overheid moet zorgen voor goed onderwijs en leerlingen moetne naar school

Lees de tekst bovenaan pagina 28 

"Wel of niet martelen?"

Schrijf/typ jouw antwoord op de vraag : 

"Hoe ver mag de politie van jou in deze situatie gaan: waar trek je de grens en waarom?"

Opdracht rechtvaardigheid

Vrijheid van de een kan bedreigend zijn voor de vrijheid van anderen. Gelijkwaardigheid kan worden aangevoeld als strijding met rechtvaardigheid. Solidariteit met bepaalde groepen kan anderen het gevoel geven van solidariteit uitgesloten te zijn. Hoe kan de democratie omgaan met deze spannende vragen en daarbij het vertrouwen behouden of weer vinden bij mensen die daarin tegenover elkaar staan?

Schrijf minstens 5 voorbeelden op

rechtsgebieden