verteren

B4 H8.4 verteren

Klas 4

H 8.4 Vertering

leerdoelen

- je kunt uitleggen wat vertering is.

- je kunt beschrijven waar in je verteringstelsel vertering van koolhydraten, vetten en eiwitten plaatsvindt

- je kunt uitleggen waar en hoe voedingsstoffen in het bloed komen

- je kunt beschrijven wat er met de voedingsresten in de dikke darm gebeurt

Verteren

Kleinmaken van voedingsstoffen = vertering.

Gebeurt door verteringssappen.

Niet verteren

Glucose, Mineralen, Water, Vitaminen

Wel verteren

Vetten, Eiwitten, Koolhydraten

Vertering

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.

Vetten, eiwitten en (veel) koolhydraten kunnen niet zomaar opgenomen worden in het bloed. Deze voedingsstoffen moeten verteerd worden.

Vitamines, mineralen en water kunnen wel direct worden opgenomen in het bloed. 

Vertering van deze stoffen is niet nodig.

Beweging in de slokdarm ...

Peristaltische bewegingen

1

Long

2

Hart

3

Lever

4

Maag maakt maagsap; Dit verteert eiwit.

5

Dikke darm

6

Dunne darm

7

Slokdarm

8

Milt (opstroomstof)

9

Nier 

10

Urineblaas

6

Leer de organen uit je hoofd!!

0

0

Vertering

Speeksel => verteert  zetmeel

Maagsap => verteert eiwit

Alvleessap => verteert koolhydraat, eiwit vet

Darmsap => verteert koolhydraat, eiwit, vet

let op: 

gal is geen verteringssap: het verteert niet

Verteringssap

Speeksel => verteert zetmeel

                     => remt bacteriegroei

                     => zorgt dat je voedsel makkelijk doorslikt

Maagsap => verteert eiwit

                     => doodt bacteriën

Darmsap => verteert koolhydraat, eiwit, vet

Alvleessap => verteert koolhydraat, eiwit vet

let op: 

gal is geen verteringssap: het verteert niet:

Gal EMULGEERT vetten

• Speekselklieren
• Speeksel -> Zetmeel in glucose
• Kauwen en tong

Mond en speekselklieren

De maag

Maagsap door maagsapklieren

De twaalfvingerige darm

Verbindt de maag met de dunne darm

Hier komt alvleessap en gal bij voedsel

• Alvleessap verteert eiwitten, koolhydraten en vetten

DARMSAPKLIEREN

• Zitten in de hele dunne darm
• Ze maken darmsap

• In darmsap zitten alle spijsverteringsenzymen

Long: opname zuurstof

afgifte: koolstofdioxide

2

Hart: Bloed wordt rond gepompt.

Bloed neemt verteringsproducten op

3

Lever: produceert gal

Gal emulgeert vet zodat de verteringssappen vet kunnen 'afbreken'.

Gal wordt opgeslagen in de galblaas

4

Vertering van

Maagsap verteert een deel van het voedsel (Eiwitten)

Slaat voedsel tijdelijk op. Maagportier = kringspier die open en dicht gaat.

5

Dikke darm:

Onttrekt water aan onverteerbare voedselresten

Water gaat terug naar het bloed

6

Vertering van

darmsappen verteren deel voedsel

hier neemt het bloed verteringsproducten op

Bloedvaten liggen in de darmvlokken

Groot oppervlak door darmplooien en darmvlokken

7

Slokdarm: verplaatst voedelbrij van de keelholte naar de maag

8

Milt (niet leren)

9

Opstroomleerlingen:

Nier: Filtert afvalstoffen uit je bloed die samen met water je urine vormen

Berekent of je lichaam vocht nodig heeft

Samen met het beenmerg belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen

10

Urineblaas: Opslagplaats voor urine.

Daarom hoef je niet 'elke minuut' naar de wc.

6

Start koolhydraatvertering

In de mond, door het speeksel

1

Vertel wat er waar gebeurt tijdens de vertering! 

Gal maakt van grote vetdruppels kleine vetdruppeltjes.

Die kleine vetdruppeltjes kunnen door bijv. het alveessap  verteerd worden. Daarna kan het verteringsproduct van het 

vet opgenomen worden in het bloed.

LET OP: VET VERTEERT DUS NIET EN IS DUS GEEN VERTERINGSSAP!!!

De lever produceert gal. De gal wordt in de galblaas opgeslagen (bewaard). 

Als er vet verteerd moet worden, komt er gal vanuit de galblaas bij de voedselbrij waar vet in zit. 

Lever

A

Verbinding tussen de lever en de galblaas naar de twaalfvingerige darm.

B

Maag

In de maag wordt eiwit verteerd.

C

Alvleesklier. De Alvleesklier maakt Alvleeskliersap.

Alvleeskliersap verteert vet, eiwit en koolhydraten.

D

Verbinding van de alvleesklier naar de twaalfvingerige darm

Verbinding van de galblaas naar de twaalfvingerige darm

D

Dunne darm. Het eerste deel (waar de maaginhoud in komt heet de twaalfvingerige darm)

F

Galbuis

H

Galblaas: 

Opslagplaats van gal

G

Wat doet gal?

Leer de onderdelen

Gal emulgeert vetten: Maakt van grote vetbollen kleine vetbolletjes

G

TIP: Maak een mindmap:

Lever - Alvleesklier - Galblaas

Maak ook een mindmap over de maag. Gebruik daarvoor de volgende slides.

0

0

De Maag

*Doodt bacteriën => de maag maakt maagsap.  Hierin zit maagzuur: dit doodt bacteriën

* Verteert eiwitten => De maag maakt maagsap. Hierin zitten enzymen die eiwitten kunnen verteren.

* Bewaarplaats van voedsel. De maag laat steeds kleine beetjes de maag uit gaan, door de portier naar de twaalfvingerige darm.

Twaalfvingerige darm

Functie: vertering van het voedsel

Hier komen:   * alvleessap

                             * gal

bij het voedsel. Nu kunnen alle voedingsstoffen verteerd worden

Dunne en dikke darm

functie 

Dunne darm:  opnemen van voedingsstoffen

Dikke darm: opnemen van water

Endeldarm: bewaarplaats ontlasting

Het opnemen van stoffen gebeurt vooral door de darmvlokken

Darmvlokken

Darmplooien zijn grote uitstulpingen aan de binnenkant van de darm.

Darmvlokken zijn kleine uitstulpingen op de darmplooi.

Samen zorgen ze voor een  groter  oppervlakte aan de darm, zodat de voedingsstoffen   sneller kunnen worden opgenomen

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

Endeldarm

12