Les 3 - H1 Spelling -Gebiedende wijs

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Planning

Huiswerkcontrole/ vragen?

Korte herhaling vorige lesstof

Uitleg gebiedende wijs

Aan de slag!

Kahoot

Huiswerk

Zwakke en sterke werkwoorden

Weet je nog?

1. ..........werkwoorden veranderen in de verleden tijd van klank: lopen - liep, zwemmen - zwom

2. ..........werkwoorden moet je vervoegen:

fietsen - fietste, praten - praatte

Welke van onderstaande werkwoorden is zwak?

1. Lezen
2. Rijden
3. Snijden
4. Wachten

Voltooid of onvoltooid deelwoord?

Een voltooid deelwoord geeft aan dat iets al is ..............

Een onvoltooid deelwoord geeft aan dat iets nog.............is

De spelling van vd en od is dan ook verschillend.

Voltooid of onvoltooid deelwoord?

Een voltooid deelwoord geeft aan dat iets al is afgelopen, het is al gebeurd.

Een onvoltooid deelwoord geeft aan dat iets nog bezig niet volledig is afgerond, je bent er nog mee bezig.

De spelling van vd en od is dan ook verschillend.

VT met de(n) of te(n)?

Om te weten of je bij een zwak werkwoord in de verleden tijd nu de(n) of te(n) moet schrijven, doe je de VERLENGPROEF.

Als je het niet zeker weet gebruik je 't ex-kofschip of 't sexy fokschaap.

De ham-vraag

Voor een correcte werkwoordspelling, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen. Namelijk:

Heb ik te maken met een ....................................???

Doel van deze les

- je kan de persoonsvorm in een zin herkennen

- je kan werkwoorden (bijna) foutloos vervoegen in de TT, de VT, de GW, het VD, het OD en als bijvoeglijk naamwoord (bn.)

Hoe herken je de pv? Twee manieren.

De pv past zich aan het onderwerp aan

Ik neem een Big Mac.

Hij neemT een Big Mac.

Wij nemEN een Big Mac.

(vinden) alsjeblieft die bankpas terug, voor er misbruik van wordt gemaakt.

1. Vond
2. Vindt
3. Vind

evacueren
De .................. kampen.

1. gëevacueerde
2. geëvacueerde
3. gëevacueerden
4. geëvacueerden

Voltooid deelwoord (VD)

Begint vaak met BE-, GE-, VER- of ONT-.

Eindigt op:   -EN, -D, -T

Ik heb een Big Mac genomen, want die was afgeprijsd.

ig Mac was verbrand. Het vlees leek gekookt.         

Twijfel je tussen -d of -t,  gebruik dan weer  de verlengproef of 

't ex-kofschip.

  

De pas (stofzuigen) vloer lag onder de confetti.

1. stofgezogen
2. gestofzuigde
3. stofgezoge
4. stofgezuigde

Is het onderstreepte woord een pv?
Harold bestelde een broodje hamburger in de kantine.

___________

1. ja
2. nee

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt

Andere werkwoordsvormen: in vogelvlucht

Ik heb een Big Mac genomen                               VD

Kwijlend nam ik een hap                                          OD

Ik heb zin om een Big Mac te nemen                    INF

Geef me eens een Big Mac!                                      GW

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac                    BN

De slapende kater was gemakkelijk te fotograferen.

1. OD als BN
2. VD als BN

Onvoltooid deelwoord

Geeft aan dat je iets doet, terwijl je ook iets anders doet.

Geeft aan hoe iets gebeurt.

Hele werkwoord + een D    (makkelijk!)

Kwijlend nam ik een hap. 
Pratend met volle mond zag ik hem vies naar me kijken.

Is het onderstreepte woord een pv?
Vanmorgen hebben Leon en Luca twintig baantjes gezwommen.

________________

1. ja
2. nee

De pv verandert van tijd:             

                              

Ik neem een Big Mac.                                 Ik smul ervan.

Ik nam een Big Mac.                                    Ik smulde ervan.

Bijvoeglijk naamwoord

Staat vóór een zelfstandig naamwoord.

Is een VD of OD geweest.

Schrijf je zo kort mogelijk, dus zoals het VD of OD, met soms een extra -E erachter.

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac.   

Let op: 1  T!  (want: zo kort mogelijk)

                                   

Noem twee manieren waarop je de persoonsvorm van een zin vindt.

Als je verstandig bent, BRAND je daar je vingers niet aan.

1. pvtt
2. vd
3. pvvt
4. bn

't kofschip ontmaskerd!

Waarom?

Deze vraag is heel belangrijk. Kijk maar:

Hier is vorige week een ongeluk gebeur... Het is een gevaarlijk kruispunt. 

Best kans dat er nog een ongeluk gebeur.. 

De (aanbranden) aardappels zijn weggegooid.

1. aangebranden
2. aangebrandde
3. aanbrandende
4. aangebrande

De persoonsvorm in een zin is nooit een voltooid deelwoord.

1. waar
2. niet waar

Vormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd 

Persoonsvorm verleden tijd 

Gebiedendewijs 

Voltooid deelwoord 

Onvoltooid deelwoord 

Bijvoeglijk naamwoord 

PVTT

PVVT

GW

VD

OD

BN

Gebiedende wijs?

Gebiedende wijs?

Wordt gebruikt als het om een 'bevel' gaat.

Werkwoord staat op de eerste plaats in de zin.

ZIN heeft geen onderwerp bij zich.

Geef me een Big Mac!

Braad ze bruin, die frietjes!

H1- Spelling op blz. 36

Na deze les kan je werkwoorden in de gebiedende wijs goed spellen!

Filmpje

Aan de slag!

Lezen: theorie op blz. 36

Maken: 1, 2 ,3 

Hoe? individueel, overleg met buurman/ buurvrouw mag (bioscoopniveau) 

Klaar? Maak alvast je huiswerk: opdracht 4

Huiswerk 

H1 - Gebiedende wijs op blz. 37

Maken: opdracht 4

create.kahoot.it