Thema 7 Bloemen, vruchten & zaden

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo lwoo, b, k
• Leerjaar 1

BS 1 & 2

 Delen van een bloem zijn: 

– bloemkroon met kroonbladeren

– bloemkelk met kelkbladeren

– meeldraden

– stamper

– bloemsteel

BLOEM: Delen en functies van een bloem

KELKBLADEREN zijn groen

KROONBLADEREN - kunnen alle kleuren hebben

Kroonbladeren & Kelkbladeren

Kroonbladeren

- Fel van kleur: insecten lokken

- Insecten kunnen bloemen bestuiven.

Kelkbladeren

- Groen van kleur

- Beschermen de bloemknop tegen 

  kou en uitdrogen.

De functie van bloemen is voortplanten

Meeldraden

- MANNELIJK VOORPLANTINGSORGAAN

- Maakt stuifmeelkorrels (♂) in de helmknop

- De helmknop bestaat uit helmhokjes

- Helmhokjes springen open

Stamper

- VROUWELIJKE       

  VOORTPLANTINGSORGAAN

- In het vruchtbeginsel zitten 1 

  of meerdere zaadbeginsels

- Elk zaadbeginsel heeft 1 eicel 

  die kan worden 

  bevrucht door stuifmeelkorrel.

NECTAR

Nectar = een zoete sap

Functie = aantrekken van insecten

Bijen maken honing van nectar

Bs 3 & 2

BESTUIVING & BEVRUCHTING

Bestuiving: 

stuifmeel komt op de stempel van een bloem. 

– Het stuifmeel moet van een bloem van dezelfde soort komen. 

– Voorbeeld: stuifmeel van een roos komt op de stempel van een roos. 

BS3: Bestuiving

BS4: Bevruchting

Bestuiving

Stuifmeel kan door insecten of door de wind worden overgebracht. 

Bestuiving: het overbrengen van het stuifmeel uit de meeldraad naar de stempel van de stamper

Bevruchting: spermacel uit stuifmeelkorrel versmelt met eicel (zaad)

Bestuiven bij insectenbloemmen; bekijk het filmpje

Bestuiving bij windbloemen

De wind blaast de
stuifmeel weg 

De stuifmeel is licht en glad
(zweeft daardoor gemakkelijk) 

Veel stuifmeel gemaakt
door windbloemen 

Bestuiving bij windbloemen

Meeldraden en stamper hangen buiten de bloem

Bestuiving

Fase 1: De stuifmeel plakt op de
stempel van de stamper 

Fase 2: De stuifmeelkorrel vormt een
stuifmeelbuis 

          (deze bevat een kern) 

Fase 3: de stuifmeelbuis bereikt
een zaadbeginsel 

Na bestuiving volgt bevruchting!

Fase 4: De kern van de
stuifmeelbuis versmelt met die 

          van de eicel. Er ontstaat een bevruchte eicel. 

Fase 5: Bevruchte eicel en zaadbeginsel begint te groeien, 

          er ontstaat een kiem.

Fase 6: De kiem wordt een zaad. 

          Elke
bevruchte eicel kan een zaad worden 

Bevruchting

Fase 7: De kroonbladeren van de bloem vallen af. 

          De kelkbladeren en meeldraden verschrompelen

Fase 8: Het vruchtbeginsel wordt
groter en dikker                      vrucht 

Bevruchting

https:

Bs 5

VRUCHTEN & ZADEN

Na de bevruchting veranderen vruchtbeginsels en zaadbeginsels van een bloem. 

Uit het vruchtbeginsel ontstaat een vrucht.

   – Peulen, appels, peren, kersen en tomaten zijn voorbeelden van vruchten. 

Uit het zaadbeginsel ontstaat een zaad. 

– Pitten en bonen zijn zaden. 

– Zaden hebben aan de buitenkant een zaadhuid. 

– Aan de binnenkant zit een kiem. 

Na de bevruchting: 

– wordt het vruchtbeginsel groter en groeit het uit tot een vrucht; 

– vallen de kroonbladeren en meeldraden af; 

– blijft van de bloemkelk en de stijl vaak nog een restje over.

Sperzieboonplanten, 

tuinbonen en 

peultjes 

krijgen langwerpige vruchten. 

Deze vruchten heten peulvruchten of peulen.  

Een vrucht kan één zaad of meerdere zaden bevatten.

Bs 

EETBARE VRUCHTEN EN ZADEN

Mensen en dieren eten vruchten

– Voorbeelden: appels, bananen en sperziebonen 

BANANEN

SPERZIEBONEN

APPELS

Mensen en dieren eten zaden. 

– Voorbeelden: bruine bonen, tarwe en pinda’s. 

– In zaden zit reservevoedsel voor het kiemplantje.

BRUINE BONEN

TARWEKORRELS

PINDA'S

Bs 7

VERSPREIDING VAN VRUCHTEN & ZADEN

 Zaadverspreiding: zaden vallen ver weg van de ouderplant. 

– Door zaadverspreiding komen zaden overal terecht. 

– Door zaadverspreiding hebben kiemplantjes ruimte om te groeien.

Drie manieren van zaadverspreiding: 

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

 – door dieren     

– door de plant zelf

– door de wind                                  

Verspreiding door de wind. 

– De wind neemt de vruchten mee. 

– Vruchten hebben hulpmiddelen om te blijven zweven. Bijvoorbeeld: een pluis of een vleugel. 

                – De vruchten van een paardenbloem hebben een pluis. 

                – De vruchten van een esdoorn hebben een vleugel.

Verspreiding door dieren. 

– Dieren eten bessen en poepen de zaden uit.

   Voorbeelden: lijsterbes, hulst, braam en druif. 

– Vruchten worden door dieren verstopt, maar niet meer teruggevonden. 

   Voorbeelden: gaaien en eekhoorns verstoppen eikels en beukennootjes. 

– Vruchten met haakjes: de vruchten blijven in de vacht van een dier hangen. 

   Voorbeeld: klis. 

Verspreiding door de plant zelf. 

– Vruchten schieten of slingeren de zaden weg. 

– Voorbeelden: ooievaarsbek en groot springzaad.