12.6: Gaswisseling bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Gaswisseling en uitscheiding

Wat doen we vandaag?

-Herhaling

-Uitleg basisstof 12.6

-Aan het werk

Onderdelen van de huid

bloedvat

Haar

Kiemlaag

Haarzakje

Haarspiertje

onderhuidsbindweefsel

Zweetklier

Onderdelen ademhalingsstelsel

neusholte

luchtpijp

long

middenrif

huig

slokdarm

longblaasje

Sleep de blauwe vakken in de juiste vak betreft soort ademhaling

Borstademhaling

Buikademhaling

Bij aanspanning wordt het middenrif platter.

Wanneer de tussenribspieren samentrekken, bewegen de ribben en het borstbeen omhoog en naar voren.

De ribben en het borstbeen bewegen dan omlaag en naar achteren.

De organen in de ....... kunnen hun plek naar boven weer innemen waardoor het middenrif bol komt te staan. De ruimte in de borstholte en de longen worden hierdoor kleiner.

Inademen met de buikademhaling gebeurt in vier stappen.  Zet de stappen in de goede volgorde.

1

2

3

4

Het middenrif spant zich aan en beweegt omlaag.

De borstholte wordt groter.

De longen worden groter.

Lucht stroomt naar binnen.

Welke onderdelen vallen onder het inwendige milieu? En welke onder het uitwendige milieu? Sleep naar het juiste vak!

Inwendig milieu

Uitwendig milieu

Lucht in de longen

Weefselvloeistof

Voedselbrij in de darmen

Bloedplasma

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven hoe de gaswisseling plaatsvindt bij gewervelde dieren.
• Je kunt beschrijven hoe de gaswisseling plaatsvindt bij insecten.

Reptielen, vogels en zoogdieren

Reptielen, vogels en zoogdieren halen adem met hun longen. 

Met hun longen kunnen deze dieren zuurstof uit de lucht halen. 

Reptielen en zoogdieren die in de zee leven moeten dus regelmatig boven water komen om te ademen. 

Vissen

Halen zuurstof uit het water met kieuwen. 

De kieuwen bestaan uit heel veel kieuwplaatjes. Daarin stroomt bloed. De kieuwen zijn beschermd door kieuwdeksels. 

Water --> in de mondholte / uit langs de kieuwen. Kieuwdeksels gaan open en dicht.

Zuurstof gaat vanuit het water naar het bloed in de kieuwen. De kieuwplaatjes werken als longblaasjes.

Amfibieën

Amfibieën veranderen tijdens hun leven, in het begin lijken ze erg op vissen.  (= kieuwen)

Volwassen amfibieën leven in het water en op het land. Ze halen adem met longen en door de huid. 

schooltv.nl

Insecten

Een insect heeft allemaal buisjes in zijn lichaam -> tracheeën.

Hierdoor gaat lucht naar alle delen van het insect.

De cellen nemen zuurstof op en geven koolstofdioxide af. 

Insecten

In de huid zitten kleine openingen -> stigma's. Bij zo'n stigma start een trachee. 

Een stigma zit vaak in het achterlijf van een insect. 

Door het achterlijf te trillen stroomt lucht de tracheeën in en uit. 

Aantekening

Kieuw: Ademhalingsorgaan waarmee dieren onder water ademhalen.

Trachee: Luchtbuis in het lichaam van een insect.

Stigma: Opening waardoor lucht in een trachee komt.

Aan het (huis)werk

Lees blz. 242 t/m 251

Maak basisstof 12.6: opdracht 1, 2, 4, 5, 7, 8, 9

Klaar?

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Huid/huid.htm

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Ademhalingsstelsel/ademhalingsstelsel.htm