Het Huis - Elektrische schakelingen

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Energiesoorten

We kennen verschillende energiesoorten:

• elektrische energie
• bewegingsenergie
• warmte (straling)
• chemische energie
• kernenergie

Energie-omzetting

Energie kan omgezet worden van de ene vorm naar de andere:

In een windmolen wordt:

1. Elektrische energie omgezet in bewegingsenergie
2. Bewegingsenergie omgezet in warmte
3. Bewegingsenergie omgezet in elektrische energie
4. Elektrische energie omgezet in warmte

Hoeveel energieomzettingen zie je op de afbeelding?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Werking Batterij

Hiernaast een simpele 

uitleg over hoe een batterij 

werkt. Bekijk de video.

Een batterij is eigenlijk een kleine chemische fabriek waar elektrische energie opgewekt wordt.

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

De stroomkring

Hiernaast een simpele 

uitleg over hoe een 

stroomkring werkt.

De stroomkring

In een stroomkring heb je dus een spanningsbron (of voeding) nodig. Verschillende voorbeelden zijn:

• Batterij (1,5 - 9 Volt)
• Dynamo (6 Volt)
• Generator (115 - 230 Volt)
• Netspanning (230 Volt)

De stroomkring

Een eenvoudige stroomkring heeft

dus een spanningsbron (batterij)

nodig om het lampje te kunnen laten 

branden. Met de schakelaar kun je de 

stroomkring onderbreken en gaat

het lampje uit.

De stroom moet altijd rond kunnen gaan vanaf de '-' naar de '+'.

De stroomkring

Een stroomkring teken je als een schakelschema. Er bestaan verschillende tekens die je moet gebruiken:

De eenvoudige schakeling ziet er dan

als volgt uit:

Hoe noem je de deeltjes die vanuit de batterij door een gesloten stroomkring lopen?

1. Atomen
2. Molekulen
3. Elektronen
4. Koperdeeltjes

Hoe groot is de spanning over de aansluitpunten in het stopcontact?

1. 10 Ampère
2. 10 Volt
3. 230 Ampère
4. 230 Volt

Waarmee kun je de pomp uit de waterstroomkring mee vergelijken in een echte stroomkring?

1. Batterij
2. Schakelaar
3. Voltmeter
4. Lamp

Hiernaast zie je een symbool die gebruikt kan worden in een schakelschema.
Wat stelt dit voor?

1. Een spanningsmeter
2. Een elektromotor
3. Een Ampèremeter
4. Een ventilator

De serieschakeling

Een schakeling waarin 2 of meer apparaten (bijvoorbeeld lampjes) achter elkaar zijn geschakeld noemen we een serieschakeling. 

                                              maar ook: 

De serieschakeling

In een serieschakeling kun je de spanning meten over de lamp of de batterij met 

een Voltmeter.

Je ziet dat je de 

Voltmeter over het lampje

moet aansluiten.

De serieschakeling

In een serieschakeling geldt het volgende:

• De spanning (U) over de batterij wordt verdeeld over de beide lampjes. 
• Hoe meer lampjes je in serie schakelt, hoe meer de spanning verdeeld moet worden.
  
• Hoe meer lampjes je schakelt, hoe zwakker de lampjes gaan branden.
• de stroomsterkte (I) in ampère is overal in de stroomkring even groot!

De parallelschakeling

Een schakeling waarin 2 of meer apparaten (bijvoorbeeld lampjes) in aparte stroomkringen zijn geschakeld noemen we een parallelschakeling. 

Ieder lampje heeft in feite

zijn eigen stroomkring.

                                         

De parallelschakeling

In een parallelschakeling kun je de stroomsterkte meten door de stroomkring met 

een Ampèremeter

Je ziet dat je de 

Ampèremeters in de

stroomkring moet aansluiten.

De stroom moet er doorheen!

De parallelschakeling

In een parallelschakeling geldt het volgende:

• De spanning (U) over de batterij wordt niet verdeeld over de beide lampjes. De spanning over de batterij is gelijk aan de spanning over de afzonderlijke lampjes.
• Hoe meer lampjes je parallel schakelt, hoe meer de stroomsterkte verdeeld moet worden.
  
• Hoe meer lampjes je schakelt, hoe groter de stroomsterkte door de stroomkring wordt.

Serieschakeling

• U totaal = U1 + U2
• I totaal = I1 = I2

De stroomsterkte (Ampere) door alle apparaten is even groot.

De spanning (Volt) over alle apparaten wordt opgeteld.

Parallelschakeling

• U totaal = U1 = U2
• I totaal = I1 + I2

De spanning (Volt) over alle apparaten is even groot.

De stroomsterkte  (Ampère) door alle apparaten wordt opgeteld!

Hiernaast zie je een serieschakeling
van 2 gelijke lampjes. De batterij
levert een spanning van 9 Volt.
Hoe groot is de spanning over lampje 1?

1. 9 Volt
2. 4,5 Volt
3. 18 Volt
4. 9 Ampère

Hiernaast zie je een serieschakeling
van 2 gelijke lampjes. Door de
stroomkring gaat een stroom van
2 Ampère.
Hoe groot is de stroomsterkte door lampje 2?

1. 1 Ampère
2. 2 Ampère
3. 4 Ampère
4. 2 Volt

Hiernaast zie je een parallelschakeling
van 3 gelijke lampjes. De batterij
levert een spanning van 9 Volt.
Hoe groot is de spanning over het
bovenste lampje ?

1. 9 Ampère
2. 3 Volt
3. 27 Volt
4. 9 Volt

Hiernaast zie je een parallelschakeling
van 3 gelijke lampjes. De stroomsterkte
door de batterij is 12 Ampère.
Hoe groot is de stroomsterkte door het
onderste lampje ?

1. 12 Ampère
2. 4 Ampere
3. 36 Ampère
4. 12 Volt

Hiernaast zie je 2 stroomkringen.
Welke zin is juist?

1. De bovenste schakeling is een parallelschakeling en de onderste schakeling is een serieschakeling
2. Beide schakelingen zijn parallelschakelingen
3. Beide schakelingen zijn serieschakelingen
4. De bovenste schakeling is een serieschakeling en de onderste schakeling is een parallelschakeling

Hiernaast zie je 2 stroomkringen.
Beide stroomkringen zijn
aangesloten op een even sterke
batterij. Welke zin is juist?

1. De lampjes in de bovenste schakeling branden even fel als de lampjes in de onderste schakeling
2. De lampjes in de bovenste schakeling branden feller dan de lampjes in de onderste schakeling
3. De lampjes in de bovenste schakeling branden minder fel als de lampjes in de onderste schakeling
4. Als je één lampje uitdraait in de onderste schakeling, gaan alle lampjes uit.

Einde