ABCDE-methode

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

ABCDE-methode

Lesdoelen

Ik kan benoemen wat de ABCDE-methode betekenen

Ik kan de ABCDE-methode op eenvoudige casuïstiek toepassen.

ABCDE-methode

Gestructureerde methode voor beoordelen van vitale functies.

Biedt houvast in stressvolle situaties.

Iedereen praat over hetzelfde.

Airway : luchtweg

Breathing: ademhaling

Circulation: circulatie

Disability: bewustzijn

Exposure: expositie, waarneembare afwijkingen

Airway ( luchtweg )

- is de ademweg vrij?

- check de stand van de luchtpijp ( rechte lijn ) ?

- inspecteer mond en keelholte

- let op bijgeluiden zoals gorgelen, snurken, reutelen, rochelen

- is er pijn in de nek?

Breathing, (ademhaling)

- aan of afwezig?

- frequentie

- diepte

- bijgeluiden

- ademinspanning ( hulpademhalingsspieren)

- symmetrie van de borstkas

- saturatiemeting

Circulation, (circulatie)

- hartfrequentie

- bloeddruk

- bloedverlies

- regelmaat ( irr/ reg)

- pulsaties ( krachtig of zwak )

- huid ( warm, koud, klam, grauw, wit, gemarmerd )

-bloeddruk

- urineproductie/ vochtbalans

Disability, ( bewustzijn)

- AVPU score of EMV score

- onrust of agitatie

-  verward

- uitvalsverschijnselen

- glucose

- spreken met dubbele tong

- pupilcontrole

- hoofdpijn

bewustzijn

De bloedsuikerwaarde is cruciaal om neurologische afwijkingen te beoordelen, omdat een te hoge of te lage glucosewaarde het bewustzijn en de neurologische functie kan beïnvloeden.

Exposure, ( waarneembare afwijkingen )

- huid ( wonden, blauwe plekken of zwellingen )

- lichaamstemperatuur

- drains, katheters, sonde of infuus

- let ook op omgevingsfactoren die invloed kunnen hebben

waarneembare afwijkingen

Waarom beoordeel je katheters, sondes, etc. bij E?

✅ Infectiegevaar – Controleer op roodheid, zwelling of lekkage bij een infuusnaald, blaaskatheter of sonde, omdat dit kan wijzen op een infectie.

✅ Verstoppingen of verkeerd geplaatste hulpmiddelen – Een verstopte sonde of een verkeerd geplaatste blaaskatheter kan ernstige gevolgen hebben, zoals urineretentie of aspiratie.

✅ Doorligplekken (decubitus) door langdurig gebruik – Controleer of een katheter of sonde de huid beschadigt, vooral bij bedlegerige patiënten.

✅ Juiste werking van drains en katheters – Zijn ze nog goed doorlaatbaar? Loopt een drain goed af? Werkt de urinekatheter?

✅ Lekken of losraken – Bijvoorbeeld een losgeraakte infuuslijn kan leiden tot onderdosering van medicatie of vochttekort.

lichaamstemperatuur beoordeeld. Dit is belangrijk bij onderkoeling, hyperthermie of infecties, maar het heeft geen directe prioriteit boven ademhaling en circulatie.

SBAR(R )

Situatie

Stel jezelf voor. Wat is je relatie tot de patiënt? Wat is de situatie waarover je belt? evt welk kamernummer je bent als er spoed is.

Bijvoorbeeld: “Hallo, u spreekt met …, verpleegkundige van de afdeling … Ik bel voor een patiënt van mij, mevrouw Jansen, en ik maak mij zorgen omdat zij in korte tijd toenemend benauwd is.”

Background ( achtergrond) 

Hier vertel je over de diagnose die de patiënt heeft gekregen, maar ook over de gebruikte medicatie. Tevens vertel je over relevante allergieën of laboratoriumuitslagen. Vitale functies noem je hier op, evenals relevante voorgeschiedenis.

Bijvoorbeeld: “Mevrouw Jansen is opgenomen met een longontsteking en daarvoor gisteren gestart met antibiotica. Zij voelt zich nu echter erg benauwd en heeft een saturatie van 92%. De overige controles zijn … en ik vind haar enkels en handen nogal oedemateus (vocht vasthouden).”

Assessment, eigen analyse

Wat denk je zelf van de situatie en wat zou er aan de hand kunnen zijn? Hier kun je zelf al wat meedenken met de arts.

Bijvoorbeeld: “Ik denk zelf dat het wellicht overvulling zou kunnen zijn, maar ik weet het niet zeker.”

Reccommendation, aanbeveling

Wat wil je dat er gaat gebeuren? Vertrouw je het niet en wil je dat de arts langskomt? Zeg dat dan ook.

Bijvoorbeeld: “Ik denk dat je binnen nu en 15 minuten langs moet komen om mevrouw zelf te beoordelen.”

Repeat, herhaal

Herhaal het antwoord, zodat er geen misverstanden ontstaan over het beleid.

Bijvoorbeeld: “Dus je komt binnen een 15 minuten en wil graag dat ik bij mevrouw alvast 1 liter zuurstof toedien en daarnaast alvast furosemide (plasmiddel/vochtafdrijvende medicatie) klaarmaak.”