12.1 Selectie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

7.5 Eten en ademen bij dieren

Ga rustig zitten en pak je lesboek en schrift alvast voor je.

Welkom!

§8.1 Bloed

Wat gaan we deze les doen?

• Leerdoelen
• Wat weet je al?
• Uitleg §8.1
• Aan de slag!
• Afsluiten

Leerdoelen

Wat weet je al over?

Bloed

§8.1 Bloed

Waaruit bestaat je bloed?

• Bloedplasma
• Rode bloedcellen
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes

Nieuwe bloeddeeltjes worden gemaakt in het rode beenmerg in platte beenderen (bijv: ribben, bekken, borstbeen)

§8.1 Bloed

Rode bloedcellen

* geen celkern

* kleurt het bloed rood

* vervoeren zuurstof met behulp van de rode kleurstof: hemoglobine

Witte bloedcellen

* wel een celkern

* bestrijden ziekteverwekkers op twee manieren
    - witte bloedcellen type 1 (vreetcellen): eten bacterien en schadelijke stoffen op en verteren ze.
    - witte bloedcellen type 2: maken afweerstoffen tegen ziekteverwekkers zoals bacterien en virussen.
                                                      die afweerstoffen heten antistoffen.

Bloedplasma
* gele vloeistof
* vervoert bijna alle stoffen door het lichaam

§8.1 Bloed

Bloedplaatjes

* geen celkern
* stukjes van een cel

* maken samen met een stollingseiwit in het bloedplasma wondjes dicht (bloedstolling)

Als je een wondje hebt gebeurt het volgende:
- bloedplaatjes knappen open
- een stofje komt vrij uit de bloedplaatjes
- het stofje zorgt ervoor dat stollingseiwit fibrinogeen (in bloedplasma) verandert in kleverige fibrinedraden

- fibrinedraden vormen met elkaar een netwerk
- rode bloedcellen blijven in het netwerk hangen
- fibrinedraden en bloedcellen drogen op (bloedstolling) korstje ontstaat
- onder het korstje herstelt de huid

§8.1 Bloed

Hoe vervoert je bloed stoffen?

Opname en afgifte van stoffen --> haarvaten

De stoffen worden op 2 manieren vervoerd:

1. transport via bloedplasma
   Stoffen zoals: glucose, vitaminen, mineralen, hormonen, afweerstoffen en afvalstoffen.
2. transport via rode bloedcellen
   Rode bloedcellen vervoeren zuurstof met behulp van de stof hemoglobine.
   Dat gaat volgens de volgende stappen:
   - zuurstof binden
   - zuurstof vervoeren
   - zuurstof loslaten in de organen

Te weinig hemoglobine in de rode bloedcellen --> bloedarmoede.

- snel moe

- komt vaak door te weinig ijzer in het bloed.

- IJzer is nodig om hemoglobine te maken.

§8.1 Bloed

Wat verandert er bij inspanning in je lichaam?

Bij inspanning heeft het lichaam meer glucose en zuurstof nodig voor de verbranding.

De verbranding gaat sneller --> meer afvalstoffen.

Aan de slag!

Lezen: blz. 91, 92, 96, 98 en 99

Maken: 1 t/m 27 van §8.1

Ben je hiermee klaar?
Dan ga je bezig met het volgende:

Lezen: §8.2

Afsluiten

Pak je Plenda
- maandag 21 oktober

- 3e lesuur

- m: 1 t/m 21 van §8.1 + l: §8.2

Zijn er vragen?


Volgende les
§8.2

Fijne dag!