§3.1 De Stralingsbalans van de aarde deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§3.1 Stralingsbalans deel 2

Planning

• Terugblikken
• Het broeikaseffect
• Ruimtelijke verschillen in instraling
• Aan de slag
• Einde

De stralingsbalans is in een dynamisch evenwicht, wat wordt hier mee bedoeld?

1. Er gaat niet evenveel uit als in
2. Er gaat evenveel uit als in, maar niet op dezelfde plek
3. Er gaat evenveel uit als in, maar niet tegelijkertijd
4. Er gaat meer in dan dat er uitkomt, daarom warmt het op

Hoe zou de stralingsbalans van de aarde veranderen als er geen wolken zouden zijn?

1. De stralingsbalans wordt positief dus de temperatuur neemt toe
2. De stralingsbalans wordt negatief dus de temperatuur neemt af
3. Dit kun je niet halen uit de afbeelding

Kortgolvige straling is straling van

1. de zon
2. de aarde

Hoe wordt de atmosfeer verwarmd?

1. Van onderop door kortgolvige straling
2. Van onderop door langgolvige straling
3. Van bovenaf door langgolvige straling
4. Van bovenaf door kortgolvige straling

Wat is het albedo effect?

1. Een warme zeestroming
2. Zonlicht dat weerkaatst wordt op het ijs
3. Een bergachtig gebied
4. Een hoeveelheid zonlicht op iets

De inkomende zonnestraling is:

1. kortgolvige straling
2. langgolvige straling

Uitleg

Stralingsbalans

''Ingrediënten'' = zon, albedo, broeikaseffect, latente energie

Broeikaseffect

Broeikasgassen zijn essentieel, want zij kunnen de langgolvige straling absorberen

Kan je een aantal broeikasgassen noemen?

(versterkt) broeikaseffect

Broeikasgevaar

Het broeikaseffect

Broeikaseffect:

Het tegenhouden van warmtestraling door broeikasgassen.

Versterkt broeikaseffect:

De laag broeikasgassen wordt dikker, waardoor er meer warmte blijft hangen op aarde. 

Latente energie

• Langgolvige straling die het aardoppervlak bereikt, zorgt ook voor de verdamping van water. Dit levert de waterdamp die bijdraagt aan het broeikaseffect en de wolken die bijdragen aan het albedo. De energie die het kost om water te verdampen wordt latente energie genoemd. Die energie komt weer vrij op het moment dat de waterdamp condenseert tot wolk.

Verdamping kost energie = latente energie

Verdamping

Langgolvige straling

Ruimtelijke verschillen in instraling

1. Breedteligging

Breedteligging = de afstand van een plaats tot de evenaar.  

Breedteligging

2. Albedo

Albedo = het weerkaatsend vermogen van de aarde

3. IJlere lucht in de bergen

Boven op de bergen is het kouder, dit komt omdat daar de lucht dunner is (ook wel ijler genoemd).

Er is minder lucht, daardoor is de luchtdruk lager en worden de luchtdeeltjes minder samengedrukt dan onderaan de berg. Hoe minder lucht wordt samengedrukt, hoe kouder het is.  

4. Aanwezigheid latente energie

Door verdamping water op zee, is het daardoor kouder, omdat er minder energie is om de lucht te verwarmen.

De samenstelling van de atmosfeer beïnvloedt de gemiddelde temperatuur op aarde

1. Waar
2. Niet waar

Zonder het broeikaseffect zou het op aarde veel warmer zijn

1. Waar
2. Niet waar

Grote temperatuurverschillen op aarde worden veroorzaakt door verschillen in breedteligging

1. Waar
2. Niet waar

Wolken spelen geen rol in de stralingsbalans van de aarde

1. Waar
2. Niet waar

De zon zendt kortgolvige straling uit, het aardoppervlak langgolvige

1. Waar
2. Niet waar

Aan de slag

Ga aan de slag met §3.1 opdrachten 1 t/m 6