Grammatica - zinsdelen: pv, zinsdelen, o, wg en lv

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica - zinsdelen

Programma B2 Nederlands

We gaan verder met grammatica zinsdelen

1. Kennis Grammatica zinsdelen opfrissen (10 min) 

2. Nieuw onderdeel in het zinsontleden: het lijdend voorwerp (5 min)

3. Zelf aan het werk (15 min)

4 Bespreken (10 min)

4. Kahoot

Voorleeswedstrijd brugklassen

Read2me

Voorleeswedstrijd

Iedereen moet voorgelezen hebben 

De beste gaan door 

Read2me: wat houdt het in?

• We doen mee met de wedstrijd Read2me: per klas één winnaar en die strijdt om de eerste plaats van HLW eerste leerjaar
• Iedereen heeft minimaal één keer voorgelezen
• Je krijgt een cijfer dat 1x meetelt.
• Je wordt beoordeeld op bijvoorbeeld volume van je stem, tempo van voorlezen, vloeiendheid en aankijken publiek

Oefenen met voorlezen en feedback geven.

Kies een fragment uit je boek dat geschikt is om voor te lezen.

Geef elke voorlezer een tip en een top

GRAMMATICA ZINSDELEN

Jeugdjournaal

Is er een bepaalde volgorde?

Zijn er bepaalde standaardzinnen?

Ideeën voor een eerste zin en voor een laatste zin?

Voorbereiden nieuwsbericht

Zie portfolio-opdracht op blz. 60 uit het boek. 

+ extra:

Je hebt allemaal een blaadje gehad met daarop één woord van de nieuwe woordenschat van hoofdstuk 2 (uit opdr. 5) en ook één uitdrukking (uit opdr. 3) die je moest leren. Gebruik de uitdrukking én het woord in elk geval één keer op de juiste manier in het nieuwsitem. De betekenis van het woord moet passen in het nieuwsitem. 

 

Tip: Kies een gebeurtenis die jullie interesseert. Het kan gaan over een gebeurtenis in de sport, natuur, film- en televisiewereld, een land ver weg, of juist iets in Amsterdam of zelfs in de school.  

 

Je mag ook zelf een gebeurtenis bedenken, het hoeft niet echt gebeurd te zijn! Als je maar wel de 5W+H-vragen beantwoordt. 

 

Volg verder de stappen op blz. 60 in het boek. 

Ayoub                     Shona             Kimberly 

Romayssae          Maryam         Mohamed 

Eylem                      Emirhan          Esad 

Marouane              Reda               Zeynep 

 

Anass                     Raouan        Meryem 

Ziyaad                   Ensar             Omar 

Basma                   Omed           Salma L. 

Salma A.               Safae 

Je kunt een zin in stukken knippen.

Groepjes woorden horen soms bij elkaar.

Dat zijn de zinsdelen.

Je kunt een zin in stukken knippen.

Groepjes woorden horen soms bij elkaar.

Zinsdelen

(Zinsdelen zijn een soort legoblokjes waarmee je de zin opbouwt.)

Bijvoorbeeld: iets/iemand die iets doet = onderwerp

Elke zin betekent iets.

Elk zinsdeel heeft een eigen functie in het geven van die betekenis. 

Lesdoelen

• Ik kan de persoonsvorm van een zin vinden
• Ik kan zinnen in zinsdelen verdelen
• Ik kan het onderwerp van een zin vinden
• Ik kan het werkwoordelijk gezegde vinden
• Ik weet nu wat het lijdend voorwerp is

Elke zin gaat ergens over. Vaak over iets dat er gebeurt of gebeurd is (wg). En over iets/iemand die iets doet (o)

De tweekoppige slang probeert water te drinken.

Social humanoid Sophia kijkt 

Het hongerige hondje probeert de pizza te stelen.

De geniale student is de som aan het berekenen.

Andere gebeurtenissen 

De kern van de zin

Gezegde (inclusief persoonsvorm): Er  gebeurt iets 

Onderwerp:  Iemand/iets doet dat (wat er gebeurt)

De tweekoppige slang probeert (water) te drinken.

Het hongerige hondje probeert (pizza) te stelen.

De geniale student is (de ingewikkelde wiskundesom) aan het berekenen.

Bonusvraag

Welk zinsdeel is het deel tussenhaakjes?

Deze persoon/het ding/het dier ondergaat iets...

Wie/wat + wg + onderwerp (o)? 

Stappenplan zinsontleden

	Zinsdeel	Hoe vind je het?
1	Persoonsvorm (PV)	Vraagproef; tijdproef; getalsproef
2	Zinsdelen (stukjes zin)	Zinsdeelproef
3	Onderwerp (O)	Wie/wat + pv? ( doet iets)
4	Werkwoordelijk gezegde (WG)	Alle werkwoorden
5	Lijdend voorwerp (LV)	Wie/wat+wg+o? ( ondergaat iets )

Stappenplan zinsontleden

	Zinsdeel	Hoe vind je het?
1	Persoonsvorm (PV)	Vraagproef; tijdproef; getalsproef
2	Zinsdelen (stukjes zin)	Zinsdeelproef
3	Onderwerp (O)	Wie/wat + pv? ( doet iets)
4	Werkwoordelijk gezegde (WG)	Alle werkwoorden

Stappenplan

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

lijdend voorwerp

Stappenplan

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

Hoe vind je de persoonsvorm?

Hoe vind je het onderwerp?

Hoe vind je het werkwoordelijk gezegde?

Hoe bepaal je de zinsdelen?

Wie/wat + PV?

Alle werkwoorden in de zin

1.Vraagzin

2. Andere tijd

3. Getalsproef

Plaats (groepjes) woorden voor de PV. Is de zin correct?

(zinsdeelproef)

Stappenplan: 1 t/m 4 (van 8)

1. Zoek de persoonsvorm (pv)

2. Verdeel de zin in zinsdelen

3. Zoek het onderwerp (ond)

4: Zoek het werkwoordelijk gezegde (wwg)

De juf / heeft / de klas / een online les / gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

De juf heeft een online les gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

lijdend voorwerp

De juf / heeft / de klas / een online les / gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

(Nieuwe) theorie 

Stap 5 - Het lijdend voorwerp

Functies van (groepjes) woorden

DE MAN AAIT DE HOND

Onderwerp: iets/iemand doet iets (De man)

Lijdend voorwerp: iets/iemand ondergaat/overkomt iets (de hond)

Functies van (groepjes) woorden

DE KAPPER KNIPT HET HAAR. 

DE KLANT VAN DE KAPPER LEEST EEN KRANTJE.

Het LV in de zin vinden

• Je zoekt het lijdend voorwerp, nadat je het onderwerp en het WG gevonden hebt (LV vinden is stap 5 in het stappenplan)
• Stel de vraag: " Wie/wat + WG + onderwerp?" 
• Het antwoord op de vraag is het LV
• Wie/wat leest (wg) de klant van de kapper (o)? antwoord: het krantje

Tot slot: het LV begint nooit met een voorzetsel, zoals achter, voor, tussen, over, onder en naast'

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin?:
Gebruik stappenplan!
Naar mijn weten laten leraren ons altijd veel te veel huiswerk maken.

1. mijn
2. weten
3. laten
4. maken

Hoeveel zinsdelen bevat de zin?
Gebruik stappenplan!
De juf voetbalde zondag tegen AMVJ dames 1

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

Wat is het onderwerp in de volgende zin?
Gebruik stappenplan!
Bij de bakker om de hoek kunnen de scholieren heerlijk belegde broodjes kopen.

1. De bakker om de hoek
2. de scholieren
3. heerlijk belegde broodjes
4. belegde broodjes

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
Gebruik stappenplan!
De voetbalspeler stond uitbundig te juichen na het doelpunt

1. stond uitbundig
2. stond
3. stond te juichen
4. stond juichen

Wat is het lijdend voorwerp in de volgende zin?
Gebruik stappenplan!
Na de wedstrijd ruilden sommige spelers hun shirt met elkaar.

1. sommige spelers
2. hun shirt
3. shirt
4. met elkaar

Toepassen kennis lijdend voorwerp

Maak de extra opdrachten van het uitdeelblad.

We kijken na over   ... minuten

Klaar? Laat zien dat je klaar bent.

Oefen extra op cambiumned.nl - grammatica zinsontleden - oefen met het zinsdeel dat je het moeilijkste vindt