Dans in de Middeleeuwen; danse macabre

• Kua
• WO
• Studiejaar 5

Dans in de Middeleeuwen

Waar en wanneer werd er gedanst?

•   Volkse dansen en feestdansen.
• Dodendansen: dansextase en dansmanie
• Hofdans en hoofse dans

Dans en de kerk

Veel rituelen werden langzamerhand ingelijfd in de christelijke cultuur. Zo ook de dansrituelen. Echter, het Memento Mori (gedenk te sterven) drukte een steeds grotere stempel op de Middeleeuwen. De kerk werd een machtig instituut en de geestelijken beloofden de mensen een zalig leven na de dood, tenminste als je vroom leefde!
Daar paste volgens de kerk ‘dans’ niet meer in; zij predikte onder andere ‘ontkenning van het (zondige) lichaam’. De kerk verbood de dans in de kerk. De redenen van die verboden hadden te

maken met 'de duivelse verleidingen van de dans'.

De dodendans

Ondanks de afwijzing van de kerk ontstond er in de middeleeuwen een bijzonder verschijnsel: de dodendans.

Deze dodendansen vonden vaak plaats op het kerkhof, waar men als een soort bezwering een woeste dans uitvoerde op

de graven.

Hoe kunnen we deze dansen verklaren vanuit de context van de

middeleeuwse cultuur?

dansextase/dansmanie

 De middeleeuwse mens kende vele angsten, doordat men

minder logische of natuurwetenschappelijke verklaringen had

voor allerlei verschijnselen: bijgeloof en magisch denken voerden daarom hoogtij. Het lijkt dan ook aannemelijk dat met

name de angst voor de dood – waarbij hel en duivel als werkelijk geachte vooruitzichten een belangrijke rol speelden

– zo diepgaand was dat met kan spreken van een doodsangst die tot extase kon leiden.