5.3 Er komen andere tijden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 3

5.3 Er komen andere tijden

Terugblikvraag:
Wat is passief kiesrecht?

1. Iemand anders voor jou laten stemmen
2. Jezelf verkiesbaar stellen
3. Je stem uitbrengen
4. Stemmen via de computer

Welke zin klopt?

1. Burgers kiezen alleen de 2e Kamer
2. Burgers kiezen zowel 1e als 2e kamer
3. Burgers kiezen de leden van de regering
4. Leden van de 1e en 2e kamer kiezen zichzelf

Noem 2 voorbeelden van 'lagere overheden'

Leerdoel 5.3.

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de welvaart in Nederland groeide en welke gevolgen dit had.

Jaren '60: De welvaart groeit!

• Jaren '50: zuinig leven

• Jaren '60: welvaart. Loonsverhogingen, waardoor luxeartikelen kunnen worden gekocht -> NL wordt een consumptiemaatschappij

Kenmerken jaren '60

• welvaart
• consumptiemaatschappij
• jongerenculturen
• ontzuiling
• ontkerkelijking
• protestgeneratie
• individualisering

Met z'n allen voor de buis

• Televisies bestaan al voor de oorlog, maar pas na de oorlog worden ze betaalbaar en komen ze ook steeds vaker voor in Nederland
• Met de televisie kunnen mensen zien wat er in andere delen van de wereld gebeuren.
• Uiteraard mocht je alleen kijken naar de programma's die bij de omroep van je eigen zuil hoorde....

De eerste televisie-uitzendingen waren in zwartwit. Ook werd er maar een paar uur per dag uitgezonden, en niet zoals nu, 24 per dag.

Als je de programma's van toen bekijkt zal je vooral merken dat alles veel minder flitsend en snel was. Vermoedelijk zou je het zelfs vreselijk traag vinden!

In de achtergrond van deze slide zie je het jeugdprogramma Dappere Dodo (1955-1964). Dit was de eerste kinderserie op de Nederlandse televisie en werd uitgezonden door de KRO.

Mobiliteit en vrije tijd

• Door de toenemende welvaart krijgen steeds meer gezinnen in de jaren 50 en 60 een auto
• Hierdoor neemt de mobiliteit toe
• Mensen trekken er vaker op uit en kunnen op vakantie gaan.
• Meestal is dat kamperen in het eigen land, maar ook steeds meer mensen gaan met het vliegtuig op vakantie.

Een eigen cultuur

• Vanaf de jaren 50 gaan jongeren steeds langer naar school, waardoor ze vaak een hogere opleiding dan hun ouders volgen én in contact kwamen met andere ideeën.
• Door de stijgende welvaart kunnen (en gaan) jongeren zich steeds meer onderscheiden door hun kleding, kapsel, muziek en manier van omgaan met elkaar. Ze vormden een eigen jeugdcultuur.

Elvis Presley (1935-1977) was een Amerikaans zanger en acteur. Hij wordt vaak The King of Rock and Roll of kortweg The King genoemd. Veel ouders spraken schande van de bewegingen die Elvis met zijn heupen maakt: "Het had alleen maar te maken met seks!"

Een auto, vakantie en een sigaar...

...wat een luxe!

Ontkerkelijking en ontzuiling (vanaf jaren '60)

• Doordat mensen mobieler werden gingen ze hun vrije tijd anders besteden: op zondag kon je ook andere dingen doen dan naar de kerk gaan.
  

• Door de televisie hoorden en zagen mensen ook andere denkbeelden die in de wereld speelden. Ze werden hierdoor ook kritischer op wat bijvoorbeeld de kerk zei.

• Meer mensen gaan in de stad wonen, waar ze minder naar de kerk gaan = ontkerkelijking

• De oude zuilen werden minder belangrijk, de vaste scheiding tussen de zuilen werd steeds vager, men ging steeds meer met andere zuilen om = ontzuiling

Problemen in de jaren '70 en '80

• Economische crisis (o.a. door oliecrisis): veel werklozen met een uitkering
• Oneigenlijk gebruik en fraude van uitkeringen
• Mensen zien de uitkering als een recht
  
• Werken was niet aantrekkelijk door hoge uitkeringen
• kraakbeweging tegen onnodig leegstaan van huizen/kantoorpanden
• => verzorgingsstaat dreigt onbetaalbaar te worden!

Het Amsterdam in de jaren 1970 kende woningnood tegelijk met langdurige leegstand. Jonge mensen zonder woonruimte kraakten leegstaande panden. De renovatie voor de kroningsceremonie van de koninklijke paleizen door het ministerie, maakte krakers boos omdat er volgens hen beter geld in nieuwe betaalbare woonruimte gestoken kon worden. Ook de snel stijgende (jeugd)werkloosheid speelde mee.

Toen Beatrix in 1980 werd gekroond als koningin gebruikte deze groep de kroning om aandacht te vragen voor hun problemen. Dit liep als snel uit in grote rellen.

Economisch herstel

Vanaf 1985 groeit de econmie weer onder het kabinet van Lubbers (CDA)

Maar nadat het CDA een tijd heeft geregeerd wordt de PvdA in 1994 de grootste partij

PvdA gaat samen regeren met de VVD en D66 en vormen samen een paars kabinet

Samengevat

De jaren 50: periode van de wederopbouw en ontstaan verzorgingsstaat

De jaren 60: ontstaan comsumptiemaatschappij, ontzuiling en

                     ontkerkelijking

De jaren 70: economische crisis

De jaren 80: beginjaren crisis, groei eind jaren '80, paars kabinet

De jaren 90: economische crisis, eind jaren '90 gaat het veel beter met

                    de economie, welvaart stijgt