Wat is LessonUp
Zoeken
Kanalen
Inloggen
Registreren
‹
Terug naar zoeken
1.1 Opbloei van hand en nijverheid in Vlaanderen
HC STEDEN EN BURGERS IN DE LAGE LANDEN (1050-1700)
1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
1 / 10
volgende
Slide 1:
Tekstslide
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
In deze les zitten
10 slides
, met
tekstslides
en
1 video
.
Lesduur is:
120 min
Start les
Bewaar
Deel
Printen
Onderdelen in deze les
HC STEDEN EN BURGERS IN DE LAGE LANDEN (1050-1700)
1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
Slide 1 - Tekstslide
1.1 Leidende vraag: Wat maakt de opkomst van een stedelijke burgerij in Nederlandse gewesten mogelijk? (1050-1302)
Kenmerkende aspecten:
13 De opkomst van handel en ambacht die de basis legt voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.
14. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
Gezicht op de Dam, Joh. Lingelbach (1656)
Slide 2 - Tekstslide
Ontginningen in Vlaanderen:
door (langzame) bevolkingstoename eind vroege ME:
toename vraag voedsel >
boskap, droogleggen moerassen, aanleg dijken aan de kust en
verbeterde landbouwtechnieken (ploeg, paard, 3-slagstelsel, mest) >
meer akkerbouw en veeteelt >
verdere toename bevolkingsgroei rondom Brugge en Gent
edelen en kloosters belangrijke initiators
ontwikkelingen eerst Bruggen/Gent, daarna naar Brabant en Holland/Zeeland
Slide 3 - Tekstslide
Handel en nijverheid
Door toename voedselproductie is er meer ruimte voor ambachten
ambachtslieden vestigen zich in nederzetting waar boeren hun overschotten verhandelen voor nijverheidsproducten
Hierdoor werd er meer geld gebruikt (munten)
Er ontstond een
monetaire economie
Slide 4 - Tekstslide
Stedengroei en stadsrechten
in steden toename handel en nijverheid (
ambachtslieden) >
ontstaan
landbouwstedelijke samenleving,
gunstig voor:
1. adel (belastingen)
2. stedelingen
(poorters)
3. horigen > aspirant-poorters
- groei van de stad
- verbetering positie als horige op domein
Macht van de steden nam toe door
stadsrechten:
oa muntrecht, gilderecht, recht op rechtspraak, verdedigingsrecht
Slide 5 - Tekstslide
Atrecht, bisschopsstad en gunstige ligging voor groei:
vruchtbaar gebied, wegennet Romeinen intact, Schelde en Scarpe
Abdij van Sint-Vaast > ontginningen en schapen (lakennijverheid)
komst poorters gestimuleerd (grond voor huis)
bonum commune
nagestreefd (privileges afkopen van de Graaf)
- juridische bescherming
- handel en nijverheid gereglementeerd
- verdediging stad
- meer invloed poorters, oa bestuur en financiën
- handhaven orde oa
schepenen
Door in Atrecht als gemeenschap op te treden, stonden ze sterk tegen de graaf
Romeinse wegennet
Pelgrimsroutes naar Santiago
Slide 6 - Tekstslide
Ambachten + Atrechtse handelaren + financieel centrum + sociale groepen
interregionale + internationale handel
jaarmarkten in noord Frankrijk
Ontstaan
Gilden
'Hanze
van 17 steden' (handelsvoordelen)
wisselbrieven
populair onder handelaren
leningen verstrekt aan vorsten en adel
hierdoor privileges afgedwongen
grote sociale verschillen:
- adel
(platteland)
-
patriciaat
(zocht aansluiting bij levenswijze adel)
- de gilden /
'het gemeen'
Slide 7 - Tekstslide
Strijd om de macht in de stad
Het patriciaat bevoorrechte en verrijkte elkaar
Armen of 'het gemeen' werd hard aangepakt
Nieuwkomers konden niet toetreden tot stadsbestuur
Het gemeen kwam in opstand omdat ze vonden dat het patriciaat het bonum commune schaadden.
Patriciaat of adel moest meestal (tijdelijk) toegeven om macht te houden
Gulden Sporen in Kortrijk, 1302 -1382 - 1952
Slide 8 - Tekstslide
De Guldensporenslag
Macht adel en patriciërs leidde geregeld tot spanningen, oa:
de
'Guldensporenslag'
(1302, Brugge)
Elementen:
- Filips IV (Fr) wilde macht adel (graaf Gwijde, leenman) verminderen
- conflict om Engelse gebieden in Frankrijk (Filips IV eiste trouw Vlaanderen)
- strijd tussen patriciaat en 'gemeen' in Brugge:
Graaf Gwyde koos (steeds vaker) de zijde van 'het gemeen'.
Filips IV (gesteund door patriciërs) werd verslagen oa door 'het gemeen' >
invloed leenheer + patriciaat werd minder tgv de gilden en 'het gemeen'
Overigens: tijdelijke machtsverschuiving
Gulden Sporen in Kortrijk, 1302 -1382 - 1952
Slide 9 - Tekstslide
Slide 10 - Video
Meer lessen zoals deze
1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
April 2023
- Les met
11 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5,6
1.1: Opbloei van hand en nijverheid in Vlaanderen
September 2022
- Les met
26 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
1.1: Opbloei van hand en nijverheid in Vlaanderen
September 2024
- Les met
23 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
1.1: Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
November 2022
- Les met
25 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
HC1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
Oktober 2023
- Les met
22 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
1.1: Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
September 2024
- Les met
29 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
1.1: Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen
Oktober 2022
- Les met
39 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6
1.1: De opkomst van een stedelijke burgerij
Augustus 2021
- Les met
23 slides
Geschiedenis
Middelbare school
vwo
Leerjaar 6