Zenuwstelsel Les 3: Impulsoverdracht tussen neuronen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

Neurotransmitters

§14.3 t/m 14.5 Impulsoverdracht tussen neuronen

Th. 14 Zenuwstelsel

VWO 6

Neurotransmitters

§14.3 t/m 14.5 Impulsoverdracht tussen neuronen

Th. 14 Zenuwstelsel

VWO 6

Impuls

Impulsen zijn elektrische signalen: ladingsverschil.

Binnenkant cel t.o.v. buitenkant is -70mV (rustpotentiaal).

Ontstaan impuls

Door geladen stoffen binnen te laten (Na+), ontstaat een impuls.

Hierdoor andere poorten open.

Binnenkant cel tov buitenkant is uiteindelijk +20mV (actiepotentiaal).

Herstel

Om normale verschil te herstellen, gaan Na+ dicht en andere poorten open (K+).

Binnenkant cel t.o.v. buitenkant is uiteindelijk weer -70mV.

Herstel

1. Rust (cel -70mV)

2. Depolarisatie
Na+ kanalen open, Na+ cel in

3.  Repolarisatie 

Na+ dicht, K+ open, K+ cel uit.

4. Herstel:
Opname K+, afgeven Na+

(actief transport)

0

Refractaire periode

Een impuls kan NIET terug.

Dat komt door de refractaire periode

Na-poorten zijn tijdelijk gesloten en geblokkeerd vanaf repolarisatie.

Absoluut (volledig geblokkeerd)

Relatief (alleen reactie op sterke prikkel)

Absoluut refractaire periode 

Ongevoeligheid voor nieuwe prikkels

Relatief refractaire periode

Extra sterke prikkel zorgt voor een nieuw impuls

Absoluut

Relatief

Synapsen

Impulsoverdracht naar ander neuron

Voordeel van impulsen: 

duidelijk, snel, moeilijk uit te doven.

Nadeel: het is alles-of-niets.

Bij overdracht van impuls van ene neuron naar andere is geen fysiek contact. 

Impuls kan niet automatisch naar de volgende cel, dus controle!

Impulsoverdracht naar ander neuron

Plek waar axon en dendriet (of cellichaam) contact maken noemen we de synaps.

De synapsspleet is open ruimte. Hier moet elektrisch signaal omgezet worden naar chemisch signaal.

Dit zijn neurotransmitters.

Neurotransmitters kunnen zorgen voor een actiepotentiaal of juist voorkomen.

Impulsoverdracht naar ander neuron

Kijk naar Bron 16 op blz. 207.

Zie de duidelijke stappen:

1. Impuls komt bij einde axon
2. Ca2+ kanalen openen, Ca2+ stroomt presynaptische cel in.
3. Exocytose van acetylcholine in synaptische spleet.
4.  Acetylcholine opent Na+ poorten in postsynaptische cel.
5. Depolarisatie, evt. leidt tot actiepotentiaal.
   

Herstel

Kijk naar Bron 16 op blz. 207.

Zie de duidelijke stappen:

6. Enzym acetylcholinesterase breekt acetylcholine snel af. Ionpoorten sluiten weer.

7. Presynaptische cel maakt nieuwe neurotransmitter.

En Ca2+ wordt weer uit presynaptische cel getransporteerd. En Na+ door postsynaptische cel.

Belangrijke opdrachten

Oefen met de volgende opdrachten:

§14.4 opdr. 41, 42, 43, 48.

Zenuwstelsels

Zenuwen vervoeren impulsen.

Hersenen en ruggenmerg verwerken.

Daarom wordt de indeling in perifere zenuwstelsel en centrale zenuwstelsel gemaakt. 

Dit is een indeling op (lichaams)bouw.

Zenuwstelsels

Als we kijken naar wat deze delen regelen kunnen we ook een indeling maken:

Animale zenuwstelsel regelt bewuste bewegingen en zintuigen (maar ook reflexen!). 

Autonome zenuwstelsel regelt alle onbewuste zintuigen en reacties.

Zenuwstelsels

Autonome zenuwstelsel regelt alle onbewuste zintuigen en reacties.

Het autonome zenuwstelsel is te verdelen in zorgen voor rust: parasympatische deel.

En het zorgen voor activiteit: orthosympatische deel. 

Zenuwstelsels

Het autonome zenuwstelsel is te verdelen in zorgen voor rust: parasympatische deel.

En het zorgen voor activiteit: orthosympatische deel. 

Tip om ze uit elkaar te houden:

Bij meer activiteit heb je hogere hartslag nodig. Zoek dat op in BINAS.