5.4 Criminaliteit

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

5.4 Criminaliteit

GL4B vrijdag 28 februari

Wat gaan we doen?

1. Huiswerk: 5.3 maken opdracht 1 t/m 14 

2. Uitleg 5.4 Criminaliteit 

Aan het werk:

• Casus: Anne Faber (in duo's)
• Nakijken 5.3
• Aan de slag met 5.4 in het werkboek opdracht 1 t/m 16

Leerdoelen 5.4

• Je kunt uitleggen wat criminaliteit is
• Je kunt het verschil uitleggen tussen overtredingen en misdrijven
• Je kunt uitleggen dat criminaliteit tijdgebonden en plaatsgebonden is
• Je weet welke risicofactoren de kans op crimineel gedrag kunnen vergroten

Actualiteit (zondag 23 februari)

Welke risicofactoren zijn er aanwezig?

Weten we nu nog niet, de politie is nog volop bezig met onderzoek doen. 

Is criminaliteit een maatschappelijk probleem?

Een maatschappelijk probleem herkennen

Voldoet aan 4 kenmerken:

1. Veel mensen hebben last van het probleem.
2. Er zijn verschillende meningen over de oorzaak en de oplossing.
3. Het probleem krijgt veel aandacht in de media.
4. De politiek moet zich met het probleem bemoeien

JA, CRIMINALITEIT IS EEN MAATSCHAPPELIJK PROBLEEM OMDAT:

1. Veel mensen hebben ermee te maken 
2. Er wordt verschillend gedacht over de oplossingen en aanpak
3. De media berichten vaak over criminaliteit
4. De politiek bemoeit zich met de oplossing van criminaliteit middels wetgeving

Fatsoensnormen zijn ongeschreven regels

Wetboek van Strafrecht

Wetten of rechtsregels zijn geschreven regels

Legaliteitsbeginsel!

Rechtsregels zijn tijdgebonden 

• Sinds 1970 is overspel niet meer strafbaar

• Tegenwoordig is hacken van computers strafbaar

• Vroeger stonden er gevangenisstraffen op homoseksualiteit
• Het Wetboek van Strafrecht wordt daarom af en toe aangepast aan de nieuwe tijd en nieuwe wensen.

criminaliteit verandert mee met de tijd

Bron: De Gelderlander, 14 januari 2023

Rechtsregels zijn plaatsgebonden

• In Nederland is abortus en euthanasie toegestaan

• In Nederland mogen homo’s met elkaar trouwen

• (Vuur)wapens zijn in Nederland verboden

• Nederland kent geen doodstraf

voorbeelden dat rechtsregels plaatsgebonden zijn

Verschillen tussen een misdrijf en een overtreding

● Een misdrijf is erger dan een overtreding.

● Bij een misdrijf word je door de politie verhoord.

● Bij een misdrijf kan je op het politiebureau worden vastgehouden.

● Bij een misdrijf kun je voor de rechter komen.

● Bij een misdrijf krijg je een zwaardere straf.

● Bij een misdrijf krijg je een strafblad.

Casus: Anne Faber

Het is 29 september 2017. Het is erg slecht weer in Nederland: het regent en later op de avond trekken onweersbuien over het midden van Nederland.  Een student, Anne Faber,  is op dat moment bezig met een lange fietstocht vanuit haar woonplaats Utrecht. Ze had zin om even een rondje te fietsen na een lange dag. Ze stuurt nog een selfie naar haar vriend maar daarna is ze verdwenen...

Het duurde twee weken voordat ze werd gevonden. Ze bleek verkracht en vermoord.

 

Onderzoek in tweetallen

• Lees blz. 81 in je tekstboek en noteer de 5 risicofactoren in je aantekeningenschrift of op blz. 145 in je werkboek.
• Zoek op het internet naar de veroordeelde crimineel Michael P. in de zaak Anne Faber.
• Geef antwoord op deze vragen:

1. Op dit moment zit Michael P.  een straf uit. Wat voor straf? 
2. En wat is de maximale straf hiervoor volgens het Wetboek van Strafrecht? (zie link volgende slide of op Magister)
3. Wat kom je te weten over het leven van Michael P.? Wat is hij voor persoon? 
4. Heeft Michael P. meer op zijn strafblad staan?
5. Had de moord voorkomen kunnen worden? En zo ja hoe dan denk je?
6. Welke risicofactoren van criminaliteit herken je in deze casus over Michael P.?
   

www.rechtspraak.nl

www.vangesseladvocaten.nl

www.gelderlander.nl

Michael P.

Michael P. (27) werd eerder veroordeeld voor de brute verkrachting van twee minderjarige meisjes in 2010. „Iemand die doet wat P. deed, moet wel gestoord zijn”, zei de OvJ. Ook uit het rapport van de Reclassering kwam een alarmerend beeld naar voren:  er was een groot gevaar voor herhaling, hij zou geen gevoel hebben. Michael P. toonde geen spijt, hij zei „trots” te zijn op wat hij heeft gedaan. „Een droom is uitgekomen.” Andere aanwijzingen die  duidden op een psychische stoornis, waren Michael P. ’s drugsgebruik vanaf jonge leeftijd, het feit dat hij voor de verkrachtingen al was veroordeeld voor geweldfeiten en dat hij op jeugdige leeftijd problematisch gedrag vertoonde. 

Let op!

 Dit zijn alleen factoren die de kans verhogen. In de meeste gevallen leiden de factoren niet tot crimineel gedrag.

Risicofactor 1 een onveilige opvoeding

• Slechte opvoeding
• Verkeerde waarden en normen
• Ouders die in gevangenis zitten
• Ouders die zelf stelen

HAARLEM - De politie heeft in Haarlem een 34-jarige vrouw aangehouden, die samen met een man en kind haar slag sloeg bij drogisterijen en parfumeriewinkels.

Risicofactor 2 Groepsgedrag

• Groepsdruk
• Stoer doen
• 'Kijk wat ik durf'

Risicofactor 3 Alcohol en drugs

• Handel in drugs: brengen vaak criminaliteit met zich mee
• Bij drugsgebruik: mensen doen andere dingen als ze onder invloed zijn
• Bij 40% van de geweldsmisdrijven is alcohol in het spel

Risicofactor 4 Spijbelen & schooluitval

• Spijbelen en schooluitval
• Leerlingen die veel spijbelen en zonder diploma van school gaan komen vaker in aanraking met justitie
• de enige uitweg om aan geld te komen is de criminaliteit

Risicofactor 5 Biologische factoren

• Erfelijke factoren
• Psychische stoornis kan leiden tot meer agressiviteit en daardoor geweld (crimineel gedrag)
  
• bijvoorbeeld: weinig emotie naar de dader of geen goede ontwikkeling van het geweten (empatisch vermogen). De dader heeft geen gevoel bij wat hij aandoet bij zijn slachtoffer

nos.nl

nos.nl

www.eur.nl

www.rtlnieuws.nl