Les 3 - Groep 5: Film als tijdmachine

• Filmeducatie
• Basisschool
• Groep 5

Introductie

Filmles cultuurcoach groep 5 Les 3: Toveren met tijd – Film als tijdmachine In deze les onderzoeken de leerlingen hoe je met film door de tijd kan reizen: film kan zich namelijk helemaal in de middeleeuwen afspelen, of juist in de toekomst. Aan de hand van drie korte filmscènes analyseren de leerlingen hoe bepaalde sets en kostuums ervoor zorgen dat een film zich in een hele andere tijd afspeelt. Daarna passen ze deze dit zelf toe in een maakopdracht.

Instructies

Lesdoelen

• Leerling kan in eigen woorden een definitie van set en kostuum geven
• Leerling kan in eigen woorden uitleggen hoe je aan de hand van set en kostuum een andere tijd kan laten zien op film
• Leerling heeft dit toegepast in een maakopdracht

Opzet

• Intro: Film als tijdmachine – 5 min
• Opwarmoefening: Echt gebeurd? – 5 min
• Video kijken middeleeuwen – 3 min
• Video middeleeuwen nabespreken – 5 min
• Video kijken Romeinse tijd – 3 min
• Video Romeinse tijd nabespreken – 5 min
• Opdracht: Teken jezelf in een andere tijd – 10 min
• Filmscène kijken Wall-E – 5 min
• Filmscène Wall-E nabespreken – 5 min
• Filmopdracht: van de middeleeuwen naar de toekomst - 30 min
• Extra film tijdens het renderen bekijken - 5 min
• Eindresultaat bekijken – 5 min
• Afsluiting en volgende week – 5 min

Totale tijd: ± 90 minuten

Het is aan de docent om te kiezen hoeveel opdrachten er worden gedaan i.v.m. de beschikbare tijd

Materiaal

• Digibord en lessonup
• Tekenspullen
• Uitgeprinte kleurplaten uit bijlage: ‘Jij in het verleden’, ‘Schild’, ‘Zwaard’, 'Rode knop'.
• Gekleurd papier
• Knutselspullen
• Eén of twee ipads voor filmopdracht

Al het knustel-materiaal kun je op je school halen

Thematisch werken

Deze les sluit aan op de thema's: middeleeuwen, romeinse tijd, toekomst, ridders, kostuums

Extra ruimte nodig

Optioneel

2de docent nodig

Optioneel

NB In deze les zit een fragment uit de serie Welkom bij de Romeinen (Niek Barendsen, 2019) verwerkt.

Omroep: NTR

NB In deze les zit een fragment uit de serie Welkom in de middeleeuwen (Niek Barendsen, 2022) verwerkt.

Omroep: NTR

Het is niet toegestaan om dit fragment buiten de context van de les te delen of te downloaden

Instructies

Les 3 - Groep 5_ Film als tijdmachine - LessonUp.pdf

Werkbladen

Kleurplaat zwaard

Kleurplaat schild

Kleurplaat 'Jij in het verleden'

Rode knop

Toveren met tijd:

Film als tijdmachine

Intro: Film als tijdmachine

Vandaag gaan we het voor een laatste keer hebben over hoe film kan toveren met tijd. We weten al dat film tijd kan versnellen en vertragen. Maar film kan ook werken als tijdmachine: een film kan zich namelijk afspelen in de middeleeuwen, of ver in de toekomst! Laten we kijken hoe dat kan, en of we zelf met film ook een tijdmachine kunnen bouwen!

Opwarmoefening:

Echt gebeurd?

Opwarmoefening

Voordat we door de tijd gaan reizen, gaan we eerst even ons lijf en ons hoofd opwarmen!

De docent geeft de klas straks allemaal stellingen over bepaalde tijden in de geschiedenis. Soms kloppen de stellingen, maar soms ook niet! Bijvoorbeeld: "Honderd jaar geleden keken mensen al televisie". Als je denkt dat een stelling waar is, ga dan staan! Als je denkt dat een stelling niet waar is, ga dan zitten. Kijk maar eens hoeveel keer je het goed hebt!

Stellingen die gegeven kunnen worden:

• In de middeleeuwen waren er ridders (waar)
• Holbewoners konden lezen en schrijven (niet waar)
• Vikingen komen uit Spanje (niet waar)
• De romeinen aten liggend (waar)
• Honderd jaar geleden hadden mensen al internet (niet waar)
• In de middeleeuwen waren mensen bang voor heksen (waar)
• In oud Egypte bouwden ze Pyramides (waar)

Hoeveel had jij er goed?

Film kijken: De voorproever van de majesteit

We gaan nu kijken naar een korte film genaamd "de voorproever van de majesteit". Deze film speelt zich af in het verleden. We reizen met film dus even naar een andere tijd! Let tijdens de film goed op of je kan ontdekken in welke tijd deze film zich afspeelt.

Welke tijd?

Film nabespreken

• Wie kan vertellen wat er gebeurde in deze film?
• Snapte je alles wat er gebeurde?
• Denk je dat de tijd waarin deze film zich afspeelt lang geleden is of niet? Zou het 100 jaar geleden zijn, of eerder 1000 jaar geleden? (Het antwoord is zelfs meer dan 1000 jaar geleden!)
• In welke tijd speelt deze film zich af? (in de tijd van de romeinen)

Deze film speelt zich inderdaad af in de tijd van de romeinen. Dat is inmiddels wel 2000 jaar geleden!

• Wat weten jullie allemaal van de romeinen? (Ze komen uit oud-Italië, ze woonden in het Romeinse rijk, ze droegen toga's, ze aten liggend)

Set

Kostuum

Film nabespreken

We weten dus dat de film zich afspeelde in de Romeinse tijd. Maar waar kan je dat allemaal aan zien?

Film kan reizen naar een andere tijd op in ieder geval twee manieren. Ten eerste wordt er een film set gemaakt. Een set is de plek en ruimte waarin de film zich afspeelt, samen met alle spullen die daar in staan.

• Als je kijkt naar de set van de film, waaraan zie je dan dat het in het romeinse tijdperk is? (Oud schilderij, ligbanken, romeinse pilaar op de achtergrond)

Een andere manier waarop film door de tijd kan reizen, is kostuum. Kostuum is een ander woord voor de kleding die de acteurs in de film aanhebben.

• Als je kijkt naar het kostuum van de acteurs, waaraan zie je dan dat ze romeinen zijn? (Witte toga's, gouden sieraden)

Door een romeinse set te bouwen, en acteurs romeinse kostuums aan te doen, kan film ons zomaar naar de romeinse tijd laten reizen!

Film kijken: Jan van Schaffelaar

We gaan naar een tweede film kijken, genaamd "Jan van Schaffelaar". Let weer goed op in welke tijd deze film zich afspeelt. Hou daarbij wat je net hebt geleerd over set en kostuum in je achterhoofd!

Welke tijd?

Film nabespreken

• Wat gebeurde er in de film?
• Snapte je alles?
• Zou de tijd waarin deze film zich afspeelt lang of kort geleden zijn, denk je? (Lang geleden, wel zo'n 1000 jaar!)
• In welke tijd speelt deze film zich af? (De middeleeuwen)
• Waaraan kan je zien dat de film zich in de middeleeuwen afspeelt? (Er zijn ridders, en ze staan bij een kasteel)

Set

Kostuum

Film nabespreken

Deze film speelt zich dus af in de middeleeuwen. We hebben net geleerd dat film naar een andere tijd kan reizen door een bepaalde set en bepaalde kostuums.

• Hoe zie je aan de set dat deze film zich afspeelt in de middeleeuwen? (De set is een middeleeuwse kasteel toren, de grond is stoffig)
• Hoe zie je aan de kostuums dat deze film zich afspeelt in de middeleeuwen? (De acteurs zien er uit als ridders: ze hebben helmen op, harnassen aan, en ze houden zwaarden in hun hand)

Opdracht:

Teken jezelf in een andere tijd!

Opdracht: Teken jezelf in een andere tijd!

We hebben net allemaal mooie kostuums gezien uit het verleden. Nu is het tijd om zelf een kostuum te maken! Print de kleurplaat 'jij in het verleden' uit in de bijlage. Hierop staan twee poppetjes die een kostuum nodig hebben. Transformeer ze naar een portret van jezelf als een ridder met harnas, schild en zwaard, of een romein met een toga!

Als een leerling zelf wil bepalen wat voor kostuum het poppetje krijgt, mag dat ook.

Leg eventueel na de opdracht de tekeningen naast elkaar op chronologische volgorde. Zo hebben de leerlingen hun eigen tijdlijn gemaakt!

Film voor tijdens de tekenopdracht

Laat eventueel dit filmpje zien tijdens de tekenopdracht, waarbij wordt uitgelegd wat een ridder allemaal wel niet aanheeft! Wat heeft jouw ridder aan?

Filmfragment kijken: Wall-E

We gaan weer kijken naar een stukje film, deze keer uit de film Wall-E

• Wie kent deze film al?
• Wie kan vertellen waar deze film over gaat?

De film gaat over twee robots, Wall-E en Eve, die moeten ontsnappen van een ruimteschip met het aller laatst bestaande plantje. 

Let tijdens de film weer goed op in welke tijd de film zich afspeelt!

Welke tijd?

Film nabespreken

• Wat gebeurde er in de film?
• Snapte je alles?
• In welke tijd zou dit zich afspelen? (de toekomst)

Film kan dus niet alleen naar het verleden reizen, maar ook naar de toekomst! 

Set

Kostuum

Film nabespreken

De film die we net hebben gekeken is geanimeerd. Dat betekent dat de makers niet letterlijk een set en een kostuum moeten maken, omdat ze alles hebben getekend. Daardoor kunnen ze wel alles doen wat ze willen!

• Hoe zie je aan de set dat de film in de toekomst is? (Het speelt zich af in de ruimte, veel nieuwe technologie)
• Hoe zie je aan het kostuum dat de film in de toekomst is? (De personages zijn robots)
• Is het zeker dat de toekomst er zo uit ziet? (Nee, we weten niet hoe de toekomst eruit gaat zien. Elke film over de toekomst is dus zelf bedacht)

Het verschil tussen de toekomst en het verleden, is dat we wel weten hoe het verleden eruit zag, maar nog niet hoe de toekomst eruit ziet! Met film kan je dus zelf bedenken hoe de toekomst eruit ziet volgens jou.

Filmopdracht: 

van de middeleeuwen naar de toekomst!

Filmopdracht: van de middeleeuwen naar de toekomst!

Nu gaan we zelf aan de slag, want wij kunnen ook film als tijdmachine gebruiken! Laten we kijken of we binnen één film helemaal van de middeleeuwen naar de toekomst kunnen reizen.

Hiervoor gaan we één truc gebruiken die we net ook in alle films hebben gezien: Het veranderen van onze kostuums!

1. Begin met een korte brainstorm met de klas (5 min):

We gaan er straks uitzien als ridders, en daarna als mensen uit de toekomst! 

• Wat moeten we maken voor een ridder kostuum? (Zwaarden en schilden)
• Wat moeten we maken voor een kostuum uit de toekomst? Hoe zien mensen uit de toekomst eruit? (Gekke kleding en hoofddeksels)

Als we vervolgens door de tijd willen reizen, hebben we ook een tijdmachine nodig. In onze film wordt dat een knop waarop we drukken om ons naar een ander tijdperk te sturen.

• Wat kunnen we gebruiken als magische tijd-reis knop? (Een belletje, een bepaald object waar je je hand op kan leggen, een rode knop uit de bijlage)

2. Maak twee groepjes en knutsel een kostuum! (15 min)

• Groepje 1 gaat zwaarden en schilden knutselen voor de ridders uit de middeleeuwen. Doe dit eventueel met de kleurplaten 'zwaard' en 'schild' in de bijlage.
• Groepje 2 gaat gekke hoofddeksels knutselen voor de mensen uit de toekomst. Kijk ook eens wat voor gekke outfits je kan maken met de kleding die je al aanhebt!

Zorg ervoor dat de opdracht voor elk groepje duidelijk is, en begeleid ze om de beurt een stukje verder met aanwijzingen en suggesties.

3. Oefen gezamenlijk hoe ridders en mensen uit de toekomst zich gedragen (5-10 min)

• Roep de klas weer bij elkaar. Bespreek: Hoe loop je als ridder? Wat doe je met je zwaard en schild? Bijvoorbeeld: hou je zwaard hoog in de lucht om jezelf klaar te maken voor de strijd! 
• Hoe lopen mensen uit de toekomst? Hebben hun hoofddeksels speciale krachten die je kan laten zien?

Besluit voor zowel de ridders als de mensen uit de toekomst één of twee handelingen die jullie willen laten zien in de film.

4. Vervolgens maken jullie een filmpje van 4 tot 7 shots (15 min):

Elke film bestaat uit plaatjes! Die plaatjes heten ook wel 'shots'. Wij gaan zeven shots maken om door de tijd te reizen:

• Shot 1: Een beeld van de klas in het nu, zonder de kostuums aan
• Shot 2: Een beeld van een hand die op de tijdmachine knop drukt
• Shot 3: Een beeld van de riddergroep
• Shot 4: Een beeld van een hand die op de tijdmachine knop drukt
• Shot 5: Een beeld van de toekomstgroep
• Shot 6: Een beeld van een hand die op de tijdmachine knop drukt
• Shot 7: Een beeld van de klas die weer in het nu is

Voor een kortere versie kunnen shots 1, 6 en 7 overgeslagen worden. 

De klas gaat klaar zitten of staan, en de docent filmt met de ipad de shots. De docent filmt dan vanaf diens bureau de klas, zodat de hele klas goed in beeld komt. De shots hoeven niet lang te zijn.

5. Als jullie klaar zijn, plak dan alle shots achter elkaar

Upload de video naar het digibord, en voilà! Jullie zijn van het nu helemaal naar de middeleeuwen, en naar de toekomst gereisd!

Extra filmfragment

Tijdens het renderen van onze film kunnen we kijken naar deze bijzondere film.

• Denk je dat deze film zich in de toekomst afspeelt, of juist vroeger? (In de toekomst)
• Waaraan zie je dat de film zich in de toekomst afspeelt? (Er zijn hele grote flatgebouwen, heel veel verkeer, vliegtuigen)
• De film zelf ziet er erg oud uit. Waaraan zie je dat? (Alles is in zwart-wit, slecht beeld)

Deze film gaat inderdaad over de toekomst. Maar de film zelf is al ongeveer 100 jaar oud! Dit is dus een voorbeeld van hoe mensen 100 jaar geleden dachten dat de toekomst eruit zou zien.

• Lijkt het op de wereld die we nu kennen?
• Hoe denk jij dat de toekomst eruit ziet?

Eindresultaat

Eindresultaat bekijken

Laten we kijken naar wat voor magische film jullie hebben gemaakt!

Volgende week

Afronden en volgende week

In deze les hebben we geleerd dat je door het wisselen van set en kostuum, met film zomaar naar het verleden en de toekomst kan reizen!

Dit was de laatste les over toveren met tijd. Volgende les gaan we het hebben over andere manieren waarop film magisch kan zijn!