Project Natuur: voedselkringloop

• Biologie
• Basisschool
• Groep 8

Voedselkringloop

voedselkringloop

Lesdoelen

Aan het einde van de les ken je de volgende begrippen:

• planteneters, vleeseters, alleseters, afvaleters.
• voedselketen, voedselweb, voedselkringloop, voedselpiramide.
• producenten, consumenten, reducenten.

Rollen in een voedselkringloop

Producenten

Producenten:

Planten (en algen) staan altijd onderaan een voedselketen.

Zij zijn in staat tot fotosynthese:

water + koolstofdioxide + zonlicht -> glucose + zuurstof

Producenten

Uit die glucose kan de plant allerlei andere stoffen maken om te groeien (vruchten, bloemen, bladeren, stengel). Hiervoor heeft hij ook mineralen uit de bodem nodig.

Je noemt de planten producenten.

Consumenten

Dieren eten de planten en gebruiken de stoffen die de planten hebben geproduceerd. 

Die dieren heten consumenten.

Ook dieren die dieren eten heten consumenten.

Je kunt de consumenten indelen in 4 groepen

Deze dieren eten alleen plantaardig voedsel (planten, grassen etc.) ze horen bij de groep 'planteneters'.

Leeuwen jagen op andere dieren voor hun voedsel, het zijn echte 'vleeseters'.

Een dode plant of dier wordt gebruikt als voedsel voor de 'afvaleters' zoals de regenworm

Deze varkens eten net als de mens zowel planten en dieren. Ze worden 'alleseters' genoemd.

Consumenten: ordes

Je kunt de consumenten op volgorde in de voedselketen nummeren.

Producenten worden gegeten door consumenten van de eerste orde. Die worden gegeten door consumenten van de tweede orde, enz.

Consumenten: afvaleters

Dode planten en dieren worden gegeten door afvaleters (pissebedden, regenwormen, enz).

Dit zijn ook consumenten.

Reducenten

De laatste schakel wordt gevormd door de reducenten: de schimmels en bacteriën Zij zetten het dode materiaal om naar mineralen, water en koolstofdioxide.

bacteriën

schimmels

(GIF)

producenten = planten. 

Zij produceren voedsel voor mens en dier.

consumenten 

  - planteneters

  - vleeseters

  - alleseters

  - afvaleters 

Reducenten = bacteriën en schimmels. 

Zij breken de resten van de afvaleters verder af en 

zetten de resten om in mineralen, water en koolstofdioxide.

De rollen in een voedselkringloop samengevat.

Je kunt voedselrelaties  schematisch weergeven in een;

Schema

* voedselketen

* voedselweb

* voedselkringloop

* voedselpiramide

Voedselketen

Voedselketen 

Kever eet plantaardig materiaal en is dus een planteneter

De specht eet in deze voedselketen de kever, maar de specht eet ook noten en zaden en is daarom een alleseter.

De grote ransuil eet de specht en is een vleeseter

Klik op de vraagtekens voor meer info

Voedselweb

van voedselketen naar -web

In een voedselketen is er telkens 1 relatie tussen 2 organismen aangegeven met een pijl.

Bijvoorbeeld: rups => koolmees

Dit is veel simpeler dan de werkelijkheid.

Veel organismen hebben meerdere voedselrelaties.

Daarom gaan er vaak meerdere pijlen van en naar een organisme, en kom je al snel uit op een voedselweb.

Van voedselketen naar voedselweb

In een voedselweb staan meerdere voedselketens die met elkaar verweven zijn. 

Voedselkringloop

van voedselweb naar voedselkringloop

Je maakt van een voedselweb een voedselkringloop, door er reducenten (bacteriën en schimmels) aan toe te voegen.

Door de reducenten worden de dode organismen omgezet in mineralen.

Die mineralen kunnen gebruikt worden door de planten; om van glucose weer eiwitten/vetten te maken

Dan begint het hele proces weer opnieuw: een kringloop!

Van voedselweb naar voedselkringloop

Consumenten van

de 1e, 2e, 3e orde.

(enz.)

Consumenten zijn dieren die planten of andere dieren eten.

Planten maken met behulp van fotosynthese glucose aan. Planten zijn de basis voor alle voedselketens en worden daarom producenten genoemd.

Bacteriën en schimmels eten de resten op die de afvaleters achterlaten. Ze worden reducenten genoemd.

De dieren die planten eten in de afbeelding (bijvoorbeeld de muis) zijn consumenten van de 1e orde. Zij eten de producenten. Wanneer deze dieren worden opgegeten door andere dieren, dan zijn dat consumenten van de 2e orde (bijvoorbeeld de vos).

ordes

klik op de vraagtekens voor meer info

Voedselpiramide

voedselpiramide

in het filmpje hoor je ook al de term voedselpiramide

daarin worden alle producenten in een basislaag getekend, alle consumenten 1e orde in de laag er bovenop enz. tot de bovenste laag roofdieren, de toppredatoren.

Voedselpiramide

In de piramide zie je hoeveel organismen er in 1 laag zitten. 

Zo kun je zien hoe ze zich in aantallen tot elkaar verhouden.

Van een voedselketen kun je ook 

een voedselpiramide maken.

De opdracht:

1. Maak een voedselkringloop 

Eisen:

- De kringloop moet uiteraard kloppen en zo volledig mogelijk zijn.

- De kringloop geeft de lezer (extra) informatie.

(bijvoorbeeld over de dieren/planten en/of over de verschillende 

rollen in de kringloop.)

- De kringloop bevat afbeeldingen en teksten

- De kringloop staat op 1 pagina.

- De pagina ziet er verzorgd en aantrekkelijk uit. 

Quiz!

Waar begint een voedselweb of keten mee?

1. vleeseters
2. planteneters
3. planten

Hoe noemen we bacteriën en schimmels?

1. consumenten
2. reducenten
3. allesetters
4. producenten

Waar horen pissebedden bij?

1. producenten
2. consumenten 2e orde
3. afvaleters
4. reducenten

Afvaleters

Consumenten

Reducenten

Planteneter

Vleeseter

Alleseter

Afvaleter

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Voedselweb of voedselketen?

1. Voedselweb
2. Voedselketen

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

Producent, Consument of Reducent?

1. Producent
2. Consument
3. Reducent

De uil is een ....

1. Consument van de eerste orde
2. Consument van de tweede orde
3. Consument van de derde orde
4. Consument van de eerste en tweede orde