les 4/6: zww hww kww + bijv. bep

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Aan het eind van deze week:

- ben je voorbereid voor het so

- gaan we extra oefenen met de bijvoeglijke bepaling

- gaan we extra oefenen met de hww, kww, zww

- weet je wat je moet doen voor het PO

Vandaag: oefenen met bijvoeglijke bepaling en oefenen met het zww, hww en kww. 

In sommige zinsdelen geven zinsdeelstukken (bepalingen) extra informatie over het belangrijkste woord van het zinsdeel, de kern.

Als de kern een zelfstandig naamwoord is, is er sprake van een bijvoeglijke bepaling (bijv.bep). 

Zo’n bijvoeglijke bepaling kan vóór of achter het zelfstandig naamwoord staan.

Zo vind je de bijvoeglijke bepaling(en) :

1-Verdeel de zin in zinsdelen 

2-Onderstreep per zinsdeel de zelfstandige naamwoorden 

3-Noteer dan de woorden die extra informatie geven over de zelfstandige naamwoorden.

 Dat zijn de bijvoeglijke bepalingen. 

De bekende regisseur van deze thriller / heeft / tot mijn grote verbazing / al eerder / mooie films / gemaakt.

Noteer die zo:

– bijv.bep = bekende → regisseur

– bijv.bep = van deze thriller → regisseur

– bijv.bep = grote → verbazing 

– bijv.bep = mooie → films

Oefenen

• De nieuwe bondscoach van het Nederlands elftal heeft een verdiende eerste zege geboekt.
• De nieuwe barbecue van de buren werd tijdens de eerste zomerdag gebruikt. 

Zelfstandig werkwoord

• Een zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in de zin.
• Er staat altijd maar één zelfstandig werkwoord in een zin!
• Heeft een zin maar één werkwoord? Dan is het altijd een zelfstandig werkwoord.
• Een zin kan niet zonder een zelfstandig werkwoord (zww)!
• Als een zelfstandig werkwoord weggelaten wordt in een zin, dan klopt de zin niet meer

Hulpwerkwoord

Meer werkwoorden in de zin?

• Dan is er (minstens) één het hulpwerkwoord.
• Het hulpwerkwoord geeft "hulp" aan het zelfstandige werkwoord. 
• Het hulpwerkwoord heeft zelf geen duidelijke betekenis. 

Ik heb gegeten.

Dit moet verwijderd worden.

Koppelwerkwoorden

Een naamwoordelijk deel is altijd gekoppeld aan het OW door een koppelwerkwoord.

ZWABBELS + HDV

Voorbeelden

Marco is afwezig.                              is = koppelwerkwoord

Marco is afwezig geweest.           is = hulpwerkwoord

Marco is weer op school.               is = zelfstandig werkwoord

Ik ben naar de kapper geweest.

ben=

1. hww
2. zww

Een voorbeeld van een hww is:

1. schaatsen
2. zijn

De persoonsvorm is altijd een hulpwerkwoord.

1. Waar
2. Niet waar

Noteer een zin met als PV een ZWW:

Wij

Koppelwerkwoord

Hulpwerkwoord

Zelfstandig werkwoord

hadden

moeten 

kunnen

lopen

koppelwerkwoord

geen koppelwerkwoord

zijn

gamen

blijven

zingen

lijken

kunnen

zullen

hebben

worden

leren

dunken

geven

Die film zou wel eens een succes kunnen zijn!

zou

kunnen

zijn

hulpwerkwoord 1

hulpwerkwoord 2

koppelwerkwoord

Mevrouw Peters zou stiekem best wel eens grappig kunnen zijn, maar de koppelwerkwoorden vind ik maar stom.

zou

kunnen

zijn

hulp

werkwoord 1

hulp

werkwoord 2

koppel

werkwoord

Weet je nu:

- hoe je een bijvoeglijke bepaling vindt en benoemt? 

- hoe je een zelfstandig werkwoord, koppelwerkwoord en hulpwerkwoord herkent in een samengestelde zin?