4.5 Christelijk Europa en de buitenwereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.5 Christelijk Europa en de buitenwereld

Welkom allemaal!

Boeken mogen eerst in de tas blijven

Pak wel een pen of potlood

De kruistochten

Einde reconquista

Kruistocht in spijkerbroek

Wie heeft het boek of de film weleens gezien/gelezen?

Wat je gaat leren

In deze paragraaf leer je: 

• hoe de kruistochten naar het Midden-Oosten plaatsvonden.
• hoe de kruistochten kunnen worden verklaard.
  
• welke christelijke expansie plaatsvond in Zuid- en Oost-Europa.
  
  
  
• Kenmerkend aspect: de expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten.
  

Kruistochten

Groepjes van 4

Maak een placemat zoals hiernaast

Eigen vak invullen, middelste vak blijft leeg! Waar denk je aan?

1 minuut, geen overleg, dat is daarna!

Schrijf niet te groot!

Kruistochten

Ga nu overleggen

Wat vinden jullie dat er in het middelste vak moet komen?

2 á 3 minuten

Bespreken

Wat opgeschreven in de placemat?

Klassikaal

Nieuwe placemat achterkant

Bedenk redenen voor een arme Middeleeuwse vrijgezel om deel te nemen aan een kruistocht en schrijf die op 

Schrijf niet te groot, er komt nog meer

1 minuut, pas daarna weer overleg!

Placemat

De kruistochten waren een mengeling van politieke en religieuze motieven. Denk na en probeer er eens van beiden eentje op te schrijven in je vak. 

Wat zou de paus bijvoorbeeld voor reden kunnen hebben?

2 minuten, pas daarna weer overleg!

Kruistochten

Van 1095 - 1291 kruistochten naar het Heilige Land (Israël / Jeruzalem = de jackpot).

Eerste kruistocht in 1095 na oproep van paus Urbanus II: "pelgrims die het graf van Jezus willen bezoeken worden ernstig mishandeld"

Truc?

Was het wel werkelijk een religieus motief?

Ging het de paus niet simpelweg om meer invloed?

Trucje: vijand zwart maken

Redenen  kruistochten

• Oproep paus, Europa zeer christelijk (religieus)
• Heilige oorlog! Sneuvelen? Aflaat = vrij van zonden! Zo konden ze hun ziel redden (religieus)
• Paus wilde macht vergroten: presenteerde zich als leider christelijke wereld (politiek)
• Nieuw land! Aantrekkelijk voor adel! Macht & avontuur (nieuwe strijdtonelen) (politiek)

Economische gevolgen

De handel van Europeanen in het Midden-Oosten, onder meer van specerijen uit Oost Azië, bloeide op

Voorbeelden:

• Italianen legden handelscontacten met Arabieren en stichtten handelsposten in Egypte, Syrië en aan de oostkust van de Zwarte Zee.
  
• Venetianen stichtten in 1212 een kolonie op Kreta, waar ze met slaven suiker produceerden.

 Politieke gevolgen

‘Het is in de periode van de kruistochten dat we de kiemen van de wederzijdse vijandschap kunnen vinden'

Belgische islamkenner Van Ostaeyen in zijn boek Van kruistochten tot kalifaat (2015). 

Welke heeft een Frans perspectief?

En welke een Egyptisch perspectief?

Reconquista

• De herovering van Spanje & Portugal (Iberisch schiereiland) op de Moren (moslims)
• Heel gewelddadig
• Begin 914
• Missie geslaagd in 1492

Reconquista

Leg uit dat de term 'reconquista' een westers perspectief vertegenwoordigt.

Denk hier eens over na en schrijf het op in je vak. 

K.A. De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de kruistochten.

A) Leg uit dat deze afbeelding past bij het kenmerkend aspect van deze paragraaf.

B) Leg met beeldelementen uit welk perspectief deze afbeelding vertegenwoordigt.

Kern van de paragraaf

• Aan het eind van de 11e eeuw werd Jeruzalem veroverd door een christelijk leger afkomstig uit West-Europa. In de 12e en 13e eeuw volgden meer kruistochten om gebieden ten oosten van de Middellandse Zee te veroveren of in christelijke handen te houden. 
• De handel van Europeanen in het Midden-Oosten, onder meer van specerijen uit Oost Azië, bloeide op. 
• Christelijke legers veroverden ook het Iberisch schiereiland (Spanje/Por)
• én grote gebieden in Oost-Europa aan de Oostzee op niet-christelijke Slaven en Balten.

Verwerking (2-3 personen)

Wat: Maak een quiz over paragraaf 4.3, 4.4 en 4.5

Waarom: (Leuke) verwerking van de stof

Hoe: Op papier, in Kahoot, LessonUp, hoedje op/af (gebruik aantekeningen, lesboek, opdrachtenboek). Wees creatief!!

Tijd: 60 minuten

Uitkomst: De quizzen gaan we spelen in de komende les(sen)

Klaar: Dat lijkt me stug, dan kun je de quiz verder uitbreiden