4.3 Geschiedenis van het Straffen

Paragraaf 3 Geschiedenis van het Straffen
Leerdoel:

Aan het einde van de les kan je uitleggen hoe men in het verleden strafte.

LB vragen: Waarom straft men anders dan vroeger?
Zijn we beschaafder dan vroeger? 
1 / 27
volgende
Slide 1: Tekstslide
LevensbeschouwingMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

In deze les zitten 27 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

Onderdelen in deze les

Paragraaf 3 Geschiedenis van het Straffen
Leerdoel:

Aan het einde van de les kan je uitleggen hoe men in het verleden strafte.

LB vragen: Waarom straft men anders dan vroeger?
Zijn we beschaafder dan vroeger? 

Slide 1 - Tekstslide

Van wraak naar straf
Geweldspiraal: Door bewust kwetsen, beledigen of pijn doen => Behoefte tot wraak => uitlokken van reactie => escalatie

Slide 2 - Tekstslide

Hammurabi (1792-1750 V.Chr)
Wetboek van Hammurabi: wraak aan banden gelegd door: dezelfde straf voor dezelfde daad

= Wet van vergelding(Lex talionis)

Slide 3 - Tekstslide

Moderne staat:
Wraak mag niet in handen liggen van individuen of groepen maar alleen bij de staat.

De rechtsstaat neemt wraak namens de samenleving en het slachtoffer.

Doel: Straf moet genoegdoening geven aan het slachtoffer

Slide 4 - Tekstslide

Slide 5 - Video

Oud Germaans recht
Wraak is een middel om te straffen. 

De familie wreekte de misdaad maar de misdadiger kon zijn straf afkopen door een schadevergoeding

Slide 6 - Tekstslide

Slide 7 - Video

Stamding:
Romeinse schrijver Tacitus (57-117 v.Chr): 
Bij ernstige misdaad: "Het stamding" = vergadering van belangrijke mannen waarin aanklachten en bewijs worden ingediend.

Lijfstraffen of een boete:
De ene helft vervalt aan koning ander helft aan partij slachtoffer




Slide 8 - Tekstslide

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Tortuur
Opsporingsambtenaar zoekt bewijzen van de misdaad.

Martelen met als doel schuld laten bekennen.
Nodig: toestemming van de rechter

Slide 11 - Tekstslide

Afschrikking
Om potentiële misdadigers af te schrikken moest de straf wreed zijn.

Om de gemeenschap af te schrikken werden deze straffen openbaar uitgevoerd op marktpleinen.
Geen gevangenisstraf want dat is niet openbaar! = moraallessen voor de burger. 

Slide 12 - Tekstslide

5  type middeleeuwse straffen
1. Lijfstraffen

- Afhakken ledematen
- afsnijden tong, oren, neus.

Slide 13 - Tekstslide

2. doodstraf
- onthoofding
- Galg
- Brandstapel
- vierendelen

Slide 14 - Tekstslide

3. ontering
- schandpaal

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Video

4. Vrijheidsstraffen
- Verbanning d.m.v. brandmerking



Slide 17 - Tekstslide

Gevangenisstraf??
Was uitzondering!
Redenen:
1. Niet afschrikkend genoeg.
2. Ingewikkelde en kostbare zaak.

Slide 18 - Tekstslide

5. Vermogend straffen
- Afnemen van bezittingen
- geldboetes

Slide 19 - Tekstslide

Dirck F Coornhert
Lees Blz 71: Aandacht voor de dader. 

Schrijf 3 oorzaken op waarom er aandacht voor de dader moet zijn.

Slide 20 - Tekstslide

Humanisme
Humaan: Menselijkheid.

Deze stroming zorgt voor de eerste aanzet tot daderrecht:
Relatie tussen armoede en misdaad.

men maakt onderscheid in verbeterbare en hopeloze gevallen.

Slide 21 - Tekstslide

Wat is een kenmerk van het humanisme in relatie tot straf?
A
Humaan: Menselijkheid
B
Onderscheid in verbeterbare en hopeloze gevallen
C
Aandacht voor de dader
D
Eerste aanzet tot daderrecht

Slide 22 - Quizvraag

Wat was de reden dat gevangenisstraf in de middeleeuwen een uitzondering was?
A
Ingewikkelde en kostbare zaak
B
Niet afschrikkend genoeg
C
Relatie tussen armoede en misdaad
D
Verbeterbare en hopeloze gevallen

Slide 23 - Quizvraag

Welke middeleeuwse straf had als doel om potentiële misdadigers af te schrikken?
A
Schandpaal
B
Afhakken ledematen
C
Verbanning d.m.v. brandmerking
D
Brandstapel

Slide 24 - Quizvraag

Wat is het doel van straf in de moderne staat?
A
Afschrikking van potentiële misdadigers
B
Opsporen van bewijzen van de misdaad
C
Genoegdoening geven aan het slachtoffer
D
Voorkomen van wraak

Slide 25 - Quizvraag

Wat is de betekenis van de term 'Lex talionis'?
A
Oud Germaans recht
B
Moderne staat
C
Wetboek van Hammurabi
D
Wet van vergelding

Slide 26 - Quizvraag

Aan de slag
Huiswerk:

H4.3:
M: opdr 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18
blz: 69 t/m 73

Slide 27 - Tekstslide