3.6. De Parlementaire democratie 2122

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Maatschappijleer 

Herhalen H3

Uitleg 3.6

Zelfstandig werken

Lesdoelen/Bouwstenen

•  Aan het eind van deze les kun je uitleggen wat de vier belangrijkste kenmerken zijn van de Nederlandse democratie
• Je kan uitleggen wat de Trias Politica inhoudt

  

Wie of wat vormt of vormen het dagelijks bestuur van een gemeente?

1. De Burgemeester
2. De gemeenteraad
3. De Wethouders
4. Het College van B&W

Uit hoeveel leden bestaat het Nederlandse Parlement?

1. 150
2. 200
3. 225
4. 250

Welke partij is geen sociaal democratische partij?

1. PVDA
2. VVD
3. GroenLinks
4. SP

Volgens welke politieke stroming moet de overheid de kloof tussen arm en rijk verkleinen?

1. Sociaal Democraten
2. Liberalen
3. Christen Democraten
4. Populisten

Vier kenmerken van een democratie

1. Er is een grondwet.
2. Vrije, geheime verkiezingen.
3. Gekozen parlement heeft de hoogste macht.
4. De politieke macht is verdeeld in drie onderdelen,  uitvoerende-, rechtsprekende-, en wetgevende macht. 

1. De Grondwet

• Nederland is naast een democratie ook een rechtsstaat; een land waarin de rechten en plichten van burgers én de overheid in de grondwet zijn vastgelegd.
  
• In de grondwet staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers en de overheid.

• Rechten: Je hebt recht op... (privacy, meningsuiting, stemmen)
  
• Plichten: Je bent verplicht om... (belasting, school, wet)
  

2. Verkiezingen

• In Nederland hebben we geheime, vrije verkiezingen.
  
• Niemand kan en mag jou dwingen op een bepaalde partij te stemmen.
  
• Iedereen van 18 jaar en ouder (en de Nederlandse nationaliteit) mag stemmen. 
  

Wie van jullie mag bij de volgende verkiezingen in 2025 al stemmen?

Vrije en geheime verkiezingen

3. Macht van het parlement

• Parlement is een ander woord voor volksvertegenwoordiging.  In Nederland bestaat het parlement uit de Eerste en de Tweede Kamer, samen ook wel Staten-Generaal genoemd.

• De Tweede Kamer telt 150 leden en de Eerste Kamer 75 leden 
• Parlement = Staten-Generaal.  Totaal 225 leden. 

Elk Wetsvoorstel moet door het Parlement worden goedgekeurd. Omdat het Parlement de hoogste macht heeft, noemen we Nederland een Parlementaire democratie.

4. Scheiding der machten

Om te voorkomen dat één persoon of één partij te veel macht krijgt is de macht verdeeld; De Trias Politica.

• Het Parlement beslist over de wetsvoorstellen = wetgevende macht
  
• De ministers voeren de wetten uit = uitvoerende macht
  
• De rechters beoordelen of iemand zich aan de wet heeft gehouden = rechterlijke macht
  

• Handtekeningen verzamelen.
  
• Media-aandacht zoeken.
  
• Lobbyen = contact met politici.
  
• Demonstreren.
  
• Lid worden van een partij.
  
• Je spreekrecht gebruiken.
  
• Eigen partij oprichten.
  
• Burgerinitiatief starten.
  
• Lid worden van een actiegroep.

Hoe kan je de politiek beïnvloeden? 

Koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Wat staat er in een grondwet?

1. De rechten en plichten van de burgers.
2. De rechten en plichten van de overheid.
3. De plichten van de burgers & de overheid.
4. De rechten en plichten van de burgers & overheid.

In Nederland bestaat de trias politica.
De trias politica betekent

1. de invloed van politieke partijen
2. de mensenrechten en plichten.
3. de scheiding van de politieke macht.
4. vrije en geheime verkiezingen.

Wat hoort niet bij een parlementaire democratie?

1. De gekozen vertegenwoordigers vormen het parlement
2. Burgers hebben politieke grondrechten
3. De manier van besluitvorming is vastgelegd in de grondwet
4. De macht is in handen van één persoon of een kleine groep

Ik kan zelf invloed hebben op de politiek door:

1. Te stemmen
2. Te demonstreren
3. Handtekeningen te verzamelen
4. contact te zoeken met politici (lobbyen)

Aan de slag!

 3.6 De parlementaire democratie 

Maken wb : Blz. 52 t/m 54 Opdracht 1 t/m 8 + 13