5.5 Planten kweken HA

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.5 Planten kweken

Wat moet je kennen?

1. Verschillende typen landbouw van elkaar onderscheiden
2. Het verschil tussen geslachtelijke - en ongeslachtelijke voortplanting
3. De verschillende manieren van ongeslachtelijke voortplanting
4. De stappen van veredeling 

Voedsel geproduceerd door boeren

Akkerbouw

• Grote akkers
• Eén soort gewas 

Tuinbouw

• Kleinere akkers
• Groente en fruit 

Glastuinbouw

• In kassen
• Klimaatregelen
• Wat voor soort gewas? 

Wat is ongeslachtelijke voortplanting?

Plant in mijn vensterbank.

Wat gebeurt er hier?

Vier manieren

Aantekening

Bolvorming: Een stukje stengel met bladeren (ui, tulpen)

Knolvorming: Verdikte stengels, vormen uitlopers (aardappels)

Uitlopers: Lange stengel die over de grond kruipt (aardbeien)

Wortelstok: Geen wortels, maar stengels onder de grond, groeien nieuwe planten uit (munt)

Stekken: Een stuk van de plant wordt afgesneden en in water/grond gezet. Groeit uit tot nieuwe plant.

Hoe kun je planten beter laten groeien?

Planten beter laten groeien

• Grond bewerken
• Goede mest
• Onkruid en insecten
• Temperatuur
• Licht
• Koolstofdioxide 

Grond bewerken

1. Verschillende typen grond
2.  Zuurtegraad regelen
3. Omspitten
4. Voedingstoffen toevoegen

Goede mest

1. Natuurlijke mest
2. Veel voedingsstoffen
3. Mineralen
4.  Stikstof, fosfor, kalium

Onkruid bestrijden

1. Mechanisch weghalen, maar dat is lastig als je veel moet doen.
2. Bestrijdingsmiddelen gebruiken, maar die moeten goed voor het milieu zijn. 

Insecten bestrijden

1. Verschillende insecten. De bestuivende insecten (bij, hommel) zijn goed! Plaaginsecten als bladluizen zijn niet goed!
2. Bestrijdingsmiddelen of...? 

Biologische bestrijding

1. Sluipwesp legt een eitje in de bladluis.
2. Larve van sluipwesp ontwikkelt zich in bladluis.
3. Volwassen sluipwesp kruipt uit de bladluis.
4. Bladluis is dood. 

Temperatuur/Licht

1. Elke plant heeft een temperatuur waar hij het beste groeit (optimum).
2. Dat wil de boer, want dan zijn de vruchten eerder klaar voor verkoop!
3. Dit geldt ook voor licht. 

Koolstofdioxide

1. Hoe meer koolstofdioxide een plant kan opnemen hoe meer suikers de plant kan maken!

2. Hoe meer suikers een plant heeft, hoe beter hij groeit!

Wat kan er nog meer verbeterd worden?

Verbeteringen aan plant

Veredeling

Veredeling is wanneer een boer uit een groep selecteert die voor een boer of tuinder de gewenste eigenschappen hebben. Wanneer steeds met de beste exemplaren wordt doorgekweekt en gekruist, wordt uiteindelijk een steeds betere, 'veredelde' plant gekweekt.

De plant!

• Beter groeien
• Ziekte bestendig
• Groter 
• Mooier
• Betere smaak 

Aan de slag met opdrachten uit H5.5!