Koude oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Koude oorlog

vandaag:

1. Communisme versus Kapitalisme

2.Conferentie van Jalta/Potsdam

3. Europa na de oorlog

Deel 1 

Communisme Versus Kapitalisme

Waar zijn we nu? 

Waar zijn we nu? 

Maakbaarheid van de samenleving

Ideologie = wat is de beste manier om een land in te richten? 

Communisme = Gelijkheid is het belangrijkst en de regering speelt 'scheidsrechter' om alles zo eerlijk mogelijk te verdelen. 

Kapitalisme = Vrijheid is het belangrijkst. De regering moet zich zo min mogelijk met het volk bemoeien en alleen de vrijheid bewaken.

Oke gelijkheid, maar hoe dan? 

Karl Marx:

- Afschaffing privaat eigendom

- Al het kapitaal wordt van de staat. 

- De staat moet ervoor zorgen dat de productie eerlijk wordt verdeeld. 

Fabrieken, bedrijven, machines en andere middelen om inkomen te verdienen worden van de staat die vervolgens het inkomen eerlijk moet verdelen onder de arbeiders. 

Communisme

De overheid 

(de staat)

Kapitaal

Burgers

Kapitalisme Versus Communisme

Kapitalisme:

- Staat bemoeit zich zo min mogelijk met de economie (vrijheid) 

- 'Nachtwakersstaat'

- Democratie en een vrijemarkt 

- Kapitalisme gaat alleen over de economie

Communisme:

- Iedereen gelijk d.m.v een sterke staat

- Arbeiders aan de macht (één partij staat)

- Communisme is een ideologie (gaat over bestuur, economie, sociaal en cultuur)

Koude Oorlog 

Een oorlog die gaat over ideologie 

Hoe moet een land geregeerd worden ?

een vraag die de wereld verdeeld 

Deel 2

Europa na de tweede wereldoorlog

D-Day

Landing op Normandië die het westferont voor de Nazi's weer opende

Berlijn

Hoofdstad van Nazi-Duitsland en schuilplaats van Hitler

Conferentie van Jalta

Februari 1945

Conferentie van Jalta (feb 1945)

Hoe gaan we verder met Europa? 

 Wil je überhaupt nog dat Duitsland een land wordt? 

v.l.n.r.

Winston Churchill (eng)

Franklin Rooseveld (USA)

Joseph Stalin 

(SU)

Stalin (Sovjet-Unie)

- Wantrouwd het 'westen'

- Wil zoveel mogelijk Communisme 

- Wil zoveel mogelijk macht

- Wil voorkomen dat SU weer aangevallen wordt (WOI &  WOII)

Rooseveld (U.S.A)

- Wil een vrije markt 

- Wil democratie 

Churchill (V.K.)

- Wil een vrije markt 

- Wil democratie 

- Is bang dat Stalin het communisme in heel Europa wil verspreiden

Afspraken na Jalta

1. Verdeling Duitsland in bezettingszones
2. Duitsland economisch en democratisch helpen
3. Geen leger of wapenvoorraad voor Duitsland
4. Geen herstelbetalingen

Doel: Een goed sterk nieuw land 

opbouwen met vrede als basis

Conferentie van Potsdam (aug 1945)

Na het verslaan van de Nazi's 

Stalin (SU)

Truman (USA)

Attlee (V.K.)

Tussenvraag!

Schrijf het antwoord op in je schrift:

Verklaar vanuit een ideologisch standpunt waarom Churchill en Roosevelt er niet meer bij zijn.

Potsdam:

- Denazificatie

- Demilitarisatie

- Democratisering 

- Verdeling van Duitsland in gebieden

(feitelijk wat al was afgesproken in Jalta)

Groeiend wantrouwen tussen 'West' en 'Oost'

Churchill is weg en daarmee de grootste criticus van Stalin

Het plan/idee 

- Het idee van Potsdam was om Duitsland te controleren. Maar uiteindelijk zou er genoeg democratie zijn, geen leger en geen Nazi's. Dan zou Duitsland weer één zelfstandig land worden.

Na de tweede wereldoorlog

- Duitsland is verdeeld in 4 zones. 

De Sovjet-Unie wil: 

- Duitsland hard aanpakken voor WoII

- Communisme

De westelijke landen willen:

- Duitsland er zo snel mogelijk weer bovenop krijgen

- Kapitalisme

Tussenvraag!

Schrijf het antwoord op in je schrift:

Geef twee redenen waarom een land niet zowel communistisch als kapitalistisch kan zijn.

Kapitalisme Versus Communisme

Kapitalisme:

- Staat bemoeit zich zo min mogelijk met de economie (vrijheid) 

- 'Nachtwakersstaat'

- Democratie en een vrijemarkt 

- Kapitalisme gaat alleen over de economie

Communisme:

- Iedereen gelijk d.m.v een sterke staat

- Arbeiders aan de macht (in theorie)

- Communisme is een ideologie (gaat over bestuur, economie, sociaal en cultuur)

Deel 3

Europa na de tweede wereldoorlog

Verassing! Stalin houdt zich niet aan de afspraken

- SU help communistische partijen aan de macht

- 'Oost-Europese' landen worden eenpartijstaten

Laatste beetje vertrouwen tussen oost en west 

is nu ook verloren. 

Harry Truman & de Trumanleer

-Trumanleer: Amerika gaat zich actief verzetten tegen het communisme in de gehele wereld

- Politiek en financiële steun aan ieder die zich verzet

tegen communisme en is voor democratie en een

vrije markt

Welk persoonlijk voordeel heeft USA bij zoveel mogelijk vrije markten in de wereld?

Tactiek van invloedsfeer

SU --> zet communistische regering aan de macht (satellietstaten) 

USA --> Marshallplan (loverboy tactiek)

- Nederland 1953

Vergrote van invloedsfeer van

eigen ideologie

Aantekeningen:

Samenwerking tussen het Westen en het Oosten gaat steeds moeilijker.

In drie stappen komen de problemen:

1. Splitsing Duitsland

2. Militaire samenwerkingen

3. Berlijnse Muur

Stap 1 in moeilijke relatie (1948)

Blokkade van Berlijn

Luchtbrug voor Berlijn

1949 BRD en DDR

Stap 2: Militaire samenwerking 1949

- Het westen richt de NAVO op (1949)                                    SU reageert met het Warschaupact (1955)

Stap 3: Groot verschil tussen leven in DDR of BRD

- Economie in Oost-Duitsland draait niet + geen vrijheid

- Waar zou jij willen leven als jij dokter of scheikundige was? 

- Braindrain

Wirtschaftswunder

Berlijn

- IJzeren gordijn voorkomt 'vluchtelingen' 

- Veel Oost-Duitsers vluchten via het West-Berlijn naar 

West Duitsland. 

- Regering van Oost-Duitsland (en dus de sovjet-Unie) grijpen in.

Berlijnse muur

Peter Fechter 

Wat hebben we gezien?

- Na het wegvallen van de Nazi's komen USA en SU lijnrecht tegenover elkaar te staan

- Doormiddel van invloed proberen zij beide zoveel mogelijk landen aan hun kant te krijgen

- Voor Duitsland betekend dat dat het land in tweeën wordt gesplitst omdat daar enerzijds USA en anderzijds SU nog de baas was. 

Huiswerk:

Maak:

opdracht 6, 7, 12 en 15