Kolonisatie en dekolonisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Latijns-Amerikaanse bevolking

- Bovenlaag van in Europa geboren blanken

- Middenlaag van in Amerika geboren blanken

- Indianen en arme blanken onderklasse

- Uit Afrika gehaalde slaven zonder rechten

Onafhankelijkheid

- Haïti - 1795-1803

- Spaanse koloniën onder leiding van Simon Bolivar na Napoleons inname van Spanje (1808)

- Tweespalt tussen liberalen (idealen Franse Revolutie) en conservatieven (katholieke tradities bewaren)

In de eerste decennia van de 19de eeuw maakten veel kolonies in Latijns-Amerika zich los van hun Spaanse en
Portugese moederlanden. Hierbij passen de volgende gegevens:
A In de Verenigde Staten werd vanaf 1820 een begin gemaakt met de Industriële Revolutie.
B De Amerikaanse regering erkende snel de zelfstandigheid van de nieuwe onafhankelijke staten van LatijnsAmerika. (W16)
C De Amerikaanse president Monroe waarschuwde in 1823 de Europese koloniale mogendheden niet te proberen Latijns-Amerika opnieuw te koloniseren. Leg uit:
1 welk verband er bestond tussen gegeven A en gegeven B en 2 met welk Kenmerkend Aspect van de 19de eeuw het optreden van president Monroe verklaard kan worden

Voorbeeld van een juist antwoord is:

1 De grondstoffen/afzetmarkten die de Amerikaanse industrie nodig had, waren in Latijns-Amerika te vinden.

Als deze landen geen kolonies/onafhankelijk waren, konden Amerikaanse bedrijven daar makkelijker toegang

krijgen

2 Door 'de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie' maakte president

Monroe duidelijk dat de Europese mogendheden de onafhankelijke Latijns-Amerikaanse landen zouden

willen koloniseren en daarmee deze markt afsluiten voor de Verenigde Staten

Opmerking:

Als alleen het juiste kenmerkend aspect wordt genoemd, worden geen scorepunten toegekend.

Hierna volgen twee gegevens:
A In 1630 veroverde de Nederlandse West-Indische Compagnie (WIC) de stad Recife in Brazilië op de Portugezen. Rondom de stad lagen veel suikerplantages.
B In 1637 veroverde de WIC het fort Elmina aan de kust van het huidige Ghana op de Portugezen.
Beide veroveringen waren onderdeel van het ‘Grand Desseyn’, een samenhangend project van de Republiek om de economie van Portugal (toen onderdeel van het Spaanse rijk) te ondermijnen.
Noem het politieke doel van het ‘Grand Desseyn’ en leg uit dat de verovering van Recife de inname van Elmina nodig maakte om het ‘Grand Desseyn’ te doen slagen. (W15)

Kern van een juist antwoord is:

– Het verslaan / verzwakken van het Spaanse rijk (in de Tachtigjarige Oorlog)

– Om de suikerplantages rondom Recife te exploiteren om het Spaanse rijk economisch te verzwakken, waren

arbeidskrachten nodig die via de trans-atlantische slavenhandel werden aangevoerd uit Ghana (waarvoor de

verovering van Elmina nodig was)