04. H6.4/6.5 Inkomsten van de overheid (18-3-25)

• Economie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

H6 Werken voor de overheid

B 6.4 / KGT 6.5: Inkomsten van de overheid

Ik heb klaar liggen: 

• rekenmachine,
• pen,
• papier.

Vandaag

Huiswerk bespreken

Hoofdstuk 6 paragraaf B: 4 / KGT: 5

Vragen beantwoorden

Huiswerk

B

Leren en maken:

Hoofdstuk 6 paragraaf 3

KT

Leren en maken:

Hoofdstuk 6 paragraaf 4

Huiswerk

Rekentrainer

Controleren

Doel B6.4 / KT 6.5

• BKT: Ik kan uitleggen welke inkomsten de overheid heeft.
• Ik weet wat accijns is.
• Ik kan voorbeelden noemen van (niet-)belastinginkomsten.
• Ik kan de BTW uitrekenen.

Inkomsten overheid

Inkomsten overheid

• Belastinginkomsten
• Niet-belastinginkomsten

Belastingen

Belasting = verplichte bijdrage die bedrijven en burgers aan de overheid betalen

Soorten belasting

• Inkomstenbelasting
• Belasting over de winst 
  (=vennootschapsbelasting)

• BTW
• Accijns

Deze begrippen moet je weten + voorbeelden kunnen noemen

Directe belastingen:

• Belastingen die je direct aan de overheid betaald
• Loon- en inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting

Inkomstenbelasting

Indirecte belasting

Indirecte belasting:

• Btw
• Accijns
  

btw=

belasting toegevoegde waarde

Btw is een indirecte belasting (bedrijven ontvangen de btw van de consument en de bedrijven betalen het btw-bedrag aan de belastingdienst)

Er zijn drie btw-tarieven:

• 21% (luxe goederen),
• 9%  (noodzakelijke levensbehoeften, diensten),
• of 0% (onderwijs, gezondheid)
  

Accijns

Accijns is een belasting op bepaalde producten met als doel de prijs te verhogen. Hierdoor wordt het gebruik verminderd. 

• Alcohol
• Benzine
• Tabak

Accijns

De overheid maakt bepaalde producten duurder omdat deze slecht zijn voor het milieu of de gezondheid. 

• Benzine, tabak, alcohol
  

Niet-belasting ontvangsten

• Aardgasinkomsten
• Winst uit overheidsbedrijven
• Boetes

Inkomsten van het Rijk

Indirecte belastingen zitten in de prijs van een product verwerkt, bijv. btw, accijns, toeristenbelasting (= kostprijsverhogende belastingen).

Directe belastingen betaal je rechtstreeks aan de overheid, bijv. loonbelasting, vennootschapsbelasting (= belasting over inkomen, winst en vermogen).

bijv. aardgasbaten, staatsloterij, boetes

premies sociale verzekeringen

Subsidies

Subsidie = financiële bijdrage van de overheid om mensen en bedrijven te stimuleren

• Sporten
• Museumbezoek
• Milieuvriendelijker produceren
• ...

Subsidie en accijns

• Wil je iets stimuleren? -> subsidie
• Wil je iets afleren? -> accijns 

Op zonnepanelen

1. accijns
2. subsidie

Op wijn zit

1. accijns
2. subsidie

Toelichting

BTW, loonbelasting en accijns moeten wij als burger/consument betalen.

Subsidie geeft de overheid om een product/dienst aantrekkelijker te maken. Daardoor betalen wij minder.

Grote getallen

Zie Lessonup: gedeelde les

Rekenvaardigheden

Ik let er op dat ik:

• Een berekening geef
• De eenheid erbij zet: €
• Een komma zet ipv een punt
• 2 cijfers achter de komma zet

Rekentrainer

BTW uitrekenen

• btw
  

BTW

• verkoopprijs
  

Consumentenprijs

verkoopprijs kano € 180

btw kano 0,21 x 180 = € 37,80

Consumentenprijs = 180 + 37,80 = € 217,80

VB

Rekenen met BTW - overzicht

Verkoopprijs

• 100%
  

Btw

• 9% 
  

Consumentenprijs

• 109% 
  

• 100%
  

• 21% 
  

• 121% 
  

• Je koopt een bloes met een verkoopprijs van € 45. 
• Het btw tarief is 21%
  

1. Bereken de btw
   
2. Bereken de consumentenprijs

vraag 6a
Hoeveel kost de knipbeurt inclusief btw? € 25 + (€ 25 : 100 × 6) = € 26,50 

Vraag 6b
€ 25 + (€ 25 : 100 × 21) = € 30,25 

Consumentenprijs

De consumentenprijs is de prijs die jij betaalt voor een product in de winkel.

verkoopprijs + btw = consumentenprijs

         100%       + 21% =             121%

-> Let op!!! De consumentenprijs is altijd meer dan 100%!!!

Consumentenprijs

                 Bij 21% btw: 

                 

                   Bij 9% btw: 

Verkoopprijs	100%	€18,-
BTW	21%	€3,78
Consumentenprijs	121%	€21,78

Verkoopprijs	100%	€12,50
BTW	9%	€1,13
Consumentenprijs	109%	€13,63

Prijs inclusief BTW 21% uitrekenen

%	100%	1%	121%
€	200	2,00	242

-> : 100%

-> : 100%

-> x 121%

-> x 121%

Consumentenprijs berekenen:
De verkoopprijs van een broek is: € 16,50.
De btw is 21%.

Bereken de consumentenprijs

Consumentenprijs = verkoopprijs + btw

Prijs EXCLUSIEF BTW

= verkoopprijs zonder BTW (100%)

Prijs exclusief BTW 21% uitrekenen

121%	1%	100%
459,80	3,80	380

-> : 121%

-> : 121%

-> x 100%

-> x 100%

Berekening: prijs exclusief BTW / verkoopprijs (21%)

Prijs exclusief BTW / verkoopprijs berekenen:
De consumentenprijs van een iPhone is: € 332,75 (incl. 21%).
Hoeveel is de prijs excl. BTW?

Bereken de prijs excl. BTW / verkoopprijs.

Verkoopprijs = prijs incl. btw : 121 x 100

Prijs exclusief BTW 9% uitrekenen

109%	1%	100%
275,98	2,532...	253,19

-> : 109%

-> : 109%

-> x 100%

-> x 100%

Berekening: prijs exclusief BTW/verkoopprijs (9%)

Prijs exclusief BTW / verkoopprijs berekenen:
De consumentenprijs van een blok kaas is: € 13,25 (incl. 9%).
Hoeveel is de prijs excl. BTW?

Bereken de prijs excl. BTW / verkoopprijs.

Verkoopprijs = prijs incl. btw : 109 x 100

Samenvatting berekeningen

• Formule consumentenprijs:

Consumentenprijs = verkoopprijs + BTW

• Formule prijs exclusief BTW (21%): 

Prijs exclusief BTW = Prijs incl. BTW : 121 x 100

• Formule prijs exclusief BTW (9%): 

Prijs exclusief BTW = prijs incl. BTW : 109 x 100

Wat is GEEN soort belasting?

1. BTW
2. Loonbelasting
3. Subsidie
4. Accijns

Wat betekent de afkorting BTW?
=leervraag

1. Belasting Totale Waarde
2. Belasting Toegevoegde Waarde
3. Bruto Totale Waarde
4. Bruto Toegevoegde Waarde

Op welk product wordt GEEN accijns geheven?

1. Tabak
2. Museumbezoek
3. Alcohol
4. Benzine

Antwoord lesdoel(en)

B

Leren en maken:

Hoofdstuk 6 paragraaf 4

+ Versterk jezelf - BTW

KT

Leren en maken:

Hoofdstuk 6 paragraaf 5

Huiswerk

31 maart: Toets hoofdstuk 6

Nabespreking

Hoe is het gegaan?
Wat ging goed?
Wat vond je moeilijk?
Welke vragen heb je nog?

Overige dia's/filmpjes

Uitrekenen BTW

Televisie kost exclusief (zonder) BTW 400 euro

Wat kost deze dan inclusief (met) 21% BTW?

Bekijk uitleg video op de volgende dia.

Vennootschapsbelasting

= belasting die bedrijven over de winst moeten betalen.

Op de volgende dia een uitleg video.

Oefenvraag

Vraag: Totale winst is 300.000
Hoeveel vennootschapsbelasting moet het bedrijf betalen over de eerste € 200.000 winst?

Antwoord

Over de eerste 200.000 euro betaal je 20% belasting. Hoeveel is 20% van 200.000?

Oefenvraag

Vraag: Totale winst is 300.000

Hoeveel vennootschapsbelasting moet het bedrijf betalen over de eerste € 200.000 winst?

Antwoord:

- Over het bedrag boven de 200.000 euro winst betaal je 25% belasting

- Hoeveel euro zit het bedrijf erboven?
Verschil tussen 300.000 en 200.000 = 100.000

Over dit bedrag 25% belasting betalen. Hoeveel is dat dan?

Welke instelling hoort NIET bij de collectieve sector?

1. Belastingdienst
2. Montessori College
3. ING Bank
4. Gemeente Hengelo