KR-collumfractuur

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,4

Casus meneer Pitak 

Collumfractuur

Wat wordt van je verwacht?

• Dat je weet wat een collumfractuur is.
• Dat je in de praktijk kunt inschatten of een zorgvrager een collumfractuur heeft.
• Wat jij als zorgvelener moet doen wanneer hieraan wordt gedacht?
• Welke zorg is van belang na behandeling. 
• Hoe kan je het risico op een collumfractuur verminderen? 

Voorgeschiedenis

Meneer Pitak is gevallen in de winkel van zijn dochter. Toevallig was een verpleegkundige in de winkel. De verpleegkundige heeft in overleg met zijn dochter de huisarts gebeld.

Ze gaf direct aan dat er sprake kon zijn van een collumfractuur van zijn rechter been.

Casus op papier 

Collumfractuur?

Opdracht 

1. Wat is een collumfractuur? Onderzoek op internet of je afbeeldingen kunt vinden.

2. Noem een aantal specifieke verschijnselen en klachten die mogelijk wijzen op een collumfractuur.

Een collumfractuur, dijbeenhalsfractuur, gebroken heup of heupfractuur is een botbreuk ofwel fractuur in het bovenste gedeelte van het dijbeen. Zo'n botbreuk bevindt zich op kleine afstand van- of zelfs in het heupgewricht. Een botbreuk in het heupbeen heet een bekkenfractuur.

Paars = mediale collumfractuur, 

rood = mediale transversale collumfractuur, groen = laterale collumfractuur

Welke observaties wijzen op een collumfractuur?

• Pijn in heup en lies,
• drukpijn in de lies.
• Soms alleen pijn in de knie.
• Zwelling in het heupgebied.
• Het been lijkt korter.
• Abnormale stand van het been, het been is naar buiten gedraaid (exorotatie)
• Bewegen van het been is niet mogelijk
• Patiënt kan niet op het been staan.

Hier zie je een de abnormale stand en de naar buiten gedraaide houding van het been.

Het been lijkt ook wat korter. 

Lees de casus op papier

SBARR 

S Situatie of probleem

Mijn naam is……, ik ben verpleegkundige en toevallig in de winkel van de familie Pitak. Spreek ik met de huisarts van dhr. Pitak? Meneer Pitak is net gevallen in de winkel. Hij ligt op de grond, hij heeft veel pijn en kan niet opstaan.

B Background of achtergrond

Meneer is 74 jaar, verder heb ik geen achtergrondinformatie.

A Assessment 

Zijn dochter en ik maken ons zorgen. Meneer is bij bewustzijn maar heeft veel pijnklachten. Zijn rechter been ligt vreemd, mogelijk heeft hij zijn heup gebroken.

R Recommendation of aanbeveling

Ik blijf bij meneer en zijn dochter tot er professionele hulp is.

Is het mogelijk dat u direct meneer komt beoordelen? Of wilt u dat ik een ambulance bel?

SBAR

S Situatie: Mijn naam is……, ik ben verpleegkundige en toevallig in de winkel van de familie Pitak. Spreek ik met de huisarts van meneer Pitak?

Meneer Pitak is net gevallen in de winkel. Hij ligt op de grond, hij heeft veel pijn en kan niet opstaan.

B background: Meneer is 74 jaar, verder heb ik geen achtergrondinformatie.

A Assessment (beoordeling van het actuele / verwachte probleem)

Zijn dochter en ik maken ons zorgen. Meneer is bij bewustzijn maar heeft veel pijnklachten. Zijn rechter been ligt vreemd, mogelijk heeft hij zijn heup gebroken.

R Recommendation of aanbeveling

Ik blijf bij meneer en zijn dochter tot er professionele hulp is.

Is het mogelijk dat u direct meneer komt beoordelen? Of wilt u dat ik een ambulance bel?

overige interventies?

• Bij de zorgvrager blijven;

• Zorg dat hij terwijl hij op de grond ligt toch enigszins comfortabel is. Leg iets onder het hoofd en bedek hem tegen afkoelen.

• Immobiliseren en afblijven;

• Geruststellen.

Opdracht 

Overleg en onderzoek welke tips je kunt bedenken of vinden om een herhaling te voorkomen? 

Tips om herhaling te voorkomen? 

Schuivende kleedjes

Gladde badkamervloeren

Af- en opstapjes.

Voldoende houvast

Voldoende verlichting

Obstakels als kabels, drempels.

Voeding: voldoende vitamine D en calcium inname.

Voldoende beweging (sterke botten en spieren)goede schoenen of 

pantoffels 

Wolk met airback (broek) 

Mogelijke complicaties post operatief?

• ^{Infectie van het ingebrachte materiaal of het gebied eromheen. (postoperatief AB)} 
• ^{Luxatie. (alleen na kophalsprothese /kop schiet dan uit de kom, < 3 mnd)}
• ^{Problemen wond: nabloeding/ lekken wondvocht/ infectieverschijnselen.} 
• ^{Beenlengteverschil.}
• ^{Trombose (fraxiparine)} 
• ^{Loslating van de kophalsprothese (vervangen prothese)}
• ^{niet meer op het been kunt staan, terwijl dit tevoren goed mogelijk was.} 
• ^{De kans op infectie blijft, ook in de toekomst, bestaan.  Ter voorbereiding zal de zorgvrager behandeld worden met antibiotica om een infectiegevaar te vermijden (ook tandarts)} 

^{Bron: https://www.rivas.nl/beatrixziekenhuis.}

^{Website Rivas 2021}

Mogelijke complicaties 

• Infectie van het ingebrachte materiaal of het gebied eromheen. (postoperatief AB) risico ook in de toekomst bijvoorbeeld na tandheelkundige ingrepen. 
• Problemen wond: nabloeding/ lekken wondvocht/ infectieverschijnselen.
• delier (acute verwardheid)
• Pijn 

• Luxatie. (alleen na kophalsprothese /kop schiet dan uit de kom, < 3 mnd)
• Beenlengteverschil.
  
• Trombose (fraxiparine)
  
• Loslating van de kophalsprothese (vervangen prothese)
  
• niet meer op het been kunt staan, terwijl dit tevoren goed mogelijk was.
  

 

Opdracht 

Onderzoek of je leefregels en/of instructievideo's kunt vinden ter ondersteuning van het mobiliseren bij:

• Een plaat met schroeven;
• DHS (dynamische heupschroef)
• Kophalsprothese

Richt je hierbij op onderstaande punten. 

1. Voor het eerst uit bed, anti-luxatie regels.
   
2. in- en uit bed gaan na een heup operatie.
   
3. Opstaan en gaan zitten in een stoel.
   

Leefregels ter voorkomen van luxatie na

kop-halsprothese bij zitten en liggen  

• Niet de benen over elkaar leggen;
• Het geopereerde been niet naar buiten of binnen draaien;
• Niet draaien terwijl men op het geopereerde been staat;
• Alleen bukken met het geopereerde been naar

achteren

• Niet vooroverbuigen of het been naar u toetrekken als u op een stoel zit of op de wc;
• Niet zelf kousen of sokken aantrekken omdat u dan te diep bukt; 

Plaat en schroeven 

Revalidatie direct mogelijk

Zoveel mogelijk normaal leven oppakken.

Arts bepaald de belasting.

Mogelijkheden

• onbelast
• tien procent belast
• vijftig procent belast
• volledig (honderd procent) belast

Revalidatie na dynamische heupschroef/DHS 

• voordeel: weinig luxatie gevaar
• Nadeel: mag niet volledig belast worden waardoor herstel langer duurt 

Een dynamische heupschroef ( DHS) wordt het meest geplaatst bij ouderen, alleen bij een dijbeenhals-breuk wordt er bij kinderen een DHS aangebracht.

Een DHS bestaat uit twee componenten. Een stevige schroef die vanaf de zijkant van de heup wordt ingebracht en een plaatje die aan het dijbeen wordt vastgemaakt. De schroef en het plaatje zijn met elkaar verbonden. Het voordeel hiervan is dat heup in alle richtingen mag worden gebogen en dat er weinig luxatie-gevaar is zoals bij een totale heupprothese. Een nadeel van een DHS is dat het niet volledig mag worden belast waardoor het herstel langer duurt.

De heup mag niet verder buigen dan 90 graden 

De knie mag niet naar binnen draaien

voorkomen luxatie bij lopen/traplopen

• Passen links en rechts even groot
• Steunt even lang op de linkervoet als op de rechtervoet. 
• Gebruik van krukken worden afgebouwd in overleg met fysiotherapie. 

• Trap op: * eerst het gezonde been, dan het geopereerde been met de kruk bijzetten 
• Trap af: * Eerst het geopereerde been samen met de kruk en dan het gezonde been bijzetten (eerste 4 weken, hierna trap op/af d.m.v doorstappen. 

Overige leefregels 

• Fietsen en zwemmen na 3 maanden 
• Zelf auto rijden na 6 weken
•  Steun goed verdelen bij in- en uitstappen in de auto. Geopereerde been naar voren en ook in de auto zelf zoveel mogelijk naar voren houden. 

leefregels slaaphouding 

• De eerste zes weken slapen op de niet geopereerde zij met  een kussen tussen de benen.

• Liggen op de geopereerde zij mag weer vanaf zes weken na de operatie.
• Op de rug slapen is geen probleem. 

Slaaphouding juist en onjuist.

Aan de geopereerde zijde draagt zorgvrager een steunkous.

Wat vond je van de les?

Interessant, geen vragen meer.

Interessant, niet al mijn vragen zijn beantwoord

Ik kon mijn concentratie niet vasthouden.