Les 15 b - Voedingsleer

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 1

Voedingsleer - les 16

Weekplanning

Week 1: Gezonde voeding

Week 2: Spijsverteringskanaal 

Week 3: bouw en de vertering van voedingsstoffen + allergenen en intoleranties

Week 4:  voedingswaardetabel + koolhydraten 

Week 5: Eiwitten , vocht en start vetten

Week 6: Vet en vitamines en mineralen

Week 7: Vitaminen en mineralen, herhaling en oefentoets

Week 8: Toets

Toetscijfer (80%) + opdracht folder (10%) + opdracht 'Hoe gezond eet ik?' (10%) = eindcijfer (100%) 

Vermelden welke lessen uitvallen

Lesplanning

• Herhaling vorige les.
• Verzadigde en onverzadigde vetten
• Transvetten en essentiele vetzuren.

Leerdoelen

Jij:

• Weet welke verschillende soorten vetten er zijn;
• Weet de functie van vetten in je lichaam (cholesterol, fosfolipiden, triglyceriden);
• Weet de invloed van vetten op je gezondheid (verzadigd, onverzadigd, transvetten);
• Kunt herkennen welke producten een goede of een slechte invloed hebben op je gezondheid.

Niet vergeten

• Voorlichtingsfolder Deadline 16 april inleveren (cijfer) (al geweest)
• Verslag "Hoe gezond eet ik" Deadline 30 april (cijfer)
• Samenvatting filmpje les 6 (voorwaardelijk voor de toets)

Let op: alles moet gedeeld worden in jullie aangemaakte portfolio, deel deze ook met mij. 

Niet op tijd ingeleverd of portfolio niet gedeeld met mij = 1

Vetten zijn:

1. Brandstof, bouwstof en reservestof
2. Brandstof en bouwstof
3. Brandstof en reserve stof
4. Bouwstof en reservestof

Welke 2 soorten cholesterol zijn er (afkorting)

LDL en HDL 

• Verantwoordelijk voor het transport van cholesterol door het bloed 

LDL is een LOSER

HDL is een HERO

De verhouding tussen LDL en HDL noemen we de cholesterolratio. Een ‘scheve’ verhouding met te veel LDL vormt een belangrijk risico voor hart- en vaatziekten. De cholesterolratio wordt berekend door het totaal cholesterolgehalte (LDL + HDL) te delen door het HDL. De ratio hoort kleiner dan 5 te zijn

Vervoer van cholesterol vindt plaats door een laagje eiwit om het cholesterol heen, waarom is dit zo?

Cholesterol is een vetachtige stof. Bloed is een waterige substantie. Vetten en water mengen niet bij elkaar, dus het vervoer wordt bemoeilijkt. Het eiwit zorgt ervoor dat het makkelijker gaat.

Wat is het verschil tussen verzadigde, onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetten?

Verzadigde vetten hebben geen dubbele bindingen, onverzadigde vetten hebben 1 dubbele binding en meervoudig onverzadigde vetten hebben 2 of meer dubbele bindingen.

Over het algemeen:

• Verzadigde vetzuren

Verzadigde en onverzadigde vetten

Over het algemeen:

• Verzadigde vetzuren hebben een negatieve invloed op hart en vaatziekten
• Onverzadigde vetzuren hebben een positief effect op hart en vaatziekten m.u.v. transvetzuren

SCT = short chain triglyceride

MCT = medium chain triglyceride

LCT = long chain glyceride

Transvetten & essentiële vetzuren

Zoek op:

• Wat zijn het? (structuur)
• Wat zijn de voordelen ervan?
• Wat zijn de nadelen ervan?
• In welke producten zit het?
• Wat zijn de gevolgen voor de gezondheid?

Essentiele vetzuren:

• Wat zijn het? Essentiële vetzuren kunnen niet door het organisme zelf worden gemaakt en moeten dus via het voedsel opgenomen worden. Linolzuur (C17H31COOH) en alfalinoleenzuur (C17H29COOH)

• Wat zijn de voordelen ervan? Ze leveren energie voor de stofwisselingsprocessen. Tevens zijn ze aanwezig in de fosfolipiden in het lichaam, deze maken deel uit va de celmembranen waardoor deze invloed hebben op de structuur van de celmembranen en het al dan niet goed functioneren van de lichaamscellen.

• In welke producten zit het? Bijvoorbeeld linolzuur( meervoudig onverzadigde vetzuren linolzuur is ook wel omega 6-vetzuur) en alfalinoleenzuur(omega 3- vetzuur) zijn essentiële vetzuren, zij zijn onder andere aanwezig in plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, maïsolie en sojaolie, maar ook in margarine, halvarine en bak- en braadvetten

• Wat zijn de gevolgen voor de gezondheid? Een tekort kan leiden tot en droge en schilferige huid, haaruitval, en het is belangrijk voor een normale groei en ontwikkeling van kinderen. Tevens helpt het bij het voorkomen van hart en vaat ziekten

Transvetzuren:

• Wat zijn het? Onverzadigde vetzuren met een dubbele binding waarbij de transvetzuren in een rechte lijn lopen.

• Wat zijn de nadelen ervan? Onverzadigd vet is over het algemeen goed voor de gezondheid, maar transvet niet. Dat heeft te maken met de scheikundige structuur: de keten van een transvetzuur is inflexibeler, hierdoor kan het lichaam dit type vet moeilijker verwerken. Zowel dierlijk als industrieel transvet verhoogt het LDL-cholesterolgehalte van het bloed. LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten. Bovendien verlaagt transvet het HDL-cholesterol. Transvet verhoogt op deze manier het risico op hart- en vaatziekten. Er is ook een direct verband gevonden tussen een hoger risico op hartziekten bij een hogere inname van transvet en industrieel transvet.

• In welke producten zit het? Transvetzuren zijn voornamelijk aanwezig in de volgende producten: harde margarines, frituur-, bak- en braadvetten en in gebak, koek en snacks.

• Wat zijn de gevolgen voor de gezondheid? Ze vergroten de kans op hart en vaat ziekten.

Wat zijn transvetten?
Wat zijn essentiële vetzuren?

Essentiele vetzuren:

• Wat zijn het? Essentiële vetzuren kunnen niet door het organisme zelf worden gemaakt en moeten dus via het voedsel opgenomen worden. Linolzuur (C17H31COOH) en alfalinoleenzuur (C17H29COOH)

Transvetzuren:

• Wat zijn het? Onverzadigde vetzuren met een dubbele binding waarbij de transvetzuren in een rechte lijn lopen.

Wat zijn de voordelen van transvetzuren en van essentiële vetzuren?

Essentiele vetzuren: Wat zijn de voordelen ervan? Ze leveren energie voor de stofwisselingsprocessen. Tevens zijn ze aanwezig in de fosfolipiden in het lichaam, deze maken deel uit va de celmembranen waardoor deze invloed hebben op de structuur van de celmembranen en het al dan niet goed functioneren van de lichaamscellen.

transvetzuren: geen, dit zijn de schadelijke onverzadigde vetten

Wat zijn de nadelen van transvetzuren?

 Dat heeft te maken met de scheikundige structuur: de keten van een transvetzuur is inflexibeler, hierdoor kan het lichaam dit type vet moeilijker verwerken. Zowel dierlijk als industrieel transvet verhoogt het LDL-cholesterolgehalte van het bloed. LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten. Bovendien verlaagt transvet het HDL-cholesterol. Transvet verhoogt op deze manier het risico op hart- en vaatziekten. Er is ook een direct verband gevonden tussen een hoger risico op hartziekten bij een hogere inname van transvet en industrieel transvet.

In welke producten zitten essentiële vetzuren?
In welke producten zitten transvetzuren?

essentiele vetzuren welke producten zit het? Bijvoorbeeld linolzuur( meervoudig onverzadigde vetzuren linolzuur is ook wel omega 6-vetzuur) en alfalinoleenzuur(omega 3- vetzuur) zijn essentiële vetzuren, zij zijn onder andere aanwezig in plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, maïsolie en sojaolie, maar ook in margarine, halvarine en bak- en braadvetten

transvetzuren:

Transvetzuren zijn voornamelijk aanwezig in de volgende producten: harde margarines, frituur-, bak- en braadvetten en in gebak, koek en snacks.

Wat zijn de gevolgen voor de gezondheid?

essentiële vetzuren: een tekort kan leiden tot en droge en schilferige huid, haaruitval, en het is belangrijk voor een normale groei en ontwikkeling van kinderen. Tevens helpt het bij het voorkomen van hart en vaat ziekten.

transvetzuren: Ze vergroten de kans op hart en vaat ziekten.

Leerdoelen

Jij:

• Weet welke verschillende soorten vetten er zijn;
• Weet de functie van vetten in je lichaam (cholesterol, fosfolipiden, triglyceriden);
• Weet de invloed van vetten op je gezondheid (verzadigd, onverzadigd, transvetten);
• Kunt herkennen welke producten een goede of een slechte invloed hebben op je gezondheid.