h2 hoofdstuk 1.3 Het begin van de opstand
h2 les 1
Reformatie en opstand
1
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
3 - Het begin van de opstand
1 / 14
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3
In deze les zitten 14 slides, met tekstslides en 4 videos.
Lesduur is: 30 minOnderdelen in deze les
h2 les 1
Reformatie en opstand
1
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
3 - Het begin van de opstand
Slide 1 - Tekstslide
Slide 2 - Tekstslide
Slide 3 - Video
h2 les 1
Intro
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
Wat is een belegering?
Slide 4 - Tekstslide
h2 les 1
De opstand begint
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
Na de beeldenstorm had Filips II de hertog van Alva naar de Nederlanden gestuurd om daar orde op zaken te stellen.
- Deelnemers aan de beeldenstorm werden streng gestraft (raad van beroerten, bloedraad)
- Alva hief extra belastingen. (tiende penning)
- Adel werd ook aangepakt omdat zij de beeldenstorm niet hadden weten te voorkomen
Zo neemt Alva bezittingen van edelman Willem van Oranje in beslag. Willem vlucht, graven Egmond en Horne worden terechtgesteld.
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Video
h2 les 1
De opstand begint
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
Veel mensen in de Nederlanden waren niet blij met het harde optreden van Alva. De ontevredenheid over het Spaanse bestuur bleef groeien.
1568 - Willem van Oranje wil zijn bezittingen terug en zijn eer herstellen. Hij valt met een priveleger de Nederlanden binnen.
Vanaf zee vallen gevluchte protestanten Nederlandse steden aan in naam van Willem van Oranje.
Aan het begin had de opstand heel weinig succes. Willem verloor elke slag. Zijn geld raakte op.
1572 - eerste succes. De watergeuzen veroveren Den Briel
Willem van der Marck, heer van Lumey, was een Zuid-Nederlandse edelman, die een grote hekel had aan Filips II. Onder zijn leiding veroverden de watergeuzen in 1572 Den Briel.
Slide 7 - Tekstslide
h2 les 1
De opstand begint
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
Met de verovering van Den Briel komt de opstand wat meer van de grond. Steeds meer steden kiezen partij voor Willem.
Om de bevolking over te halen zijn kant te kiezen maakte Willem gebruik van propaganda.
Binnen de Nederlanden ontstonden twee kampen. Steden die mee gingen in de opstand van Willem en steden die trouw bleven aan de Spaanse koning. In feite ontstond er een burgeroorlog.
De macht van Willem groeide. Hij werd door het gewest Holland benoemd tot opperbevelhebber van het leger en de vloot.
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Video
h2 les 1
De beginjaren van de strijd
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
De strijd tussen de Spanjaarden en de opstandelingen zou in totaal tachtig jaar duren, van 1568 tot 1648.
Soms waren de Spanjaarden aan de winnende hand, soms de opstandelingen. Beide partijen hadden hun sterke en zwakke kanten.
Spanje:
- supermacht (groot machtig rijk)
- voerde oorlog met huurlingen (ingehuurde soldaten die overal vandaan kwamen en vochten voor geld)
- Spanje voerde meerdere oorlogen. Koste heel veel geld.
Opstandelingen:
- weinig middelen
- vochten voor eigen land en vrijheid
- waren creatief (dijkendoorsteken, snelle aanvallen)
Verzilverde penning uit 1574 in de vorm van een
wassende maan. Watergeuzen droegen dit soort penningen op hun hoed.
Slide 10 - Tekstslide
h2 les 1
De Nederlanden raken verdeeld
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
Vanaf 1575 speelde de strijd zich vooral af in het zuiden en oosten van de Nederlanden.
Unie van Atrecht - Een aantal zuidelijke gewesten besluiten niet meer door te willen vechten. Zij blijven trouw aan de Spaanse koningen en willen vooral ook katholiek blijven.
Unie van Utrecht - Als antwoord sluiten de opstandige gewesten ook een verbond in 1579. Ze beloven elkaar om beter te gaan samenwerken in hun strijd tegen de Spaanse koning.
Slide 11 - Tekstslide
h2 les 1
De Nederlanden raken verdeeld
Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600
1581 - De opstandige gewesten besluiten dat ze Filips niet langer meer zien als hun koning. (plakkaat van Verlantinghe)
Filips II kan dit niet accepteren:
1584 - Filips laat Willem van Oranje vermoorden.
1585 - Antwerpen wordt met veel geweld door de Spaanse troepen veroverd. Het zuiden lijkt definitief verloren voor de opstand.
1588 - De opstandelingen beheersen alleen nog het noorden. Ze waren onafhankelijk, maar hun toekomst was nog lang niet zeker.
Een nieuwe koning had men niet weten te vinden. Dus besloten de Noordelijke Nederlanden verder te gaan als Republiek. Een land zonder koning.
