h2 hoofdstuk 1.4 Het einde van de opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

h2 les 1

Reformatie en opstand

1

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

4 - Het einde van de opstand

h2 les 1

Terugblik

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

h2 les 1

Terugblik

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

h2 les 1

Intro

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Wat weet je inmiddels over Willem van Oranje? Noteer welke plaats hij in de samenleving had, welke functies hij had, hoe hij over religie dacht. hoe hij over Filips II dacht, hoe hij de geschiedenis van de Nederlanden heeft beïnvloed en wanneer en hoe hij stierf.

h2 les 1

Onafhankelijk

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

In 1581 hadden de gewesten besloten dat Filips II niet langer hun koning was. De gewesten gingen daarom opzoek naar een nieuwe koning.

1588 - nog altijd geen nieuwe koning gevonden. Gewesten roepen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden uit. 

Officieel een land zonder koning!

h2 les 1

Onafhankelijk

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

De Republiek kreeg geen centraal bestuur.

Elk gewest eigen wetten en rechtspraak en het bestuur lag bij de Gewestelijke Staten.

De Gewestelijke Staten hadden de hoogste macht in de Republiek. (edelenen afgevaardigden uit de steden en het platteland)

Beslissingen over oorlog en vrede en over buitenlandse zaken werden genomen door de Staten-Generaal

h2 les 1

Onafhankelijk

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

In de Staten-Generaal zaten afgevaardigden uit alle gewesten. Meestal wezen de Gewesten ook een stadhouder aan, iemand uit de familie van Willem van Oranje. 

Deze stadhouder was in dienst van de Gewestelijke-Staten en aanvoerder van het leger.

Na de dood van Willem van Oranje werd zijn zoon Maurits de stadhouder.

h2 les 1

Onafhankelijk

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

In de Republiek was er niet één verplichte godsdienst: binnenshuis mocht je geloven wat je wilde.

Calvinisten hadden wel meer rechten dan mensen met een ander geloof.

alleen zij mochten openbare kerkdiensten houden

alleen leden van de calvinistische kerk konden in besturen gekozen worden.

Katholieken kregen te maken met de meeste beperkingen.

 kerken en kloosters afstaan

kerkorganisatie verboden.

Toch bleven veel mensen katholiek - zij gingen stiekem naar de kerk, in gebouwen die eruit zagen als woonhuizen

h2 les 1

De strijd na 1588

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Ondertussen duurde de oorlog tegen de Spaanse koning voort. Na 1588 kwam de Republiek wel iets sterker te staan. Dat had vier oorzaken.

• Door de toenemende handel en nijverheid kon de Republiek steeds vaker huurlegers inzetten en op tijd betalen.
• Spanje voerde meerdere oorlogen tegelijk. (koste veel geld!)
• De Republiek krijgt bondgenoten in Engeland en Frankrijk, die zich ook bedreigd voelen door de Spaanse koning.
• Maurits was een militair genie!

Als gevolg hiervan wist de Republiek zijn grondgebied te behouden en zelfs naar het oosten en het zuiden uit te breiden.

h2 les 1

Op weg naar vrede

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Na 1600 raakten de Republiek en Spanje oorlogsmoe. De kosten van de oorlog liepen enorm op en voor beide partijen was een definitieve overwinning nog lang niet in zicht.

Beide partijen stemden in met een wapenstilstand van twaalf jaar, 1609 - 1621.

Na 1621 lukte het de nieuwe Stadhouder, Frederik Hendrik, om enkele steden in Brabant en Limburg te veroveren. 

Omdat deze gewesten lange tijd de Spanjaarden hadden gesteund, kregen ze geen eigen bestuur. Zij werden bestuurd door de Staten-Generaal.

De Stedendwinger

Na de dood van Maurits werd Frederik Hendrik ook stadhouder van Groningen en Drenthe. Hij probeerde probeerde verschillende steden in het zuiden te veroveren, om daarmee een buffer te creëren tegen de Spanjaarden. Hierin was hij erg succesvol. Frederik Hendrik verwierf zo de bijnaam ‘de Stedendwinger’. Onder meer ’s Hertogenbosch werd ingenomen, zijn grootste militaire triomf. De zuidelijke steden werden vooral als buffer gebruikt en hadden zelf geen beslissingsrecht in de Staten-Generaal.

h2 les 1

Op weg naar vrede

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Uiteindelijk zagen beide partijen in dat de oorlog niet veel meer opleverde. In 1648 tekenden ze daarom de Vrede van Munster.

De Zuidelijke Nederlanden bleven bij het Spaanse rijk horen. De Noordelijke Nederlanden werden door Spanje erkend als onafhankelijke staat.

h2 les 1

Quiz

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

https://quiz.ntr.nl/klassenquiz#/dashboard/quiz/47e50623

h2 les 1

Huiswerk

Tijd van ontdekkers en hervormers 1500-1600

Lezen blz. 38 t/m 40

maken opdracht 5 t/m 13