4.5 De expansie van de christelijke wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat is géén kenmerk van centralisatie?

1. Overal dezelfde wetten
2. Hele land belastingen
3. Eén hoofdstad
4. Dezelfde munt

Keizers en koningen gebruiken het christendom om hun legitimiteit te bevestigen

1. Waar
2. Niet waar

Waarom wil de keizer de bisschoppen benoemen?

1. Omdat hij machtiger is dan de paus
2. Omdat hij de opvolger van Petrus is
3. Omdat de bisschoppen zijn leenmannen zijn
4. Omdat hij de geestelijke macht heeft

Waarom wil de paus de bisschoppen benoemen?

1. Omdat hij machtiger is dan de keizer
2. Omdat hij de opvolger van Petrus is
3. Omdat de bisschoppen zijn leenmannen zijn
4. Omdat hij de geestelijke macht heeft

De expansie van de christelijke wereld

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

• twee redenen voor de verspreiding van de islam beschrijven
• vijf motieven voor de kruistochten noemen
• drie gevolgen van de kruistochten noemen

Kenmerkend aspect

De expansie van de christelijke wereld buiten Europa, onder andere in de vorm van de kruistochten.

Deze ontwikkeling sluit aan bij het vorige tijdvak én bij de groeiende macht van de paus in dit tijdvak. 

De kruistochten zijn slechts één voorbeeld van deze expansie. 

Verspreiding

• Arabisch schiereiland: polytheïstisch
• 610: Mohammed ontvangt boodschappen van Allah -> opgetekend in Koran
• Kern in lijn van christendom:
• Eén god, dienstbaarheid, bidden, armen helpen, bedevaart
• 622: hidjra -> start islamistische jaartelling en groei islam
• Mohammeds opvolgers - kaliefen - verspreiden geloof en rijk verder

Islamisering

• 8ste eeuw: Iberisch schiereiland wordt islamistisch kalifaat
• Mogelijke verklaringen snelle groei:
• Samenhorigheidsgevoel Arabische stammen & Jihad
• 732: Slag bij Tours
• Kaliefen zijn tolerant richting andere godsdiensten: géén dwang
• Islamisering vindt plaats door uniforme munt, uniforme taal, en uniforme wetgeving

Expansie

• 11de eeuw: expansie van de christelijke wereld buiten Europa
• Jeruzalem vanaf 7de eeuw in handen van islam 
• Eeuwen daarna langzame groei richting Constantinopel
• In christelijke propaganda wordt islam als valse godsdienst verkocht
• 1095: keizer van Constantinopel voelt zich bedreigd en roept hulp paus

Kruistocht

• Verschillende motieven en belangen spelen bij de Eerste Kruistocht
• Keizer Constantinopel: bedreiging door Islam
• Paus Urbanus II: bewijzen de machtigste heerser te zijn & rust in Europa brengen
• Oproep tot kruistocht (1095) bevestigt zijn macht in Europa
• Adel: grond en rijkdommen, roem
• Handelaren: handelsposten en -privileges
• Rest: avontuur, religie

Gevolgen

• Succes Eerste Kruistochten (1099) is van beperkte duur
• Volgende kruistochten mislukken allen
• Gevolgen: 
• 1. Verstoorde relatie islam - christelijke wereld
• 2. Handelscontacten
• 3. Wetenschappelijke impuls Europa door islamitische boeken

Vanaf 1095 riepen de pausen de Europese christenen op tot kruistochten om de heilige plaatsen in Palestina te bevrijden. De pausen probeerden hiermee ook een politiek probleem binnen de Europese landen op te lossen.
Licht dit toe door:
− het Europees politiek probleem te noemen waarover het hier gaat en
− uit te leggen waardoor de kruistochten dit probleem konden oplossen.