7.2 Van grondstof tot product

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 4

7.2 Van grondstof tot product

Leerdoelen

• Je kunt 4 belangrijke stappen van een productieproces beschrijven.
• Je kunt uitleggen wat grondstof, halffabricaat en eindproduct betekenen.
• Je kunt grondstof, halffabricaat en eindproduct herkennen in een   praktijkvoorbeeld.
• Je kunt drie gevolgen noemen die het maken van producten heeft voor   het milieu

Deze les

Herhaling paragraaf 1

Daarna paragraaf 2 

Bekijk ook de filmpjes

Hout

Waarom is hout een geschikt constructiemateriaal?

Verspaanbaarheid

Verspanende bewerkingen:

- Schaven

- Zagen

- Boren

- Vijlen

Houten onderdelen verbinden:

- Spijkers

- Schroeven

- Lijm

- Bouten en moeren

Glas

Waarom is glas geschikt als verpakkingsmateriaal?

Metalen

Metalen worden vaak door lassen of solderen aan elkaar verbonden. 

Productieproces

Grondstoffen uit de natuur halen

↓

Grondstoffen chemisch bewerken

↓

Halffabricaten maken

↓

Eindproduct maken

↓

Recyclen

1 - Het productieproces van elk product begint met grondstoffen. Deze halen we uit de natuur (bomen, steen, olie, etc). 

2 - Dan volgt het bewerken  van de grondstoffen. Dit is een chemisch proces.

3 - Dan heb je halffabricaten. Zoals rollen aluminiumplaten of planken hout.

4 - Met deze halffabricaten wordt het eindproduct gemaakt, zoals een blikje of een kast.

5 - Wanneer het eindproduct gebruikt is, moet je het recyclen. Zoals kleding doorgeven aan een ander om opnieuw te laten dragen.

Productieproces aluminium

Kijk het volgende (Engelstalige) filmpje over de productie van aluminium. 

Je moet dit proces kennen.

Hoeveel ton aluminium wordt er gehaald uit 4 tot 5 ton bauxiet?
(1 ton = 1000 kg)

1. 2 ton
2. 1 ton
3. 3 ton
4. 0,5 ton

Bauxiet (soort kleingrond) wordt vermalen

Aluminiumoxide

wordt uit bauxiet gehaald

Dan wordt het aluminiumoxide gezuiverd tot wit poeder

Door elektriciteit en koolstof wordt het vloeibaar aluminium

Het vloeibaar aluminium wordt in staven of andere vormen gegoten of gebruikt in legeringen

Staven worden in andere vormen gedrukt of tot platen of folie gewalst

Of aluminium wordt gebruikt in vloeibare legeringen die in vormen worden gegoten

Na gebruik worden aluminium voorwerpen gerecycled tot nieuwe voorwerpen

Zie de website voor meer informatie: https://www.hydro.com/nl-NL/aluminium/about-aluminium/how-its-made/

Het productieproces van een blikje

Stap 1: Aluminium winnen

• Uit kleigrond wordt bauxiet gehaald. 
• Uit de bauxiet wordt aluminiumoxide gehaald.
• Dit wordt gezuiverd en er ontstaat wit poeder.
• Door dit te smelten en er elektriciteit doorheen te sturen met koolstof,     vormt hete vloeibare aluminium!          

Reactieschema:

              aluminiumoxide + koolstof → aluminium + koolstofdioxide

Dus door aluminiumoxide en koolstof samen te voegen, vormt aluminium en koolstofdioxide (CO2). Het aluminium wordt gebruikt, maar de CO2 wordt vrij de lucht in gelaten... wat doet dit met onze atmosfeer? En de planeet?

Halffabrikaten

           rollen                                    platen                                 broodjes

Elektrolyse

Bauxiet bestaat grotendeels uit aluminiumoxide

Oxiden zijn verbindingen met zuurstof

Aluminium en zuurstof worden gescheiden door middel van elektrolyse

Elektrolyse is een ontledingsreactie

Grondstof

Aluminium wordt gewonnen uit 

BAUXIET

 (aluminiumerts)

Stap 2

Product: Blikje

Stap 2: aluminiumplaat op rol = halffabrikaat

• Het vloeibaar aluminium wordt in vormen gegoten die later gebruikt   kunnen worden, zoals staven
• Die staven wordt weer gewalst tot platen
• (De vloeibare aluminium kan ook in een mengsel met andere metalen   gebruikt worden. Dit wordt een legering genoemd.)
• Deze aluminiumplaten zitten op grote rollen.

Stap 3

Product: Blikje

Stap 3: blikje maken

• Het aluminiumplaat wordt in mallen (vormen) gedrukt voor de   blikjesvorm
• Ruwe randjes worden afgesneden
• Dan schoonmaken, lakken, bedrukken, drogen
  
• Daarna vullen, wordt de deksel wordt erop gemaakt 
• Tot slot controle, verpakken en transport

Aluminiumfolie kan zelfs 0,006 mm dun zijn. Er komt dan geen licht, geur of smaak doorheen.

Van aluminium wordt van alles gemaakt. Kunnen we zonder?

Zelfstandig werken

Maken opdracht 2 t/m 12

Werkboek blz. 152