23/11 Woordenschat (+ verwijswoorden) 2h

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

dinsdag 23/11 2h

• herhaling Woordenschat 1-2 + testje
• Woordenschat H3 : 
• maken startopdracht

uitleg theorie vaste voorzetsels en voorzetseluitdrukkingen blz. 88: maken opdracht 1 

• woordenlijst leren + overhoren
• Leren voor toets woordenschat: theorie H1-3 + woordenlijst

Beeldspraak: vergelijkingen

Een vergelijking is een vorm van beeldspraak.

Beeldspraak is altijd figuurlijk taalgebruik.

Vergelijking

Bij een vergelijking vergelijk je twee
dingen (object en beeld) met elkaar.

Je herkent een vergelijking vaak aan het woordje 'als'.

bv. Hij wordt zo rood als een biet.

Mijn zusje is net zo groot als die kast.

Personificatie

Met een personificatie geef je een menselijke eigenschap aan

iets dat geen mens is. 

Voorbeeld: Onze tuin snakt naar regen.

De blaadjes dansen in de wind.

Metafoor

• Een vergelijking zonder 'als' en zonder object. Je vervangt het object door het beeld. 

Voorbeeld:

• Als student woonde ik in een zwijnenstal. (rommelige kamer)
• Wat een kippenhok! (druk praten in de klas)

Spreekwoorden en uitdrukkingen zijn ook vaak metaforen

Voorbeeld:Daar komt de aap uit mouw.

Wat is een metafoor?

1. Mijn opa rookte als een schoorsteen
2. Het schip danste op de golven
3. Niemand wil vriendin zijn met zo'n heks

Bij een metafoor heb je....

1. Alleen maar een beeld
2. Een beeld en de werkelijkheid
3. altijd het woordje ALS
4. HUH? watte? weet het niet meer...

Wat is een voorbeeld van personificatie?

1. Hij is zo sterk als een beer
2. Hij zou haar vast en zeker hebben betaald
3. Heel Nederlands is aan het klussen
4. Papier is geduldig

Wat is personificatie?

1. een begrip voorstellen als persoon
2. een persoon voorstellen aan een onbekende

Selecteer de vergelijking.

1. Julian studeert hard.
2. Mohammed werkt als een paard.
3. Eleonora ziet het niet meer zitten.
4. De grond is hier kurkdroog.

Een vergelijking herken je aan:

1. het woordje '(net) als'
2. het woordje 'met'
3. het woordje 'als', of 'van een'
4. het woordje 'vergeleken'

Bij een vergelijking heb je....

1. een object (de werkelijkheid) en een subject (beeld)
2. alleen maar een beeld
3. een kenmerk van een persoon op een levenloos ding
4. alleen maar een object

Noteer: 1. een vergelijking
2. een metafoor
3. een personificatie

maken werkboek Woordenschat H 3

maken startopdracht blz. 88

H3. Vaste voorzetsels

Veel werkwoorden hebben een vast voorzetsel: vertrouwen op, beschikken over, zich schamen voor.

vast voorzetsel

 Er zijn ook combinaties van een zelfstandig naamwoord, een werkwoord en een vast voorzetsel: verstand hebben van. Of een bijvoeglijk naamwoord, een werkwoord en een vast voorzetsel: bang zijn voor. 

lezen en maken werkboek

• lezen theorie blz. 88
• maken opdracht 1 

Woordenlijst opdracht 3

Je krijgt 6 minuten de tijd om de tweede helft van de woorden op de woordenlijst in stilte te leren.

Daarna laat je je door je buurman/vrouw overhoren.

Hoeveel woorden ken je? Zet voor die woorden een krulletje.

boekpresentatie 2hb

Dax, Ties, Lindsey, Jill, Micha

boekpresentatie 2he

 Thygo, Jagoda, Fenna, Naomi, Jelte

Verwijswoorden samengevat

.

het-woorden (onzijdig)	het, zijn	dat, dit
de-woorden (mannelijk)	hij, hem, zijn	die, deze
de-woorden (vrouwelijk)	zij/ze, haar	die, deze
meervoud	zij/ze, hen, hun	die, deze

Mannelijk of vrouwelijk?

Het-woorden zijn altijd onzijdig.

Het paard, het boek, het schilderij, het apparaat 

De-woorden kunnen mannelijk OF vrouwelijk zijn.

Hoe weet je of een woord mannelijk of vrouwelijk is?

de-woorden - vrouwelijk

• vrouwelijke personen en dieren +  de-woorden op de uitgangen: 
• -heid (bv. overheid                         -ie (politie)
   
• -nis (bv. gevangenis)                    -ij (maatschappij)
  
• -ing (bv. vereniging)                      -iek )muziek)  
• -st (bv. kunst, winst)
• -schap (bv. wetenschap)
• -te (bv. ziekte)
• , -de (liefde)
•  -theek, (bibliotheek, mediatheek)
• -teit (universiteit)
• -uur (cultuur
  

wanneer gebruik je 'wat'?

• onbepaald vnw (alles, iets, niets, het enige)
                                                            Iets wat ik belangrijk vind, is… 
• overtreffende trap
                                                                                                                Het leukste wat ik meemaakte, was… 

• een hele zin
                                                                                                                      Het regende de hele dag, wat erg vervelend was. 

Je gebruikt hen:

• als het een lijdend voorwerp is. Ik zie hen buitenspelen.
• na een voorzetsel. Ik geef de boeken aan hen.

Je gebruikt hun: 

• bij personen in een meewerkend voorwerp zonder voorzetsel ervoor. Hij geeft hun de bos bloemen. 
• als bezittelijk voornaamwoord: hun boek

HEN of HUN?

oefening verwijswoorden

Kies uit een van de verwijswoorden.

1. Het team heeft haar/zijn tactiek gewijzigd.

2. Het meisje die /dat ons hielp ken ik nog van vroeger.

3. Het Rotterdam die /dat in dat boek wordt beschreven, herken ik uit mijn jeugd.

4. De regering heeft niet goed geluisterd naar zijn/haar burgers.

5. Het bestuur heeft haar /zijn leden gevraagd zo snel mogelijk te reageren

6. In het voorstel die /dat hij deed, stonden nog veel onduidelijkheden.

7. Het leukst wat/dat ik in de vakantie heb gedaan is skeeleren.

8. Het geld wat/dat hij geleend had, was al snel opgemaakt.

9. De directie heeft zijn/haar personeel toegesproken.

10. Ik heb hen/hun verteld dat ze het boek niet mogen kwijtraken.

11. Gisteren zag ik hen/hun ook al in de stad lopen.

Woordenschat H2

Personificatie: Met een personificatie geef je een menselijke eigenschap aan iets dat geen mens is. 

Metafoor: Een vergelijking zonder 'als' en zonder object. Je vervangt het object door het beeld. Je hebt dus alleen een beeld.

Tekstverbanden H2

Een concluderend verband trekt een conclusie uit eerdere informatie uit de tekst.

signaalwoorden: dus, daarom, kortom, al met al, 

dan ook, dat houdt in, concluderend

REDENGEVEND VERBAND

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt. Je kunt hierin zelf beslissen.

signaalwoorden: omdat, daarom, want, dankzij etc.

OORZAKELIJK VERBAND

Een oorzakelijk verband toont waardoor iets gebeurt. (buiten iemands wil)

signaalwoorden: doordat, daardoor, als gevolg van, dankzij, etc.

Verschil oorzakelijk en redengevend verband

Een oorzakelijk verband geeft aan

waardoor iets gebeurt. Een redengevend verband geeft aan waarom iets gebeurt. Het lijkt op het redengevend verband, maar het verschil is dat je bij een redengevend verband zelf besluit om iets wel of niet te doen. Bij een oorzakelijk verband gaat het buiten iemands wil om.

opdracht 2 woordenlijst

Maak een zin met de eerste 15 woorden op de lijst (1 woord per zin) waaruit de betekenis van het woord blijkt.

Verboden is de volgende zin: In het woordenboek staat dat...betekent.

De eerste zin doen we samen.

Beeldspraak

woordenlijst Ned. opdr. 1

Deze woordenlijst moet je leren voor een toets voor de laatste week voor de kerstvakantie. Dat duurt nog heel lang, maar je kunt er nu al mee beginnen.

Opdracht: Arceer de woorden die je al kent en waarvan je de betekenis al weet.

Arceer daarna met een andere kleur de woorden die je denkt makkelijk te kunnen leren. Vergelijk de lijst met je buurman/vrouw.

Hoofdzaken

bijzaken

• voorbeelden
• uitleg
• cijfers, jaartallen (behalve bij geschiedenistekst)
• Zijn niet belangrijk om de tekst te begrijpen. 

Uitleg - kernzin 

• In de eerste of laatste zin van een alinea staat vaak de belangrijkste informatie            kernzin.
• De andere zinnen geven meestal een uitleg/voorbeelden bij de kernzin.
• In elke alinea staat een kernzin.