Les 5: Zuur- basereacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H2 Water

H2 Water

Deze les:

• terugblik vorige les (15 min)
• 2.5 Zuur-basereactie (10 min) 
• Rekenen aan zuur-basereacties (5 min) voorbereiding practicum aanstaande vrijdag
• maken 2.5 opdr 1 t/m 5
• nakijken 2.4 Opdr 1 t/m 13 (TEAMS)

2.5 Zuur-base reacties

START TERUGBLIK

Een indicator gebruik je om ...

1. een zure stof testen
2. een basische stof testen
3. een neutrale stof testen
4. testen of een stof zuur of basisch is

Welke stof is een zuur?

1. azijn
2. soda
3. gootsteenontstopper
4. water

Welk schoonmaakmiddel is zuur?

1. groene zeep
2. ammonia
3. gootsteenontstopper
4. WC ontkalker

Met een zuur schoonmaakmiddel kan ik ...

1. vet verwijderen
2. de afwas doen
3. kalk verwijderen
4. ramen lappen

Welke kleur krijgt de indicator rood lakmoespapier in een basische oplossing?

1. rood
2. blauw
3. paars
4. groen

Welke kleur krijgt rodekoolsap in schoonmaakazijn?

1. rood
2. paars
3. blauw
4. geel

Welke stof is geen base?

1. ammonia
2. koolzuurhoudend water
3. kalkwater
4. natronloog

Hoe herken je een zuur?

1. pH lager dan 7
2. pH hoger dan 7
3. pH is 7

Welke kleur heeft de indicator fenolftaleine in een zure oplossing?

1. rood
2. blauw
3. paars
4. kleurloos

Aan een basische oplossing met pH = 12 wordt water toegevoegd. Wat gebeurt er met de concentratie van de base in de het water?

Laatste vraag

1. die wordt hoger
2. die wordt lager
3. die blijft hetzelfde
4. geen van de antwoorden is goed

Aan een zuur met pH = 3 wordt water toegevoegd.

Wat kan de pH van de verdunde oplossing zijn?

Laatste vraag

1. pH = 10
2. pH = 4
3. pH = 3
4. pH = 2

2.5 Zuur-base reacties

EINDE TERUGBLIK

Leerdoelen

Ik kan van een gegeven zuurbase reactie het reactieschema weergeven en daarmee uitleggen dat het een neutralisatie reactie (bijvoorbeeld ontkalken) betreft (T/I).

Ik kan door gebruik te maken van een neutralisatie reactie met de kleuromslag van een indicator de concentratie van een zure of een basische oplossing uitrekenen (R/T).

2.5 Zuur-base reacties

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Voorbeelden van zuur-base reactie is:

• Ontkalken van kalkaanslag met azijn.

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Voorbeelden van zuur-base reactie is:

• Ontkalken van kalkaanslag met azijn.
• Kalk is een basische stof en azijn is een oplossing van azijnzuur in water.

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Voorbeelden van zuur-base reactie is:

• Ontkalken van kalkaanslag met azijn.
• Kalk is een basische stof en azijn is een oplossing van azijnzuur in water.
• Bij deze reactie verdwijnt het kalk.

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Voorbeelden van zuur-base reactie is:

• Ontkalken van kalkaanslag met azijn.
• Kalk is een basische stof en azijn is een oplossing van azijnzuur in water.
• Bij deze reactie verdwijnt het kalk.
• Je gebruikt een zuur-base reactie om een zure oplossing te neutraliseren (pH ongeveer 7).

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Voorbeelden van zuur-base reactie is:

• Ontkalken van kalkaanslag met azijn.
• Kalk is een basische stof en azijn is een oplossing van azijnzuur in water.
• Bij deze reactie verdwijnt het kalk.
• Je gebruikt een zuur-base reactie om een zure oplossing te neutraliseren (pH ongeveer 7).
• Voorbeeld van indicator is FFT (fenolftaleine).

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Voorbeelden van zuur-base reactie is:

• Ontkalken van kalkaanslag met azijn.
• Kalk is een basische stof en azijn is een oplossing van azijnzuur in water.
• Bij deze reactie verdwijnt het kalk.
• Je gebruikt een zuur-base reactie om een zure oplossing te neutraliseren (pH ongeveer 7).
• Voorbeeld van indicator is FFT (fenolftaleine).
• Ander voorbeeld: basisch gif wespensteek met azijn.

2.5 Zuur-base reacties

Zuur-base reacties

Een chemische reactie tussen een zuur en een base.

Voorbeelden van zuur-base reactie is:

• zuur + base --> reactieproduct
• zoutzuur + natronloog --> water

2.5 Zuur-base reacties

Titratie

Een proef waarmee je de concentratie van een oplossing kunt bepalen.

Denk aan laboratoria van: 

• ziekenhuizen

2.5 Zuur-base reacties

Titratie

Een proef waarmee je de concentratie van een oplossing kunt bepalen.

Denk aan laboratoria van: 

• ziekenhuizen
• de chemische industrie
• onderzoeksinstituten
• bij de douane
• Nederlands Voedsel- en Warenautoriteit

2.5 Zuur-base reacties

Titratie

Met een zuur-base titratie bepaal je de concentratie van een zure of basische oplossing door de oplossing te neutraliseren.

2.5 Zuur-base reacties

Titratie

Met een zuur-base titratie bepaal je de concentratie van een zure of basische oplossing door de oplossing te neutraliseren.

• Meet een bekende hoeveelheid zuur in een erlenmeyer
• Voeg een paar druppels indicator toe
• In de buret zit een basische oplossing met een bekende concentratie
• Voeg de oplossing uit de buret druppelsgewijs toe
• Als de indicator van kleur verandert stop je met toevoegen
• Je hebt nu de reactie geneutraliseerd: eindpunt
• Verhoudingstabel: concentratie berekenen 

2.5 Zuur-base reacties

Voorbeeldtitratie

In keukenazijn moet volgens de Warenwet minimaal 1000 mg azijnzuur per 25 mL aanwezig zijn. Een laborant controleert of een bepaald merk keukenazijn aan de wet voldoet.

• Meet 25 mL keukenazijn af en doe dit in een erlenmeyer.
• Voeg drie druppels fenolftaleïne toe.
• Voeg langzaam natronloog toe tot het eindpunt.
• Noteer het volume toegevoegd natronloog.
• Bereken de concentratie azijnzuur in de keukenazijn.

Gegeven: 1 mL natronloog komt overeen met 55 mg azijnzuur.

2.5 Zuur-base reacties

Voorbeeldtitratie

werkblad 

Ilse en Nassim willen een onderzoek doen aan een zakje mosterd. Mosterd bevat een oplossing van natuurazijn.

• Ilse en Nassim bepalen hoeveel gram natuurazijn er in mosterd zit
  

H2 Water

AAN DE SLAG en HUISWERK

• lezen 2.5 Zuur-basereactie
• maken 2.5 opdr 1 t/m 5
• nakijken 2.4 Opdr 1 t/m 13 (TEAMS)