V4 thema 4 bs5

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

BS5: Ontstaan van soorten

Leerdoelen

4.5.1 Je kunt manieren van reproductieve isolatie uitleggen.

Ontstaan nieuwe soorten

Een nieuwe soort ontstaat alleen als er ook sprake is van reproductieve isolatie tussen populaties van dezelfde soort.

Reproductieve isolatie; gedurende langere tijd is er geen uitwisseling van genen.

Allopatrische soortvorming

Reproductieve

isolatie door een 

geografische

barrière.

(Grieks: allos = 

ander, patra = 

vaderland)

Sympatrische soortvorming; reproductieve isolatie zonder een geografische barrière

Verschillend baltsgedrag                  Ander voortplantingsseizoen       

Welke type soortvorming is dit?

1. Allopatrisch
2. Sympatrisch

Eilandtheorie

Darwin vond op de Galapagos Eilanden verschillende soorten vinken per eiland.

Elke vink bleek (na lange tijd van reproductieve isolatie) aangepast te zijn voor de leefomgeving op zijn eiland.

Darwinvinken

• Klassiek voorbeeld van allopatrische soortvorming
• Vinken lijken sterk op elkaar, maar hebben verschillende snavels.
• Er heeft adaptie plaatsgevonden

Eilandtheorie (Binas 93C)

Darwin ontdekte:

• Hoe groter het eiland, hoe meer soorten er voorkwamen

• Hoe verder van vaste land, hoe minder soorten.
• Op een kleiner eiland sterven soorten eerder uit dan op grotere eilanden.
• Eilandtheorie; in 1965 uitgebreid door McArthur en Wilson (zie ook Binas 93C)

Effect afstand tot vaste land.

Effect eiland grootte

BINAS 93C

Bekijk tabel 93C en ga uit van een evenwicht. Op welk eiland zullen de meeste soorten voorkomen?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Op welk eiland in evenwicht zullen soorten het minst snel uitsterven?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Huiswerk

Maak opdracht: 67 tm 84

Maak: Test jezelf BS5