Geluk

• Mentorles
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

''Wat maakt je Happy''

Een les over Geluk en Hormonen 

Wat is geluk?

Wanneer ervaar jij geluk?

Waar wordt jij gelukkig van?

Lesdoelen van vandaag

• Verschil herkennen tussen objectief en subjectief geluk
• Het verschil tussen geluk hormonen en stresshormonen benoemen
• Kennis hebben van welke activiteiten bijdragen aan een gelukkiger gevoel ervaren  
• Inzicht krijgen in hoeverre jij hier (bewust) mee bezig bent 

Objectief geluk.. 

Het is geluk dat je kunt meten/zien aan de ''buitenkant''

• Je hebt een goede gezondheid
• Je hebt een fijne familie
• Je hebt een leuke partner
• Je hebt een goede/leuke baan
• Je ziet er gelukkig uit 

Hoe herken je iemand die ongelukkig is?

Subjectief geluk 

Tevredenheid/ je goed voelen, ''binnenkant''

Aristoteles (384 v. Chr. -  322 v. Chr.) 

was de eerste filosoof die een onderzoek 

deed naar deze vorm van geluk.

Wanneer voel jij je tevreden/goed?

Hormonen

Hormonen zijn lichaamseigen ''boodschapperstofjes'' die  met elkaar samenwerken om ons welzijn te beheersen. 

• Gedrag, gevoel en emoties

Gelukshormonen	Stresshormonen
Endorfine - Dopamine - Serotonine - Oxytocine	Cortisol - Adrenaline - Noradrenaline

Gelukshormoon: Endorfine

''Energiehormoon''

Functie: Natuurlijke pijnstiller, onderdrukt pijn en stress, zodat er meer ruimte is voor gevoel van geluk

Wanneer komt het vrij? Intensief sporten of bewegen  - pittig eten - zonlicht - diep tissue massages of acupunctuur vanwege ''pijnprikkels''

Gevolgen van te weinig Endorfine: Somber gevoel, cravings naar vet eten, suiker en chocolade 

Nieuwe lockdown = Endorfine laag. Welke activiteit helpt je Endorfine weer op peil te krijgen?

1. Knuffelen met je kat
2. Een lepeltje Sambal knallen
3. Kapot gaan met een home workout
4. Een potje mediteren

Gelukshormoon: Dopamine 

''Beloningshormoon / Aandrijfhormoon''

Functie: versterkt innerlijke drive en motivatie, ondersteund de motorische controle, beter leren, beter concentreren, beter geheugen 

Wanneer komt het vrij? Eten (zuivel, bananen, groene groentes, zoete aardappel, noten en zaden, kip, mager rood vlees) – Goed slapen (8 uur, want verbruik je weinig dopamine en houdt je over voor de dag erna) – Bewegen – Korte termijn doelen stellen, overwinnen

Gevolgen van te weinig Dopamine: Moeite met Emoties reguleren, verliest zin om leuke dingen te doen, ADHD en Depressie 

Wanneer zal er Dopemine aangemaakt worden?

1. Hij pakt het probleem bij de wortels aan
2. Een voetbal wedstrijd gewonnen
3. Deze man stelt doelen
4. Bij iets lekkers eten

Stress

Wie heeft er wel eens stress?

Stress.. 

Ons lichaam kent 1 soort stress.

Als we stress hebben dan maakt ons lichaam Adrenaline aan. Dit zorgt ervoor dat we lang stress kunnen ervaren. 

Stresshormonen: Cortisol - Adrenaline - Noradrenaline 

De gevolgen van teveel stress

Korte stressreactie: Natuurlijk en gezond ''Vlucht of vecht reactie''

Langdurige stressreactie: Ongezond, je stressregelsysteem raakt uitgeput

Gevolgen: o.a. - slecht slapen - Maag/darmklachten - immuunsysteem verzwakt- Suikerziekte- Vetzucht- Verminderde libido - Onvruchtbaarheid - depressie - burn-out 

financiële problemen  

Te laat komen

Je hebt een saai leven vergeleken de rest op instagram

Je hebt veel toetsen

Je legt de lat hoog

Je hebt schuldgevoelens

Je telefoon stopt niet

Je bent weer je sleutels kwijt

Je voelt je heel verantwoordelijk

Je hebt ruzie

Er is weer een lockdown

Waardoor krijg jij veel stress?

Invloed hebben op je eigen GELUK: Tips 

• Daglicht: elke dag minstens 30 min. buiten. -> Serotonine 
• Sport / dans / beweeg: Endorfine, Dopamine, Adrenaline, Noradrenaline 
• Aanrakingen: Oxytocine (geen partner, koop een kat)
• De juiste voeding: alle hormonen
• Ontspanning: ADEM, mediteer, doe even niks, alle hormonen
• Slapen: op tijd naar bed, 8 uur slaap, donker koele kamer, serotonine 
• Lachen: ''fake it till you make it'' dopamine, endorfine en serotonine 
• Positief denken:  Leg de focus op de goede dingen, alle hormonen 
• Creatief bezig zijn: Verlaagt je cortisol (stresshormoon)

Opdracht 1: Wat maakt je blij?

Maak een moodboard

Canva - moodboard - plaatjes zoeken

Waarin je laat zien wat jou gelukkig of blij maakt 

 

Vorige week

Wie weet wat we vorige week hebben gedaan?

- We gaan de opdracht van vorige week van elkaar bekijken.

Thema: Geld en geluk

Opdracht

Stap 1

Behandel de volgende stelling: Hoe belangrijk is geld in jouw leven?

Leerlingen kunnen antwoorden met:

Helemaal niet - Niet - Beetje - Belangrijk - Heel belangrijk - Het belangrijkste in het leven

Deze stelling komt aan het einde van de les terug. Als docent interessant om te kijken of de mening van leerlingen aan het einde van de les is veranderd, en vooral waarom.

Tip:

Maak een screenshot van de resultaten, deze kunnen handig zijn aan het einde van de les. 

Instructie docent

Doel: Leerlingen maken kennis met het thema van de les

Tip: 

Het is een introductie op de les. Vraag vooral door naar de redenen van de antwoorden. 

Instructie docent

Stap 2

Leerlingen moeten 3 dingen opschrijven die zij belangrijker vinden dan geld. Bespreek kort de antwoorden.

Doel: Leerlingen maken kennis met het thema van de les

Tip: 

Het is een introductie op de les. Vraag vooral door naar de redenen van de antwoorden. 

s

Opdracht: Wants & Needs

Elk mens heeft ze: wants & needs. Oftewel: voorwerpen die je echt nodig hebt (needs) en die je graag zou willen hebben (wants). De leerlingen gaan 10 voorwerpen zien. Leerlingen mogen zelf bepalen welke voorwerpen ze in welke categorie slepen. 

Zijn het wants of needs?

Wants: Wat je graag zou willen hebben (niet noodzakelijk om te kunnen leven)

Needs: Wat je echt nodig hebt (noodzakelijk om te kunnen leven)

Instructie docent

Doel: Leerlingen krijgen inzicht in welke spullen ze echt nodig hebben en welke slechts leuk zijn om te hebben.

Tips docent:

• Per voorwerp kan je het gesprek aangaan. Bijvoorbeeld met schoenen: moeten het dan mooie dure Nikes zijn (wants) of heb je gewoon schoenen nodig (needs).
• Een mooie verdieping kan er plaatsvinden door te vragen hoe leerlingen denken zichzelf te kunnen voorzien van hun wants en needs. Je kan het met de leerlingen hebben over sparen en kopen op afbetaling en de risico’s daarvan.

TV

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Schoenen

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Red Bull

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Groente en fruit

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Iphone 13

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Bed

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Zonnebril

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Laptop

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Kleding

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Tandenborstel

Laat de leerlingen het plaatje naar Wants of Needs slepen.

Opdracht: Stellingenspel

Leerlingen gaan 6 stellingen beantwoorden die te maken hebben met geld en welbevinden (geluk).

Instructie docent

Doel: Leerlingen verkennen hun mening over de waarde van geld en de invloed daarvan op hun geluk

Tip: 

Bij de start van de les heb je al kunnen inventariseren hoe de klas denkt over geld en geluk. Per stelling kan je in deze oefening daar dieper op ingaan. 

Waneer was je echt gelukkig?

Had geld daarin een rol?

Opdracht: Geluk

Stap 1

De leerlingen schrijven voor zichzelf minimaal 2 momenten op wanneer ze gelukkig waren. Geef ze hier 5 minuten de tijd voor. 

Tip: zet ondertussen een muziekje op

Stap 2

Daarna gaan ze aan de slag: in hoeverre speelde geld een rol bij deze geluksmomenten. Bespreek de dingen die de leerlingen hebben opgeschreven na.

Instructie docent

Doel: Leerlingen leren in hoeverre geld van invloed is op hun geluksgevoel

Als docent is het belangrijk dat leerlingen de verdieping zoeken.

Heb jij ook een persoon die jou gelukkig maakt (ouders, opa, oma, vrienden)?

Opdracht

Je kiest een kaartje

Je schrijft een kaartje naar iemand

Je maakt een filmpje/foto van de reactie.

Wat maakt het dat zij jou gelukkig maken?

Thema?

Vorige keer: opdracht 2:

Maak een kaartje voor diegene die jou gelukkig maakt. Schrijf op het kaartje wat diegene voor jou betekend. 

Deze ga je ook aan diegene geven.

Opdracht: Top 6

1) Geluk is een gevoel, zoals verliefdheid 

2) Geluk is tevreden zijn 

3) Geluk is mogen zijn wie je bent

4)Geluk is veel vrienden hebben 

5) Geluk is rijk zijn

6) Geluk is .... (zelf invullen)

6, 3, 2, 1, 4, 5

Opdracht 3:

1. Ga naar buiten 

2. Je gaat samen met iemand een rondje lopen van 20/30 minuten

3. Maak een foto van wat jou opvalt, wat je ziet. 

4. Waarom valt jou dat op?

Opdracht 3:

Lever deze foto's in op teams 

Opdracht foto's maken

We gaan de foto's samen bekijken