1.3 - Het begin van de Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

1.3 Het begin van de Opstand

Wat gaan we vandaag doen?

• Terugblik 1.2 en vraag 10 en 11 bespreken
• Uitleg 1.3
• Doorlezen tekst 1.3 en maken opdrachten 1 t/m 6   en 7 t/m 14
• Vragen?

Terugblik 1.2

• Streven naar Centraal bestuur in de 17 gewesten (Centralisatie) 
• Adel, Landvoogd, Stadhouder en ambtenaren
• Drie reden voor onvrede over de Spaanse Koning 
• Hagenpreken en Beeldenstorm
• Vraag 10 en 11

Vragen?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom Willem van Oranje en de watergeuzen belangrijk waren voor het begin van de opstand (Opstand - Watergeuzen)

• Je kunt uitleggen op welke manier de bewoners van de Nederlanden zich tegen de Spanjaarden verzetten (Huurling) 

• Je kunt uitleggen hoe de Nederlanden uiteenvielen in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden (Unie van Utrecht)

1.3 Online ontdekkingsplaat

Het innemen van een stad was lastig. Wat was de tactiek van de Spanjaarden?

 En hoe verdedigden de inwoners van Alkmaar zich?

De opstand begint (1)

• Na de beeldenstorm: Hertog van Alva.
  
  
• Raad van Beroerten: bloedraad & extra belastingen (Tiende Penning)
  
• Willem wordt ontslagen en vlucht, Alva pikt bezittingen in. Ook vele protestanten vluchtten voor Alva. De onvrede over het Spaanse bestuur groeide.

• 1568: Begin opstand: Willem valt de Spanjaarden aan (met hulp v/d Watergeuzen)

De opstand begint (2)

• De troepen van Willem van Oranje hebben het zwaar, maar Geuzen vieren eerste succes in 1572: inname van Den Briel.
  
  
• Hulp van de watergeuzen:  protestantse vluchtelingen 
  
  
• Steeds meer burgers kwamen in Opstand 
  
  
• Tweedeling: katholieken (trouw aan de Spanjaarden) tegenover protestanten (Nederlanders) ==> Burgeroorlog
  
  
• Macht van Willem van Oranje groeide en hij werd opperbevelhebber van leger en vloot. 

1588 Republiek der zeven Verenigde Nederlanden

• Unieke Staatsvorm
  
  
• Land zonder Koning
  
  
• Elk gewest: eigen wetten en regels

Beginjaren van de strijd

(oorlog van 1568-1648)

• Hertog van Alva: problemen met huurleger. (Lege schatkist betekende plunderende soldaten.) 
  
  
• Plunderingen zorgden voor meer haat.
  
  
• Watergeuzen voerden geen veldslagen maar voerden kleine aanvallen uit. (Gebieden onder water zetten).
  
  
• Bevrijding van Alkmaar en Leiden.  

De Nederlanden raken verdeeld

• In 1579 besluiten de Noordelijke Nederlanden samen te werken in de Unie van Utrecht om de Spanjaarden te verjagen. Voortaan één gezamenlijk leger 
• 1581: Filips niet langer hun Koning - afscheiding. Onafhankelijk maar ze stonden er zwak voor
• 1585 Inname van Antwerpen door de Spanjaarden

Moord op Willem van Oranje

Filips laat Willem van Oranje vogelvrij verklaren.

In 1584 schiet Balthasar Gerards Willem dood in Delft