Examentraining 2021

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Examentraining Nederlands

Hallo aankomende  examenkandidaten

"In deze LessonUp staan ALLE belangrijke onderdelen en informatie om het  Centraal Examen Nederlands te maken."

Theorie

https:

Samenvatting Nederlands 2020-2021

Heb je de oriëntatietoets uit de examenbundel gemaakt? 

Nagekeken? Dan weet je hoe je er voor staat, focus op de onderdelen die je moeilijk vindt.

In deze samenvatting staat alles wat je moet weten voor je examen. 

Heel veel succes met leren! 

Inhoudsopgave

• tekstsoorten en schrijfdoelen 
  
• hoofdgedachte en onderwerp 
  
• signaalwoorden en signaalzinnen 
  
• citeren en eigen woorden 
  
• functie van tekstgedeelten 
  
• veelvoorkomende woorden op het examen Nederlands 
  
• samenvatten 
  
• beantwoorden van vragen 
  
• voorbeeldvragen 
  
• argumentatie 
  

Tekstsoort en schrijfdoel

In de Nederlandse taal zijn er verschillende tekstdoelen. 

1. Tekstsoort = Uiteenzetting

Tekstdoel = informeren dus  objectief en feiten

bv krant

2. Tekstsoort = Betoog

Tekstdoel = overtuigen dus subjectief 

bv sollicitatiebrief

3. Tekstsoort = Beschouwing

Tekstdoel = aan het denken zetten, mening vormen dus objectief en subjectief

bv discussiestukken of meningvormende artikelen

Combinaties van tekstsoorten zijn ook mogelijk

• een betoog met uiteenzettende en beschouwende elementen
  
• een beschouwende tekst met betogende elementen
  
• een uiteenzettende tekst met betogende elementen
  

Op de volgende slide een uitlegvideo over tekstdoelen en tekstsoorten

Schrijfdoelen

Dus in zakelijke teksten onderscheiden we de volgende schrijfdoelen:

1 informeren = krant of studieboek

2 overtuigen = pamflet van een politieke partij of de Jehova's

3 beschouwen (opinieren) = recensie van een boek of een film

4 activeren = folder van de sportschool

5 amuseren = Donald Duck

Hoofdgedachte, hoofdvraag en onderwerp

- De hoofdgedachte van een tekst vertelt in 1 zin de boodschap die de schrijver wil overbrengen. Stel jezelf de vraag 'wat wil de schrijver mij vertellen?' Het antwoord is de hoofdgedachte. Let bij het zoeken naar de hoofdgedachte op de kernzinnen in de inleiding en in het slot. 

- Belangrijk bij het bepalen van de hoofdgedachte zijn de kernzinnen. De kernzin is de allerbelangrijkste zin van een alinea. Kernzinnen vind je meestal aan het begin of aan het einde van de alinea.

- Het onderwerp van een tekst geeft in een paar woorden aan waar de gehele tekst over gaat. Kijk goed naar-> de titel - de kernzinnen - herhaalde woorden in de tekst - de inleiding en de conclusie.

- Ook kan er aan je gevraagd worden om de hoofdvraag te noteren. De hoofdvraag is de centrale vraag van de tekst.

Signaalwoorden en signaalzinnen

Verschillende delen van een tekst hebben een relatie met elkaar. De relatie die verschillende alinea's hebben, is belangrijk bij het beantwoorden van de vragen. Mogelijke relaties zijn bijvoorbeeld oorzaak-gevolg, stelling-argument-subargument, uitspraak-toelichting, doel-middel en verwijzingen.

Signaalwoorden helpen je bij het bepalen van deze relatie. Signaalwoorden geven verbanden aan tussen zinnen en alinea's. Het zijn zogenaamde verbindingswoorden. 

Op de volgende slide een lijst met signaalwoorden en een uitlegfilmpje.

Signaalwoorden/tekstverbanden

Signaalzinnen

Signaalzinnen zorgen ervoor dat het duidelijk is wat er volgt of wat er juist is behandeld.

1. Aankondigende zinnen: 'Toch zijn er enkele bezwaren. We gaan nu enkele voor-en nadelen bespreken'
   
2. Terugblikkende zinnen: 'Van de besproken verklaringen lijkt me de laatste de beste'
   
3. Aankondigende en terugblikkende zinnen: 'Welke conclusie kunnen we nu gaan trekken uit bovenstaandeonderzoeksresultaten?
   

Citeren in eigen woorden.

Algemeen: kijk goed wat ze tijdens het examen vragen.

Als ze vragen om een zin, dan schrijf je een zin! (Hoofdletter en je eindigt met een punt). Als ze vragen om een groepje woorden, dan schrijf je een groepje woorden (ongeveer drie woorden, geen hoofdletter en geen punt!). Als ze vragen om 15 woorden, dan schrijf je GEEN 16 woorden! Precies doen wat ze vragen, anders kost het je punten :-(

Citeren is het letterlijk overnemen van een zin of een stukje tekst. Bij citeren zet je de eerste twee en de laatste twee woorden van de zin of het tekstgedeelte neer. Tussen de twee gedeeltes zet je drie puntjes. Het hele citaat moet altijd tussen aanhalingstekens staan. Achter het citaat zet je het desbetreffende regelnummer. Voorbeeld: "Citeren is ... tekstgedeelte neer." (regel 1-2)

Functies van tekstgedeelte

Delen van een tekst hebben altijd een functie, een bedoeling. Functies van tekstgedeeltes worden weergegeven met behulp van functiewoorden. Als er op het examen aan je wordt gevraagd om de functie van een tekstgedeelte te noemen, krijg je de keuze uit een aantal functiewoorden. Lees altijd eerst het betreffende tekstgedeelte goed door en onderstreep belangrijke stukjes. Kies vervolgens het functiewoord waarvan jij denkt dat die het beste bij de tekst past. (Soms kan een tekstgedeelte meerdere functies bevatten). 

Beantwoorden van vragen

Dit onderdeel moet je even bekijken/luisteren, het filmpje staat op de volgende slide. Ik weet dat het misschien een beetje saai is, maar het is ERG belangrijk, dus gewoon even doen!

Voorbeeldvragen

De exacte vragen op het examen zijn elke keer anders. Elk jaar komen echter wel hetzelfde type vragen terug. Op de volgende slide(s) laat ik je een aantal voorbeelden zien van willekeurige vragen uit examens van de laatste jaren. Het gaat er hierbij niet om dat je het antwoord geeft op de vraag (je hebt tenslotte de tekst niet gelezen), maar dat je weet wat voor type vraagstellingen op het examen kunnen komen.

Drogredenen

De drogredenen die je moet kennen zijn in de loop van de jaren gewijzigd. Leer alleen de drogredenen die in de Examenbundel en op www.eindexamensite.nl staan. Niet gaan oefenen op andere sites (want dan oefen je misschien de verouderde drogredenen en dan raak je in de war!)

Dit was de theorie

En nu?

Ga oefenen!!