H 9. 2 3 4"alkanen en alkenen", kraken polymeriseren thermo

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Hst 9.2 "alkanen en alkenen"

Uit aardolie komen koolwaterstoffen verdeeld over verschillende fracties.

in een fractie zitten stoffen die bijna hetzelfde zijn, bijvoorbeeld pentaan, penteen, hexaan en hexeen.

door gefractioneerde destillatie worden de fracties gescheiden.

kennisoverzicht

gefractioneerde destillatie:

alkaan

alkeen

mepbph

 algemene formule

alkaan C_nH_2n+2

_{enkele bindingen}

alkeen CnH2n

dubbele bindingen

Mama En Papa Blowen Perfecte Hash

Uit welke 2 atomen bestaan koolwaterstoffen?

1. C
2. F
3. H
4. Na

Koolwaterstoffen behoren tot de ...

1. ...elementen
2. ...moleculaire stoffen
3. ...zouten
4. ...metalen

wat is de algemene formule
voor een alkaan?

1. C​n​​H​n2+2​​
2. C​2​​H​2n+2​​
3. C​n​​H​2n+2​​
4. C​n​​H​n+2​​

Welke scheidingsmethode wordt gebruikt bij het scheiden van aardolie?

1. Indampen
2. Destilleren
3. Filtreren
4. Extraheren

Wat is de naam van

C​3​​H​8​​

1. Propaan
2. Butaan
3. Propeen
4. Ethaan

Hoeveel C's heeft butaan?

Hoeveel C's heeft penteen?

Hoeveel H's heeft propaan?

Wat is de molecuulformule
van propeen?

Een koolwaterstof heeft de molecuulformule C18H38. Wat voor soort koolwaterstof is dit?

1. Alkaan
2. Alkeen
3. Geen van beide

Een koolwaterstof heeft een formule:

Wat is de naam?

C​4​​H​8​​

1. Butaan
2. Propeen
3. Propaan
4. Buteen

Een bepaald alkaan heeft 20 H-atomen. Wat is de formule?

1. C​20​​H​20​​
2. C​10​​H​20​​
3. C​8​​H​20​​
4. C​9​​H​20​​

Etheen

Ethaan

Ethyn

ethanol

2-propyn-1-ol

2 - buthyn

ethanol

methanol

methanol

ethyn

propaanamine

butaanzuur

penthanal

3-methylpenthaan

2-buthyn

cyclohexaan

kraken

grote moleculen worden afgebroken tot kleinere moleculen

bv.:                                --->                       +                         +                                 

C​20​​​​​H​42(s)​​

C​9​​H​20(l)​​

C​8​​H​16(l)​​

C​3​​H​6(g)​​

Dus kraken is een vorm van ontleden.
 Dit kan thermisch (=thermolyse m.b.v. warmte of katalytisch = m.b.v. katalysator)

Kunststof maken van alkenen

• Kunststoffen zijn polymeren van alkenen, er worden heel veel  alkenen (=monomeren)aan elkaar gekoppeld tot 1 groot molecuul (= polymeer)
• Bij het polymeriseren klapt de dubbele bindingen open waardoor elk molecuul aan zijn buurman kan koppelen

4 etheen moleculen



polyetheen

polymerisatiereactie in woorden en plaatje

Er zijn  n monomeren, (in dit geval etheen).  Als bij alle etheenmoleculen de dubbele bindingen openklappen en er 1 groot molecuul ontstaat heet de stof polyetheen.

Mono = 1,

Poly = veel (hoeveel?  dat kun je aangeven door van n een getal te maken)

De molecuulformule van polyetheen is:

1. nC​2​​H​6​​
2. nC​2​​H​4​​
3. (C​2​​H​6​​)​n​​
4. (C​2​​H​4​​)​n​​

thermoplast

• lange losse moleculen
• moleculen komen los van elkaar bij verwarmen
• thermoplast vervormt bij verwarmen--> je kunt ze in een mal spuiten
  

thermoharder

• tussen de lange moleculen zitten dwarsverbindingen
  
• smelt niet bij verhitten maar ontleedt--> wordt zwart door de C atomen
• zijn hard en breken daardoor sneller, weinig toegepast (b.v.  steel van koekepan, hard campingservies)

Bitumen

1 Bij het maken van asfalt worden steen, zand en vulstof gemengd met
2 bitumen. Bitumen is een zwart, troebel en stroperig mengsel dat
3 voornamelijk bestaat uit koolwaterstoffen. Deze koolwaterstoffen kunnen
4 worden ingedeeld in twee groepen: maltenen en asfaltenen.
5 De materiaaleigenschappen van asfalt, zoals de hardheid en de
6 elasticiteit, hangen onder andere af van de samenstelling van het
7 gebruikte bitumen. Daarbij speelt de verhouding tussen maltenen en
8 asfaltenen in het bitumen een rol. Om deze verhouding te bepalen, wordt
9 het bitumen gemengd met heptaan (C₇H₁₆). De maltenen lossen daarbij
10 op, maar de asfaltenen niet.

Bitumen

1 Bij het maken van asfalt worden steen, zand en vulstof gemengd met
2 bitumen. Bitumen is een zwart, troebel en stroperig mengsel dat
3 voornamelijk bestaat uit koolwaterstoffen. Deze koolwaterstoffen kunnen
4 worden ingedeeld in twee groepen: maltenen en asfaltenen.
5 De materiaaleigenschappen van asfalt, zoals de hardheid en de
6 elasticiteit, hangen onder andere af van de samenstelling van het
7 gebruikte bitumen. Daarbij speelt de verhouding tussen maltenen en
8 asfaltenen in het bitumen een rol. Om deze verhouding te bepalen, wordt
9 het bitumen gemengd met heptaan (C₇H₁₆). De maltenen lossen daarbij
10 op, maar de asfaltenen niet.

Zand is een triviale naam.
Geef de formule van het belangrijkste bestanddeel van zand.

Bitumen ontstaat als residu bij de destillatie van aardolie. Door welke stofeigenschap van bitumen kan het bitumen worden afgescheiden van de overige aardolie? Bitumen heeft een: .... de overige aardolie.

1. lager kooktraject dan
2. hoger kooktraject dan
3. slechte oplosbaarheid in
4. goede oplosbaarheid in

Geef de naam van de scheidingsmethode die hier wordt beschreven:
8 asfaltenen in het bitumen een rol. Om deze verhouding te bepalen, wordt
9 het bitumen gemengd met heptaan (C7H16). De maltenen lossen daarbij
10 op, maar de asfaltenen niet.

Tot welk(e) type(n) stoffen behoort heptaan?

wel

niet

moleculaire stof

zouten

ontleedbare stof

koolwaterstof

Bitumen is een materiaal dat zich gedraagt als een thermoplast.
 Leg uit dat asfalt op deze manier kan worden hergebruikt, omdat het
bitumen de eigenschappen van een thermoplast heeft.