Werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1,2

Woordsoorten - werkwoorden

Hulpwerkwoord -  Zelfstandig werkwoord - Koppelwerkwoord

Wat leer je vandaag?

1. Wat de verschillende werkwoorden zijn: hulpwerkwoord-zelfstandig werkwoord - koppelwerkwoord.
2. Wat de verschillende tussen de werkwoorden zijn.
3. Hoe je de verschillende werkwoorden kunt herkennen en benoemen.

Een voorbeeld

1. Mijn vader zwemt elke zondagochtend twintig banen in het zwembad. 
2. Mijn vader wil heel graag gaan zwemmen. 
3. Mijn vader is een hele goede zwemmer.

Kortom:

1. Een ( enkelvoudige) zin heeft ALTIJD maar 1 koppelwerkwoord OF 1 zelfstandig werkwoord

2. Het koppelwerkwoord of het zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in de zin!

Zelfstandig werkwoord

Een zelfstandig werkwoord => werkwoordelijk gezegde 

In de zin vindt een handeling plaats (er wordt iets gedaan!)

- er staat dus maar een zelfstandig werkwoord in een zin.

- alle andere werkwoorden zijn hulpwerkwoorden

Koppelwerkwoord

Een koppelwerkwoord => naamwoordelijk gezegde 

In een zin met een koppelwerkwoord wordt een toestand/eigenschap aangegeven ( Iemand "is" iets!)

- er staat dus maar een koppelwerkwoord in een zin.

ZIJN - WORDEN - BLIJVEN - BLIJKEN - LIJKEN - SCHIJNEN - HETEN - DUNKEN - VOORKOMEN

- alle andere werkwoorden zijn hulpwerkwoorden

Hulpwerkwoord

Een hulpwerkwoord => werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde 

- Als er meer werkwoorden in een zin staan, dan heb je ook hulpwerkwoorden. 

-Er kunnen meerdere hulpwerkwoorden in een zin staan.

Stappenplan

Stap 1: Doet iemand iets (A) of "is" iemand iets? (B)

A = zelfstandig werkwoord (ww gezegde)

B = koppelwerkwoord ( nmw gezegde)

VB: IVY heeft gisteren een nieuwe jas gekocht.

Doet IVY iets of is IVY iets?

Stappenplan

Stap 2: Hoeveel werkwoorden staan er in een zin?

1 werkwoord = zelfstandig werkwoord OF koppelwerkwoord

2 werkwoorden = 1 hulp ww + zww/kww

3 werkwoorden = 2 hulpww + zww/kww

VB: IVY heeft gisteren een nieuwe jas gekocht.

Stappenplan

Stap 3: Benoem de werkwoorden

- bij meerdere werkwoorden staat het belangrijkste werkwoord meestal achter in de zin ( hele werkwoord of voltooid deelwoord)

- Er kan geen koppelwerkwoord EN een zelfstandig werkwoord in de zin staan!

VB: IVY heeft gisteren een nieuwe jas gekocht.

En nu even oefenen....

Geef van de werkwoorden in de zinnen aan of ze:

1. Koppelwerkwoord (kww)

2. Zelfstandig werkwoord (zww)

3. Hulpwerkwoord (hww)

Zijn.

Onze dokter was toen weer drie kilo aangekomen.

1. was = hww aangekomen = zww
2. was = kww aangekomen = zww
3. was = hww aangekomen =kww
4. was = zww aangekomen = zww

Ik wil dansen!

1. dansen = kww
2. dansen = hww
3. dansen = zww

Mijn vader is een oude man.

1. is= kww
2. is= hww
3. is= zww

Ik heb mijn moeder een cadeau gegeven.

1. heb= zww gegeven = zww
2. heb= hww gegeven = kww
3. heb= kww gegeven = zww
4. heb= hww gegeven = zww

De meeste leraren zijn aardig.

1. zijn= kww
2. zijn= hww
3. zijn= zww

Zelfstandig aan de slag

Maak de volgende opdrachten:

Cursus 5 Grammatica - paragraaf 6 - opdracht 1 en 2 (blz. 216-217)

Je  mag overleggen met een klasgenoot, maar je moet wel zelfstandig nadenken.

De opdrachten zullen klassikaal worden besproken.